Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel, Eskişehir’in Tepebaşı ilçesi Cumhuriyet Meydanı’nda “Avrupa Birliği üyesi Türkiye” diye sesini yükseltince… Heyecanlandık… 26 Ekim 2025.
Sonra… Konuşmasının tamamına baktık. Ve bir cümlesinin altını çizdik:
“Aldığımız büyük destekle Türkiye’yi yıllar önce başvurduğumuz Avrupa Birliği’ne taşıyacağız.”
Özgür Özel, bu sözleri başka yerlerde de söyledi… Örneğin Balıkesir’de… Televizyonlarda.
CHP liderinin, “halktan aldığı destekle Türkiye’yi AB’ye taşıyacağı” inancına ve iddiasına saygı duyuyoruz.
Ama… Fakat… Lakin… Zor… Çok zor… Ve bu iş istemekle olmuyor… Söylemekle de olmuyor.
***
İLK ADIM
Haziran 1958… Yunanistan, Ortak Pazar’a girmek için başvuru yapınca…
İki hafta sonra da, Türkiye başvurdu. Türkiye’nin bu konuda hazırlığı var mıydı, yok muydu? O ayrı konu.
Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu dedi ki:
“Mademki Yunanistan istiyor, öyleyse biz de istiyoruz… Yunanistan’ın atladığı havuza, içi boş mu dolu mu diye bakmayız… Biz de atlarız.”
***
İDAMA GİDERKEN BİLE
Tarih 15 Temmuz 1961… Yassıada… Karar… 15 idam.
İdam mahkûmları Yassıada’dan İmralı Adası’na götürülürken… Celal Bayar, denizin ortasında, Fatin Rüştü Zorlu‘ya dönüyor:
– Fatin Bey… Bize şu Avrupa üyeliğini, Ortak Pazar’ı son defa anlatır mısın?
Sonra… 12 idam cezası ömür boyu hapse çevrildi… Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan, idam.
***
İNÖNÜ DE İSTEDİ
Tarih, 27 Kasım 1961… TBMM… Kürsüde Başbakan İsmet İnönü…
Koalisyon hükümetinin programını okuyor: “Ortak Pazar’a katılmayı samimiyetle arzu ediyoruz.”
***
ANKARA ANTLAŞMASI… ‘KADER BİRLİĞİ’
Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında antlaşma. 12 Eylül 1963.
İmza töreni… AB’nin fikir babası Hallstein dedi ki:
– Türkiye, Avrupa’ya aday iki ülkeden biridir. (Diğeri Yunanistan.)
Aynı törende, Başbakan İsmet İnönü’nün söylediği söz: “Türkiye, Avrupa ile kader birliği yaptı.”
***
KATMA PROTOKOL
Yıl 1965… Adalet Partisi, rekor oyla (yüzde 52.9) tek başına iktidar… Süleyman Demirel, Başbakan.
1970‘te… AET ile katma protokol imzalanıyor. Protokolün 3 ayağı var:
1. Gümrük birliği.
2. Serbest dolaşım.
3. Tam üyelik.
***
PROTESTO
Brüksel‘de… Dışişleri bakanları toplantısı… 1976.
Türkiye’yi Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil temsil ediyor.
Avrupalı bakanların önerisi:
– Türkiye’ye mali yardım yapalım… Tarım desteği verelim… Ama öteki konuları konuşmayalım.
Çağlayangil, tepki gösteriyor.
“Öyleyse burada benim yerim yok” diyor… Toplantıyı terk ediyor… Ankara’ya dönüyor.
***
UZUN İNCE BİR YOL
Türkiye’nin Avrupa yolculuğu… Uzun hikâye… Yılan hikâyesi… Bitmeyen senfoni.
Tutulmayan vaatler… Unutulan sözler. 12 Eylül 1980 darbesi… Ve 1983… ANAP, tek başına iktidar… Turgut Özal Başbakan.
Avrupa… “Kem küm… Bugün, yarın… Türkiye’yi uyutmaya devam.”
14 Nisan 1987… Başbakan Turgut Özal’ın tarihi basın toplantısı… Oradaydım.
Özal… “Uzun, ince bir yoldayız” diyerek… Avrupa Birliği‘ne tam üyelik başvurusu yaptı. Manşetler… Milletçe bayram kutlaması… Heyecan tavanda.
1987-2025… Aradan 38 yıl geçti… Sonuç: Sıfıra sıfır, elde var sıfır.
***
ERDOĞAN’LI YILLAR
Halk desteği ise halk desteği… Güçlü yönetim ise güçlü yönetim… AK Parti, tek başına iktidar… Recep Tayyip Erdoğan Başbakan.
2003… Erdoğan, üstüne basa basa söyledi: “Türkiye, Osmanlı’dan bu yana Avrupa tarihinin bir parçası.”
İlk kez… Avrupa Birliği Bakanlığı kuruldu. TBMM toplandı… AB ile uyum yasaları çıkarıldı.
AB üyeliği için… Türkiye, her şeyi yaptı… İllerde, ilçelerde… Belediyelerde… AB masaları bile var.
Ama… Hani? Nerede? AB üyeliğimiz bir hayal.
***
ÇİFTE STANDART
Özgür Özel, Belçika’ya, Almanya’ya, İsviçre’ye, İspanya’ya gidiyor… Konuşmalar yapıyor. Temaslarda bulunuyor.
“Türkiye’yi, Avrupa Birliği’ne taşıyacağız” diyor.
Bunlar güzel sözler… Hoşumuza gidiyor… Gururumuzu okşuyor.
Ama… Yarım yüzyılı geçti… Batı… Çifte standartlı. Yıllarca PKK’ya destek verdi… 15 Temmuz hain darbe girişimine bulaşanları bağrına bastı.
Batı… AB treninde Türk yolcu istermiş gibi yapıyor… Ama istemiyor… Hareket hâlindeki trenin basamaklarından aşağıya itiyor.
