Dumlupınar Şehitliği‘nde dolaşmaya devam.
Gazeteciler Cemiyeti eski başkanı ve yerel Odak Gazetesi sahibi Mehmet Emin Güzbey ile mezar taşlarını okuyoruz…. Kurtuluş Savaşı‘nda bu vatan için can verenler… Subaylar, erler.
Tunceli-Hozat Karabaşoğlu Şaban.
Konya-Bozkır Muharremoğlu Murat.
Şırnak-Merkez Mehmetoğlu Osman.
Rize’den Üsteğmen Asafoğlu Galip.
Tunceli-Çemişgezek A. Kadiroğlu Yusuf.
Siirt-Şirvan Bostancıoğlu Mehmet.
Artvin-Şavşat Musabeyoğlu Ahmet.
Kars… Erzurum… Trabzon… Bingöl… Muş… Amasya… Adana‘dan… Türk… Kürt… Er, erbaş, subay… Koyun koyuna yatıyorlar.
***
Kamuoyu
Cumhuriyetin kazanıldığı topraklardayım.
Anıtkaya Şehitliği… Yüzbaşı Agah Efendi Şehitliği… Büyük Taarruz Şehitliği… Çiğiltepe Şehitliği… Şehitlikler coğrafyasındayım.
Kastamonu… Üsteğmen Memduhoğlu Hamdi.
Şırnak-Cizre… Ömeroğlu Arif.
Zafer Haftası… Şehitlikler ziyaretçi dolu.
Şanlıurfalı da var, Erzincanlı da… Osmaniyeli de var, Sivaslı da… Edirneli de var, Bursalı da… Diyarbakırlı, Ardahanlı, Düzceli, Vanlı… Türkiye’nin bütün renkleri burada.
Ah! Televizyon kanalları da buradan canlı yayın yapsalar. Anket firmaları… Kamuoyu yoklaması için buraya gelseler.
Şehitlikler… “Terörsüz Türkiye” konusunda tam da halkın nabzının tutulacağı yer.
Türk… Kürt… Çerkez… Laz… Arap… Kilim misali, ülkemin bütün desenleri.
“Barış” diyor… “Kardeşlik” diyor… “Huzur” diyor.
***
Meclis tutanakları
Akşam oluyor… Otelimdeyim… Arşivler… TBMM tutanakları… Notlar arasında… Sörf yapıyorum.
TBMM… 3 Kasım 1922… Kürsüde Diyab Ağa… Dersim Milletvekili:
Ne Kürtlük ne Türklük davası vardır. Düşmanlar bizi birbirimize saldırtmak için tuzaklar kuruyorlar. Sen şöylesin, ben böyleyim filan diye hile yapıyorlar… Bunda ne var, biz kardeşiz.
***
Bakü Türk Şehitliği
Yolunuz… Can Azerbaycan’a… Bakü‘ye düşerse… Türk Şehitliği’ni ziyaret etmelisiniz.
Muş… Aziz oğlu er Cevher… Orada yatıyor.
Mardin… Sadık oğlu Teğmen Mehmet Efendi.
Yozgat… Mehmet oğlu Er Yusuf.
Siirt… Hasan oğlu er İsmail.
Balıkesir… Süleyman oğlu Teğmen Mehmet Efendi.
İzmir… Kürt Ahmet oğlu Mehmet.
Bakü’deki Türk Şehitliği… Tıpkı… Afyonkarahisar‘daki şehitlikler gibi.
Mezar taşlarındaki isimler… İller… Sanki fotokopi.
***
Kürt oğlu Kürt
Bitlis Milletvekili Yusuf Ziya Bey konuşuyor: Bendeniz Kürt oğlu Kürt’üm.
Cephede Türklerle birlikte kan döktük. Onlardan ayrılmadık… Ayrılmak istemedik… Ve istemeyiz.
***
Misak-ı Milli
Meclis… 4 Kasım 1923… Kürsüde Hüseyin Avni Bey…
Erzurum Milletvekili:
Efendiler! Ben bir Türk’üm. Misak-ı Milli’ye çıkarken Türk-Kürt düşünmemiştik. Hep beraber yaşayacağız.
***
Gence
Haziran ayında Azerbaycan’ın Gence şehrindeydim.
Nuri Paşa… Kafkas İslam Ordusu Komutanı… Evini gezdim… Şimdi müze.
1918… Azerbaycan’ın işgali… Türk askeri kardeş Azerbaycan’da… Şehit olanların isimleri… Müzede tek tek yazılı:
Kars… Mahmut oğlu Hüseyin… Er.
Kastamonu… Asım oğlu Arif Efendi… Astsubay.
Diyarbakır… İsa oğlu Ahmet.
Isparta… Musa oğlu Ahmet.
Diyarbakır… Hüseyin oğlu Ramazan.
Erzincan… Hüseyin oğlu Hamza.
***
Cumhuriyet… Bir kale
Halis Turgut Bey…
Sivas Milletvekili… Kürsüde:
Türkiye Cumhuriyeti hududu dâhilinde Türk ve Kürt kardeşliği yatıyor. Cumhuriyet bir kaledir. Kimse sarsamaz… Kimse tehdit edemez.
***
Çanakkale
Şehitlik tertemiz… Dünyanın en iyi korunmuş savaş alanı.
Er Ali… 1884 doğumlu… Diyarbakır- Silvan’dan… 20 Mayıs 1916’da şehit düşmüş… 32 yaşında.
Piyade Er Abdullah oğlu Bayram… Diyarbakır-Çermik’ten… 1892 doğumlu… 29 Mart 1915’te şehit düşmüş… 23 yaşında.
Çanakkale‘de… Türkiye’nin her köşesinden şehitlerimiz, yiğitlerimiz yatıyor.
Edirne’den, Gümüşhane’den, Silifke’den, Ereğli’den, Sinop’tan, Bursa’dan…
Diyarbakır’ın Hani ilçesinden Resul oğlu Hasan… 19 yaşında Çanakkale şehidi.
Osman oğlu Cumali… Diyarbakır… 19 Mayıs 1915… Şehit… 36 yaşında.
Türk-Kürt… Çanakkale’de… Ay yıldızlı şanlı bayrağın gölgesinde… Rahmetle anıyoruz.
***
34 ülkede… Türk şehitliği
Dünyanın 34 ülkesinde Türk Şehitliği var.
Suriye’de… Romanya, Bulgaristan, Avusturya, Kore, Ürdün, KKTC, Yemen, Azerbaycan, Filistin…
Yunanistan’da… 4 yerde… Türk Şehitliği.
Hepsinde de şehitlerimiz… Yozgatlı… Kütahyalı… Mardinli… Diyarbakırlı… Erzurumlu… Anadolu’nun her köşesinden.
***
Nokta
Zafer haftası… Son yazı… TBMM tutanakları.
3 Kasım 1922… Süleyman Necati Bey konuşuyor… Erzurum milletvekili: Öyle bir Türk yoktur ki dayısı, damadı veya yeğeni Kürt olmasın. Veya öyle bir Kürt yoktur ki damadı, yeğeni veya dayısı Türk olmasın. Benim annem Kürt… Beni annemden ayıramazsınız. Avrupa’nın birtakım icatları… Efsaneleri… Entrikaları… Onların uydurmaları. Türkler ve Kürtler birbirlerinden ayrılamazlar. Ne Türk Kürt’süz ne de Kürt Türk’süz yaşayamaz.
