Otomobilde özel tüketim vergisi matrahı güncellemesi bu hafta ekonomi manşetlerini süsledi. Aslında buna vergi artışı demek daha doğru olur. Çünkü indirim yapılacak modellerin sayısı oldukça sınırlı. Türkiye’de üretilen ve en uygun fiyatlı otomobillerde ÖTV 10 puan düşecek. Ancak birçok içten yanmalı motora sahip otomobilde 10 hatta 20 puanlık vergi artışları yaşanacak. Üstelik, önümüzdeki dönem enflasyon nedeniyle fiyat arttıkça, şu an yüzde 70’lik ÖTV dilimine giren araçlar da yüzde 100’lük vergi dilimine dahil olacak. Yani fiyat artışı ileriye dönük de sürecek.
ÖTV MATRAHI NE DEMEK?
Otomobillerden hem ÖTV hem de KDV vergileri kesiliyor. Araçların çıplak fiyatının üzerine önce ÖTV ardından KDV ekleniyor. Böylece üç aşağı beş yukarı nihai satış fiyatına ulaşılıyor. Devlet araçların vergisiz fiyatına göre ÖTV oranını belirliyor. Son dönemde uygulanamasa da temel mantık bu. Düşük fiyatlı araçlardan daha düşük oranda, yüksek fiyatlı araçlardan daha yüksek oranda vergi alınıyor.
Kasım 2022’de ÖTV matrahları güncellenmişti. Motor hacmi 1.6 CC’yi ve fiyatı 120 bin lirayı geçmeyen araçlarda ÖTV oranı yüzde 45 oldu. ÖTV, 120-150 bin lira arası araçlar için yüzde 50, 150-175 bin lira arası araçlar için yüzde 60, 175-200 bin lira arası araçlar için yüzde 70, 200 bin lira üzeri araçlar için yüzde 80 olarak belirlendi. O günlerde bu oranlar fiyatları düşüren bir gelişmeydi. Çünkü düşük ÖTV dilimine giren araç kalmamıştı. Nedeni elbette enflasyon….
Bu rakamları güncel limitlerle karşılaştırdığımızda farkı anlıyoruz. Kasım 2022’den bugüne en uygun araçların ÖTV dilimleri yüzde 45 ile yüzde 80 arasında kaldı. Ancak 120 bin lira çıplak fiyatı olan araç uzun bir süredir yok. Bu nedenle düşük modelli tüm araçlar yüzde 80 ÖTV dilimine dahil olmuştu. Ekonomi yönetimi işte bu yüzden “ÖTV’yi yüzde 80’e çıkaracağız ama hiçbir değişiklik olmayacak” diyordu. Beklenen de oydu; ÖTV’nin yüzde 80’e yükseltilmesi….
Son dakika değişikliği ile dilimler değiştirildi. Yüzde 70 ile yüzde 100 arası oranlar belirlendi. 2022’de yüzde 45 ÖTV dilimine giren araçlar şimdi yüzde 70 ÖTV dilimine girecek. Mevcutta yüzde 80 vergi uygulandığı için 10 puanlık bir gerileme olacak. Bazı araçlardan ise mevcutta yüzde 80 ÖTV alınırken şimdi bu oran yüzde 90 ya da yüzde 100’e yükselecek.
Düzenleme ilk etapta bazı araçların fiyatını ucuzlatacak. Özellikle yerli üretim ve en düşük modellerde bu gerçekleşecek. Düşük segment ithal araçlarda ise yüzde 10’a yakın fiyat artışları görülecek. Fiyat artışları bugün ile sınırlı kalmayacak. Şu an 1.6 motora sahip ve 650 bin liradan ucuz araçlar yüzde 80 altı ÖTV’ye dilimine giriyor. Enflasyon nedeniyle araçların fiyatı arttıkça vergi yüzde 100’e kadar çıkacak. Bugün 650 bin lira çıplak fiyatı olan araç bulunabiliyor. Peki 2 sene sonra bulunabilecek mi? Yani düşük segmentteki araçlar da kendiliğinden ve farketmeden zamlanacak.
Not: Yazı içten yanmalı motorlar için yapılan ÖTV düzenlemesini kapsıyor.
