Günlük hayatta farkında olmadan birçok kez karşılaştığımız “termal şok”, özellikle cam, metal ve elektronik bileşenlerde ciddi riskler oluşturabiliyor. Termal şok, bir cismin çok kısa sürede yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa ya da tam tersi şekilde maruz kalması sonucu oluşan ani gerilimlerdir. Bu durum, malzemenin ani genleşip büzülmesine neden olarak çatlama, kırılma veya arıza gibi hasarlara yol açar. Özellikle ısıya duyarlı ürünlerin üretiminde, otomotiv sektöründe ve mutfak eşyalarında termal şok direnci büyük önem taşır. Peki, termal şok hangi durumlarda meydana gelir, nelere dikkat etmek gerekir?
TERMAL ŞOK NEDİR?
Termal şok, bir maddenin kısa sürede yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa veya tersi şekilde ani sıcaklık değişimine maruz kalması sonucu yapısal gerilim yaşamasıdır. Bu hızlı sıcaklık farkı, malzemenin farklı bölgelerinde genleşme veya büzülme hızlarının uyumsuzluğuna neden olur. Sonuç olarak çatlama, kırılma ya da deformasyon meydana gelir.
HANGİ MALZEMELER TERMAL ŞOKTAN ETKİLENİR?
Termal şok, özellikle şu malzemelerde ciddi sorunlara yol açabilir:
Cam: Özellikle ince cam kaplar ya da bardaklar, sıcak suya aniden soğuk su eklenmesiyle çatlayabilir.
Seramik: Fırında ısınan seramik tabak ya da tencereler ani soğutmayla kırılabilir.
Metal: Endüstride kullanılan çelik ve alüminyum gibi metaller, termal döngüler sonucu mukavemetini kaybedebilir.
Elektronik devreler: Yüksek sıcaklıktan aniden soğutulan mikroçiplerde içsel gerilim oluşabilir, bu da sistem arızalarına neden olabilir.
