Yaz tatili çocuklar için dinlenme, oyun ve keşif zamanı. Ama teknolojik cihazlar bu süreci ele geçirebiliyor. Uzmanlar, “Esneklik önemli ama sınır da şart” diyor. Çünkü ekran süresi kısıtlanmazsa hem ruhsal hem fiziksel gelişim zarar görebilir
Yaz tatili başladı ve çocuklar en çok tablet ve telefonları ile vakit geçirecekleri için mutlu… Aileler ise ikilemde: “Tatilde ekran süresini biraz esnetsek mi acaba?” diye düşünüyorlar. Peki, yaz tatilinde çocukların ekran ile ilişkisi nasıl olmalı? Anne-babalar tatilde nasıl bir düzen kurmalılar? Çocukların yaşaması gereken, onların gelişimine uygun tatil nasıl olmalı? Bu sorularımızın cevabını psikoterapist Gökhan Ergür‘den aldık.
ESNEK OLUN AMA KURAL DA KOYUN
Yaz tatili geldiğinde çocuklar için “özgürlük” hissi çok güçlü olur. Okulun sınırlarından çıkmak, zamanla ilgili daha esnek davranmak, erken kalkmamak ya da sürekli planlı olmak zorunda olmamak çocukları heyecanlandırır. Teknoloji de bu özgürlüğün sembollerinden biri haline gelir; çünkü çocukların çoğu için telefon ya da tablet, hem eğlence hem de sosyalleşme aracı.
Ancak burada denge çok önemli. Tatil “kuralsızlık” demek değildir. Ekran süresiyle ilgili sınırlar tamamen ortadan kalktığında, çocuklar kendilerini kontrol etmekte zorlanırlar. Bu da hem psikolojik hem de fiziksel gelişimlerini olumsuz etkileyebilir. Uyku düzeni bozulur, dışarıda geçirilen zaman azalır, bedensel hareket kısıtlanır ve ruh hali değişken hale gelebilir. O yüzden ailelerin yapabileceği en sağlıklı şey; ekran süresini tatilde biraz daha esnek hale getirmek ama tamamen serbest bırakmamak. Örneğin, günün belli saatlerinde ekran kullanımına izin vermek ama bu zamanı çocuğun yaşına uygun şekilde sınırlamak. Ve bunun yerine geçirilecek zamanı da doldurmak: doğada vakit geçirmek, ailece masa oyunları oynamak, kitap okumak, çocukların ilgisine göre küçük sorumluluklar vermek gibi.
Çocukların tatilde dijital cihazlardan uzaklaşabilmesi, ancak onların yerine hayatlarına anlamlı şeyler girdiğinde mümkün olur. Yasaklamak değil, yönlendirmek gerekir. Tatil, sadece dinlenme değil; aynı zamanda ruhu ve bedeni besleme zamanı da olabilir.
Sağlıklı bir yaz tatili aslında sadece çocuğun dinlenmesi değil; aynı zamanda büyümesi, keşfetmesi ve kendini yeniden inşa etmesi için bir fırsattır. Günlük koşuşturmanın, akademik hedeflerin biraz geri çekildiği bu dönemde çocukların duygusal dünyalarına daha fazla yer açılır. Tam da bu yüzden yaz tatili sadece eğlenceyle değil, içsel dengeyle de ilgilidir.
Her çocuğun yaşı, mizacı ve ihtiyaçları farklıdır. Ama ortak bir şey var: çocuklar gerçek deneyimlerle gelişir. Toprağa dokunarak, suyla oynayarak, yürüyerek, bir şey inşa ederek, düşüp kalkarak büyürler. Bu nedenle yaz tatilinde çocukların fiziksel hareketliliği artmalı, doğayla temasları çoğalmalı. Bir kamp ateşi etrafında oturmak, bir salıncağa binmek ya da sabah denize girmek gibi sıradan görünen deneyimler, aslında çocuğun hem bedenini hem ruhunu büyütür.
Psikoterapist Gökhan Ergür
CAN SIKINTISI YARATICILIĞI TETİKLER
Aynı zamanda yaz tatili çocukların iç dünyalarıyla temas ettikleri bir dönem olabilir. Kitap okumaları, kendi başlarına kalmaları, sıkılmaları bile bu temasın bir parçasıdır. Çünkü bazen can sıkıntısı, yaratıcılığın kapısını açar.
Aileler olarak bizler de bu dönemde “verimli vakit geçirme” baskısını biraz azaltmalı, çocukların gün içinde küçük rutinler kurmasına yardımcı olmalı ama aynı zamanda boşluklara da izin vermeliyiz. En güzel tatiller bazen hiçbir şey planlanmadan geçirilenlerdir.
Son olarak; sağlıklı bir yaz tatili, çocuğun sadece mutlu olduğu değil, aynı zamanda kendini biraz daha tanıdığı bir tatildir. Gelişim dediğimiz şey yalnızca büyümek değil; hissetmek, fark etmek ve hayatı biraz daha içselleştirmekle de ilgilidir. Yaz tatili bunun için bulunmaz bir fırsattır.
GENÇ VİRTÜÖZLERE MÜJDE
Enstrüman çalan ve kendini bu alanda geliştirmek isteyen gençlere güzel bir haberim var. ENKA Sanat tarafından yürütülen Lale Tara Sanat Bursu, bu yıl da genç virtüöz adaylarının eğitimlerini desteklemek üzere yeni yetenekleri keşfe çıkıyor. Uluslararası arenada kendilerine yeni ufuklar açmayı hedefleyen, enstrüman branşında yetenekli genç sanatçılar, 04 Temmuz Cuma saat 18.30’a kadar www.enkasanat.org adresinden online başvuru yapabilirler. Yolunuz açık olsun.
YAZ AKŞAMI NOSTALJİSİ
Eskiden İstanbul’da bazı semtlerde kurulan açıkhava sinemaları varmış. Annem anlattığında hep imrenirdim. Keşke çocuklarımızı götürebileceğimiz yine böyle imkanlar olsa diye içimden geçirirdim. Belki mahallerde olmadı ama bazı mekanlar İstanbul’un o eski ruhunu güncel haliyle buluşturdu. Bunlardan biri de Feriye Açık Hava Sinemaları oldu. Ailece de gidilebilen bu yaz akşamı etkinliklerine bir göz atın ve çocuğunuz için en uygun filmi seçerek gidin derim. Boğaz’ın tatlı serinliğinde, patlamış mısır ve klasik filmler…
