İstanbul Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Eser Kalaoğlu, yaşlanmayla birlikte vücudun yapısında meydana gelen değişimlerin, dengeyi ve hareket kabiliyetini doğrudan etkilediğini belirterek, yaşlılardaki gizli tehlike denge kaybı ve kırıklara dikkat çekti.
DENGE KAYBI NEDENLERİ
Uzm. Dr. Kalaoğlu, “Yaşlanma ile birlikte denge merkezindeki duyusal hücrelerin kaybı, kas gücünde azalma ve görme keskinliğinin zayıflaması düşme riskini artıran temel faktörler arasındadır. Bunun yanı sıra şeker hastalığı ve tansiyon problemleri gibi kronik rahatsızlıklar ile düzenli kullanılan ilaçlar da denge bozukluğuna yol açabilir. Özellikle merkezi sinir sistemine etkileri olan birçok ilaç, yaşlı bireylerde hafıza, denge ve beyin kan akışını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle düzenli olarak doktor kontrolünde ilaç takibi yapılması büyük önem taşımaktadır” dedi.
YÜZDE 70’İ EVDE OLUYOR
Genellikle hormonal sorunlar, kalsiyum ya da D vitamini eksikliği sonucu gelişen kemik erimesi hastalığında, kemiklerdeki mineral yoğunluğunun azalması sonucu kemik kütlesinin zayıfladığına dikkat çeken Uzm. Dr. Kalaoğlu, “Kemikler kırılgan hale gelir. İnsan yaşlandığında kemik erimesiyle beraber kırık riskinde artış görülür. Yaşlı kırıklarının yüzde 70’i evde veya ev çevresinde gerçekleşir” dedi.
KALÇA KIRIĞI ÖLDÜRÜCÜ
Kalça kırığı geçiren yaşlı hastaların yüzde 30’unun sağlığına kavuşabildiğini söyleyen Uzm. Dr. Kalaoğlu, “Kırık sonrası geç müdahale edilen hastalarda yatağa bağımlılık, bası yaraları, akciğer enfeksiyonları ve ölüm riski artar” dedi.
UZMANINDAN YAŞLILARA 8 ALTIN ÖNERİ
UZM. Dr. Kalaoğlu, düşme ve kırıklardan korunmak için 8 altın değerinde öneride bulundu. İşte o öneriler:
1 EVDE GÜVENLİĞİ SAĞLAYIN: Zeminlerin kaygan olması, oda aydınlatmanın yetersiz olması, yürüme alanında fiziksel engeller bulunması düşme riskini artırır. Ev içi düşme ve takılmaları önlemek için halılar kaydırmaz pedlerle sabitlenmeli, ortadaki kablolar kenara alınarak, gizlenmeli ve yüksek eşikler zeminle uyumlu hale getirilerek, geçiş yolları güvenli kılınmalıdır.
2 DOĞRU AYAKKABI SEÇİN: Evde çıplak ayakla veya sadece çorapla yürümekten kaçınılmalıdır. Topuğu kavrayan, kaymaz tabanlı ve sert yapılı ayakkabılar tercih edilmelidir.
3 D VİTAMİNİ VE KALSİYUM DESTEĞİ: Doktor kontrolünde kan tahlili yaptırarak, eksiklik durumuna uygun şekilde doğru takviyeler kullanılmalıdır.
4 DÜZENLİ EGZERSİZ YAPIN: Haftada 5 gün, günde ortalama 30 dakika yürüyüş, haftada 2 gün direnç egzersizleri, kol ve bacak kaslarını güçlendirme, yoga, tai chi gibi denge egzersizleri oldukça faydalıdır.
5 D OKTOR KONTROLÜNDE İLAÇ: Kullanılan ilaçların doktor tarafından gözden geçirilmesi gerekmektedir.
6 YÜRÜMEYE YARDIMCI ARAÇLAR: Baston, kanadyen, yürüteç gibi yürümeye yardımcı araçlar dengenin korunmasına katkıda bulunur.
7 GÖZ VE İŞİTME KONTROLÜ YAPTIRIN: Görme ve işitme sorunları da düşme riskini artırır. Yılda en az 1 kez göz numarası kontrolü ve kulak sağlığı taraması yaptırılmalı.
8 YETERLİ SU TÜKETİMİ: Vücudun susuz kalması ani tansiyon düşmesine ve dolayısıyla bayılma hissiyle düşmelere neden olur. Gün içinde susamayı beklemeden su içilmesi gerekir.
NE ZAMAN DOKTORA GİDİLMELİ?
BU soruya Uzm. Dr. Kalaoğlu, şu yanıtı verdi: “Son bir yılda 2 ya da daha fazla düşme olmuşsa ‘tekrarlı düşme’ olarak kabul edilir ve bu kişilerin detaylı muayeneden geçmesi gerekir. Özellikle düşme sonrası kalça, sırt veya bilek bölgesinde dinmeyen bir ağrı varsa, sık sık baş dönmesi yaşanıyorsa veya yürürken ayaklar yere takılıyorsa mutlaka bir fizik tedavi ve rehabilitasyon veya geriatri uzmanına başvurulmalıdır. 65 yaş üstündeki kadınlarda veya 70 yaş üstü erkeklerde herhangi bir şikayet olmasa bile kemik yoğunluğu ölçümü yaptırılması önerilir. Kemik erimesi varsa uygun tedavi başlanarak kırık riski azaltılabilir.”
