Az uyumanın ve uyku düzensizliğinin zararları saymakla bitmez.
O yüzden kaliteli uyuyamayan birçok insan, uyku döngüsünü düzenlemeye yardımcı olması için melatonin takviyesi alıyor.
Birçok ülkede melatonin hormonu içeren sentetik haplar, gıda takviyeleri reçetesiz satılıyor.
Örneğin sadece ABD’de yetişkinlerin yüzde 27,4’ü uyku ilacı olarak melatonin kullanıyor.
Ben de uzun süredir melatonin takviyesi alan biri olarak dün okurken dehşete düştüğüm bir araştırma haberiyle karşılaştım.
Amerikan Kalp Derneği (AHA) tarafından yapılan araştırmada en az bir yıl boyunca melatonin kullanan kronik uykusuzluk (insomnia) hastaları, bu takviyeyi hiç kullanmamış kişilerle karşılaştırıldı.
Veriler, dünya genelinde milyonlarca hastanın elektronik sağlık kayıtlarını içeren TriNetX Global Araştırma Ağı üzerinden toplandı.
İşte araştırmanın sonuçları:
Melatonini uzun süre kullananlarda, beş yıl içinde kalp yetmezliği gelişme olasılığı yaklaşık yüzde 90 daha yüksek çıktı. Melatonin kullananlar, kalp yetmezliği nedeniyle 3,5 kat daha fazla hastaneye yatış yaşadı (yüzde 19’a karşı yüzde 6.6). Melatonin grubundaki kişilerin herhangi bir nedenle ölüm riski ise yaklaşık iki kat fazlaydı (yüzde 7.8’e karşı yüzde 4.3).
Araştırmayı yürüten uzman kibarca şu uyarıda bulundu; “Melatonin genellikle güvenli ve ‘doğal’ bir uyku desteği olarak görülüyor, ancak bulgularımız bu algının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini gösteriyor.” Melatonin ‘sakıncalı piyade’ ilan edilmesi için daha çok araştırmaya ihtiyaç var ama bu son araştırma binlerce insanın sağlık verileri üzerinde yapıldı.
Eğer uzun süre melatonin takviyesi aldıysanız kalbinizi doktora göstermenizde fayda var.
Aslında tek olağan şüpheli melatonin değil, araştırılması gereken birçok gıda takviyesi var ama yeterince araştırma yapılmıyor!
Gıda takviyesi pazarı, 2024 yılında Türkiye‘de 750 milyon dolar, Dünyada ise yaklaşık 140 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştı.
Bu devasa sektör insanlara “Şöyle genç ve sağlıklı kalırsınız, beyniniz şu kadar hızlanır” vs. sloganlarıyla adeta para basıyor.
Elbette özel durumunuz, belirli hastalıklarınız ya da sorunlarınız varsa doktor tavsiyesiyle gıda takviyeleri alabilirsiniz.
Sağlıklı olduğu, gıda takviyesine ihtiyaç duymadığı halde reklamların gazına gelip gereksiz yere gıda takviyesi alıp sağlığını bozan insanlar da var.
Aslında her türlü gıdayı dengeli bir şekilde tüketip, gerekli vitaminleri besinlerden alan insanlar için gıda takviyeleri gereksiz, hatta bazıları tam bir para tuzağı!
***
GÜNEŞ IŞIKLARINI YÖNETEBİLİR MİYİZ?
Elon Musk, küresel ısınma sorununu çözmek için güneş ışığının bir kısmını Dünya’ya ulaşmadan uydularla uzaya geri yansıtarak gezegeni soğutma fikrini ortaya attı.
Musk, Güneş Radyasyonu Yönetimi (SRM) diye adlandırılan bu sistemle Dünya’ya ulaşan güneş ışığının ayarlanabileceğini düşünüyor.
Uzmanlara göre teoride, yörüngeye yerleştirilen aynalar veya yansıtıcı materyallerle güneş ışığının bir kısmı uzaya geri yansıtılabilir.
DonanımHaber’e göre atmosfere yansıtıcı Aerosoller (atmosferde asılı kalan küçük parçacıklar) enjekte etmek, dünya yörüngesine dev aynalar gönderme gibi farklı yöntemleri test eden şirketler bile varmış.
Bazı uzmanlar da güneş radyasyonunu değiştirmenin küresel hava sistemlerini nasıl etkileyeceğini tam olarak bilinmediğini, küçük bir hata bile yağış düzenlerini bozabileceğini öne sürüyorlar.
Tam bilimkurgu filmlerine konu olacak bir öneri aslında.
Güneş ışınlarını yönlendirebilmek büyük bir silah aynı zamanda.
Bir ülkeyi soğuktan dondururken, başka bir ülkeyi kuraklığa mahkûm edebilirsiniz.
Peki, bu kararı kime ve neye göre verecek?
SMR ile doğanın kusursuz dengesini bozma ihtimali de var!
Dünyada hangi bölgelerin ne kadar güneş ışığı alacağının kararını özel şirketlere bırakmak bana ‘Fallout’ dizisinde nükleer felaket yaratıp insanlara sığınakta yaşam hakkı satan şirketi hatırlattı!
***
İNGİLTERE’DEYİM GELEMEM!
6 Şubat depremlerinde 40 kişinin yaşamını yitirdiği Sami Bey Apartmanı davasının firari sanığı Eda Aybaba Çelik, savunma dilekçesinde, binanın inşasından babası Abdullah Aybaba’nın sorumlu olduğunu ve İngiltere’deki yerleşik düzeni nedeniyle Türkiye’ye gelmesinin mümkün olmadığını belirtti, iyi mi?
Sanki “Kurulu düzenim var dönemem” diyen gurbetçiler gibi savunma yapmış!
O binada hayatını kaybeden 40 kişinin de bir yerleşik düzeni vardı!
Yıllarca para biriktirip aldıkları ya da kiracı oldukları ev çürük çıktı ve onların mezarı oldu!
Mahkeme heyeti sanık avukatların yakalama emrinin kaldırılması ve tutuklamama güvencesi verilmesi taleplerini reddetti.
Umarım yakalanırlar ve mahkemede hesap verirler.
***
KRİPTO PARA NEDİR?
Sosyal medyada bir kripto para fenomeninin yatırım önerisi olarak sunduğu sepet, yüzde 99.9 düştü.
Güya kendini kripto mühendisi ilan eden bu kişiyi dinleyip yatırım yapan tüm takipçileri battı.
Sosyal medyada o kadar çok ‘çakma’ finans uzmanı var ki, bazılarının normal finansal okuryazarlığı bile yok!
Elbette kabahatin büyüğü kendi araştırmasını yapmadan bu palavracılara inanlarda.
Kripto piyasasına hep şüpheyle yaklaştım ve şu viral olan yoruma da büyük ölçüde inanıyorum;
“Kripto para, küresel para sahiplerinin, biz bu fakirleri borsada yeterince silkeleyemiyoruz, aylarımızı alıyor en iyisi bunu bir gecede yapabilelim diye icat ettikleri karşılıklı güvene dayalı bir ekosistemdir.”
***
Altyazı
“Bana kalırsa hayat, yanlış zamanda yanlış yerde olmaktan oluşur.” (Kaybedenler Kulübü)
