James Webb Uzay Teleskobu’nun 2022’de ilk kez keşfettiği gizemli “küçük kırmızı noktalar”, evrenin erken dönemine dair sırları açığa çıkarabilir.
Gökbilimciler, bu nesnelerden biri olan ve “Uçurum” (the Cliff) adı verilen yeni keşfin, tamamen yeni bir kozmik nesne sınıfını işaret ediyor olabileceğini öne sürdü: Kara delik yıldızları.
Bu varsayıma göre, kara delikler çevresindeki gazı öylesine hızlı yutuyor ki, yoğun gaz kozası ısınarak yıldız gibi parlıyor. Yani ışıldayan şey aslında bir yıldız değil, kara deliğin etrafındaki gaz bulutu.
Ancak parıltısı nedeniyle bu oluşumlar “kara delik yıldızları” diye anılmaya başladı.
KÜÇÜK KIRMIZI NOKTALAR
“Küçük kırmızı noktalar” keşfedildiklerinde “universe breakers” (evreni yıkanlar) olarak adlandırılmıştı; çünkü evrenin ilk birkaç milyar yılında bu kadar yaşlı ve parlak nesnelerin var olması imkansız görünüyordu.
Başta bunların çok yoğun yıldız oluşumuna sahip minik galaksiler ya da süper kütleli kara deliklerin aktif çekirdekleri olduğu düşünülmüştü.
Ancak hiçbir teori gözlenen özellikleri tam olarak açıklayamadı.
Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Fabio Pacucci’ye göre, bu noktalar ya “çok yoğun, yıldızlarla dolu kompakt galaksiler” ya da “merkezlerinde aşırı büyük kara delikler barındıran galaksiler” olabilir.
Her iki senaryoda da nesnelerin kızıllığı, onları saran devasa toz bulutundan kaynaklanıyor.
12 MİLYAR YIL YOL KAT ETTİ
Yeni araştırma, Büyük Patlama’dan 1,8 milyar yıl sonra ortaya çıkmış bir küçük kırmızı noktayı inceledi. Bu nesnenin ışığı, Dünya’ya ulaşmak için yaklaşık 12 milyar yıl yol kat etti.
Bilim insanları, nesnenin ışığında çok keskin bir parlama fark etti. Bu kadar güçlü bir parlama, bilinen galaksi ya da aktif kara delik modelleriyle açıklanamadı. Araştırmacılar bu nesneyi “Uçurum” (the Cliff) olarak adlandırdı.
Yoğun hidrojen gazının oluşturduğu bu sinyal, kara deliğin çevresindeki gazın aşırı şekilde ısındığını gösteriyor. Böylece “kara delik yıldızı” hipotezi gündeme geldi.
YENİ BİR EVRE Mİ?
Normal yıldızlar nükleer füzyonla ışıldarken, kara delik yıldızları yalnızca çevresindeki gazı ısıtarak parlıyor. Bir bakıma “çok sıcak ama kalın bir battaniyeye sarılmış” kozmik nesneler gibiler.
Livescience’a konuşan Pacucci, “Bu hipotez son derece ilgi çekici. Küçük kırmızı noktaların gizemini açıklamaya aday” dedi. Ancak henüz hipotezin başında olunduğunu ve çok daha fazla gözleme ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Eğer küçük kırmızı noktalar gerçekten kara delik yıldızlarıysa, bu keşif bir başka gizemi de çözebilir: Evrenin ilk birkaç milyar yılında nasıl bu kadar büyük kara delikler oluşabildiği sorusu.
Kara delik yıldızları çok hızlı büyüyebiliyorsa, süper kütleli kara deliklerin şaşırtıcı derecede erken ortaya çıkması açıklığa kavuşabilir.
Yine de bu nesnelerin doğası hâlâ gizemini koruyor. James Webb Teleskobu ile yapılacak yeni gözlemler, bu “kozmik kırmızı noktaların” gerçekten egzotik kara delik yıldızları mı, kara deliklerin büyüme evresinin bir parçası mı, yoksa galaksi evriminde kısa ömürlü bir aşama mı olduğunu ortaya çıkarabilir.
