Rusya-Ukrayna savaşına İstanbul barışı! Putin neden masaya gelmedi? İşte cevap

Siyaset bilimci Doç. Dr. Oğuzhan Bilgin: Aslında burada birbirini muhatap kabul etmeyen aktörlerin barış masasına oturması gibi bir durum var. Bunu yapmak kolay bir şey değildir. Putin, Zelenskiy meşru lider olarak kabul etmiyor. İşte bu durumda Zelenskiy ve hükümeti ile masaya oturmak Putin için geri adım gibi duruyor. Putin yıllardır Ukrayna devleti değil Kiev rejimi olarak halkına olayı anlatıyor. Aynı zamanda Zelenskiy’e suç örgütü lideri muamelesi yaptı.

Dolayısıyla Zelenskiy ile masaya oturmak Putin’in kendi kamuoyunda uzun süredir inşa ettiği imajın yıkılması riskini ortaya çıkarır. Putin böyle konulara çok önem veren bir siyasidir. Putin kendisini adeta bir ÇAR gibi görüyor. Kendisi anti-komünist olmasına rağmen Sovyetlerin yıkılmasını felaket olarak görüyor.

Putin Zelenskiy ile masaya oturmak yerine Trump ile masada olmak istiyor. Zelenskiy’i lider olarak görmediği için onun hamisi olan Trump ile görüşmek istiyor. Trump’ın İstanbul’a geleceği haberini bekledi ve o yüzden açıklamalarını geçe bıraktı. Ve Trump gelmeyince o da masaya gelmedi.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Drç Murat Jane: Rusya bu savaşı başından veri özel operasyon olarak nitelendiriyor ve “savaş” demiyor. Rusya’nın üstündeki en büyük baskı ateşkese yanaşmıyor olmasında kaynaklanıyor. Ukrayna ise burada bir zirve diplomasisi yapmak istiyor. Aslında 2 taraf da diplomasi konusunda anlaşmazlık yaşıyor.

Rusya bir ulus devlet olsa da durumlara imparatorluk olarak yaklaşıyor. Onlara göre diplomatik ilişkiler büyük devletler arasında yürütülür. Buna örnek olarak sorunun muhatabı Ukrayna iken Rusya konuyu ABD ile görüştü. Ancak Rusya tüm bunlara rağmen müzakere mesajı vermek istiyor.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Canan Tercan: Ukrayna tabi elini büyük açıyor. 2014 Kırım ilhakının da ötesine gidiyor ve topraklarını geri istiyor. Kırım ilhak edileli 10 seneden fazla oluyor. Ukrayna’nın masada Rusya’ya karşı kartı yok.

Rusya savaşmaya devam ediyor ve masaya Türkiye ve ABD’nin ricaları ile geliyor. Putin tarafı savaşı devam ettirmek istiyor. Rusya hem ekonomik hem askeri kayıplar verdi ama savaşa devam ediyor.

Zelenskiy burada AB ve Trump’ı arkasına alarak toprak bütünlüğünü elde etmek istiyor ama 2014 yılı sınırları çok zor gözüküyor. Ukrayna burada Kırım’ı masadan kaldırılmalı ve ne kadar toprağını geri alabileceğinin derdine düşmelidir. Şu anda Rusya’nın elinde olan 4 bölge talep edilmeli ve ilerleyen süreçlerde Kırım için plan yapılmalıdır.

Devlet lideri olarak tabi ki topraklarının tamamını geri istiyor ve toprak bütünlüğü sağlamak istiyor ancak burada savaşın bitmesi için Kırım çok fazla söz konusu haline gelmemelidir.

Siyaset Bilimci Doç. Dr. Kemal Olçar: Bu koşullarda masaya oturmak öyle kolay bir şey değil gibi gözüküyor. Dünya ortadan ikiye bölünmüş durumda. Bir kanat Batı kanadı diğer taraf Doğu kanadı olarak düşünebilirsiniz. Arabulucu olmak da çok zor. Ama şu anda İstanbul’da gerçekleşen tarafların masada olduğu ortam Türkiye’nin bana göre yarattığı ortaya koyduğu yeni bir konsept. Yeni bir metodoloji. Türkiye bütün bu süper güçlerin olduğu masada tam ortada duruyor. Bunu başarabilen bir ülke dünya tarihinde çok hatırlamıyorum.

SON NOKTAYI KOYACAK ÜLKE TÜRKİYE

Taraflarının hepsinin kendi kartlarında sert bir takım maddeler var. Türkiye bu kadar sert kartların olduğu ortamda her tarafın her grubun isteklerinin en azından bir kısmını gerçekleştirecek fakat uluslararası barışın kazanacağı son noktayı koyacak bir ülke haline gelmiştir. Bu bizim için çok kıymetli. Tüm taraflar için çok kıymetli. Bu şansı kaçırmamaları gerekiyor tarafların.

Askeri stratejist Dr. Eray Güçlüer: İstanbul’da gerçekten önemli ve tarihi bir gün yaşıyoruz. 2022 yılında İngiltere’nin Ukrayna heyetini masadan kaldırmasıyla son anda bozulan bir anlaşma vardı. İşte o süreç nihayete kavuşacak gibi görünüyor.

Sadece Rusya-Ukrayna değil Orda Doğu’da barış yönünde ilerlemelerin olması çok önemlidir. Donald Trump yarı Türkiye’ye gelirse sadece Ukrayna için gelmeyecek. Suriye, İsrail ve Irak aynı zamanda PKK’nın silah bırakması gibi önemli gelişmeler var. Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çok zor ve karmaşık bir süreci çok başarılı bir şekilde yönetiyor.

Rusya’nın 100 binden Ukrayna’nın 150 binden fazla askeri kaybı var. Burada sivil kayıpları söylemiyorum bile. Bunun yanında Ukrayna’dan göç eden milyonlar var. Ukrayna’da durum oldukça karışık. Rusya’da bu durumdan oldukça fazla etkilendi. Ekonomisi her yıl yüzde 3,5 daraldı. Tablo bu kadar kötü ve biz İstanbul’da bir barışın çıkacağına inanıyoruz. Savaşan tarafları bir araya getirecek tek ülke Türkiye.

Türkiye’nin jeopolitik ağırlığı var ve Trump bu yüzden gelecek. Dikkat edilirse artık masada Avrupa’ya yer yok. Temel aktör olan Rusya ve ABD var bunu en güçlü şekilde idare eden Türkiye var. 2 farklı planla Kiev’i ele geçirmeye çalışan Rusya başarısız olunca kuzeye indi Mariupol hattını ele geçirdi şimdi bu hat üzerinde anlaşmalar ilerleyecek.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Yıldırım Deniz: ABD Başkanı Trump’ın vaatlerinden bir tanesi Ukrayna-Rusya savaşını bitirmekti. Bunu yerine getirmek için uğraşıyor. Herkes Nobel Barış Ödülü’nü istediğini söylüyor. Daha önce savaşı bitirip bu ödülü olan ABD başkanları oldu. Hindistan ve Pakistan savaşında da rol oynadı.

Türkiye tüm bu süreçlerin hepsinde çok önemli roller oynadı. Ülkemizin önemi uluslararası arenada her geçen gün artıyor. Evet Trump barış için rol alıyor ama Cumhurbaşkanı Erdoğan da ciddi adımlar attı.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Murat Genç: 2022’deki masaya geri döndük. Bir süre geçti kan aktı hamleler yapıldı milyar dolarlar kaybedildi ama İstanbul’daki masaya geri dönüldü. 2022’de barış anlaşması imzalanırken İngiltere’nin başını çektiği grup masayı yıktı. Trump’ın seçilmesiyle ABD ile AB arasındaki ciddi fikir ayrılığını görmüş olduk.

Türkiye kardeş kavgasını uzlaştırmak adına masaya arabuluculuk ediyor. Bugün hemen bu masadan bir anlaşma çıkmasını bekleyemeyiz. Çünkü ciddi fikir ayrılıkları var. Rusya ele geçirdiği toprakların tamamında kontrol istiyor.