İstanbul‘da 12 yaşındaki Mesna Y. Emirkulu’nun scooter kullanırken araç çarpması nedeniyle hayatını kaybetmesinin ardından dün Sabah Gazetesi’nde Ali Rıza Akbulut imzalı scooter sorununu ele alan detaylı haber umarım yetkilileri harekete geçirir.
Çıkarılan yasayla, elektrikli scooter kullanım yaşı 16 olarak belirlendi. 25 kilometre hızı aşan modeller için ehliyet şartı getirildi.
Ama haberde de belirtildiği gibi sadece 2022- 2025 yılları arasında yaşları 12 ve 23 yaşları arasında beş genç, scooter kullanırken hayatlarını kaybetti.
Bence 25 km hız sınırı bir şey ifade etmiyor. Bu araçla yola çıktınız mı hayatınızı riske atmış oluyorsunuz.
Aynı yolda motosikletlere kask takma zorunluluğu varken scooter’lara neden yok?
Scooter kiralayan şirketlerin her scooter için kask bulundurmak zorunda olması maliyeti artıracağı ve pratikte uygulamasının zor olacağı için mi?
Scooter’lar araç yolunda kullanılıyorken ruhsat, ehliyet ve plaka zorunluluğu olmaması da saçma.
Güya 16 yaş sınırı var ama uygulamayı cep telefonuna yükleyen küçük çocuklar da scooter kullanabiliyor ya da başkasının uygulamasından giriş yapıyorlar!
Temel sorun ise büyük şehirler başta olmak üzere ülkemizde bu araçların kullanabileceği yeterli bisiklet yolunun olmaması!
Zaten yollar dar, otomobil ve motosikletlere yetmiyor, bisiklet sürenler büyük risk alıyorken bir de bu riske scooter’lar dahil edildi.
Scooter sessiz giden bir araç olduğu için kaldırımda kullanıldığında da yayalar için risk oluşturuyor.
Scooter’ların kaldırımlara gelişi güzel park edilmeleri de çocuk arabası kullanan anneler, yaşlılar ve engelli vatandaşlar için büyük sorun yaratıyor!
Scooter’lar Türkiye şartlarına göre uygun araçlar değil!
Nüfusu 2,048 olan, bizim büyük şehirlere göre şehir planlaması daha derli toplu olan Paris‘te bile kiralık scooter’lar yasaklandı!
Scooter’ların bizde yasaklanması için daha kaç kişinin ölmesi bekleniyor?
***
YOKSA ‘YAPAY ZEKA’ BALON MU?
‘Yapay zeka’ lafını duyduğunuzda artık sıkılmaya başladınız değil mi? İçimiz dışımız ‘yapay zeka’ oldu!
İşte bu bıkkınlık duygusu önemli bir işaret!
Google ve Alphabet CEO’su Sundar Pichai, ‘yapay zeka’ (AI) yatırımlarındaki aşırı iyimserliğe dikkat çekti. AI balonunun patlaması durumunda tüm şirketlerin etkilenebileceği uyarısında bulundu!
Pichai, ‘yapay zeka’ (AI) yatırımlarındaki büyümenin “olağanüstü” olduğunu, ancak bu yükselişte bazı “irrasyonel” davranışlar görüldüğünü vurguladı.
‘Yapay zeka’ya güvenip, yatırım yapıp işçi çıkaran birçok şirketin bu kararından pişmanlık duymaya başladığına dair haberler de çıkmaya başladı.
Örneğin Londra merkezli organizasyonel tasarım ve planlama platformu Orgvue tarafından yayımlanan makaleye göre, işletmelerin yüzde 55’i yapay zeka nedeniyle çalışanlarını çıkardığı için pişmanlık duyuyor.
Tesla da Kaliforniya’daki fabrikasında üretilen Model 3 sedan modelinin üretimini artırmak için montaj hattında insan işçilerin yerine ileri düzey robotlar ve otomatik taşıma sistemleri kullanmaya odaklanmıştı.
İşe alımları durduran Tesla’da daha verimli bir üretim süreci beklenirken, özellikle karmaşık ve beklenmedik durumlarda robotik sistemlerin esnek tepki verememesi ciddi sorunlar yarattı.
5 bin araç üretmeyi hedefleyen şirket, aşırı otomasyon sebebiyle o yıl 2 bin 500 araç bile üretilemediğini kabul etti.
Bitmedi! Güya ‘yapay zeka’ gazetecilerin yerini alacaktı bu teknolojinin en başarısız olduğu alanlardan biri de gazetecilik oldu.
Microsoft, 2020 yılında haber servisi MSN ve Microsoft News için çalışan yaklaşık 50 editör ve gazeteciyi işten çıkararak bu kişilerin yerini yapay zeka ile doldurdu.
Ama MSN’de hiçbir gerçekliği olmayan birçok haber dolaşıma girdi.
Bu haberler arasında gerçek dışı ölüm ve istifa haberleri gibi o dönem yankı uyandıran haberler de bulunurken, toplumu ilgilendiren hassas konularda da hatalar yapan yapay zeka, okuyuculardan tepki gördü.
İşte fazla dilendirilmeyen bir gerçek daha:’Yapay zeka’nın teknoloji şirketlerinde birçok çalışanı işsiz bırakacağı öngörülüyordu.
Ancak teknoloji şirketleri 2024 yılının 3. çeyreğinde yaklaşık 40 bin kişinin işine son verirken, 2025 yılı 3. çeyreğinde ise 26 bin kişinin işine son verildi.
Yani birçok şirket ‘yapay zeka’ya henüz güvenilmeyeceğini görüp, çalışanlarını çıkarmaktan vazgeçti.
Eğer ‘Yapay zeka’ şu aşamada bir balonsa ve patlarsa piyasalar karışır!
Bu teknolojinin henüz emekleme aşamasında olduğunu ve yapılan haber bombardımanlarının ‘fos’ çıkma ihtimali olduğunu da öngörmekte fayda var!
***
SEVDİĞİNİZ YERİ PAYLAŞMAYIN!
Seyahat şirketi Stasher’ın Google yorumları ve sosyal medya verilerini analiz ederek hazırladığı araştırma, görsellerde etkileyici görünen ancak gerçek deneyimde beklentiyi karşılamayan destinasyonları sıraladı.
Örneğin Hollywood Şöhretler Yolu Aşırı kalabalık, güvenlik sorunları ve düşük ambiyans nedeniyle listenin zirvesinde yer aldı.
Çin Seddi de turistlerde hayal kırıklığı yaratıyormuş.
Listede üçünü sırada ise Türkiye’den Kapalıçarşı var, iyi mi?
Kapalıçarşı, kalabalık, turistik fiyatlar ve karmaşık düzeni nedeniyle ziyaretçilerin beklentisini karşılamamış!
Bu yorumlarda haklılık payı var! Fiyatlar gerçekten yüksek ve dükkan çalışanları içeri girmeniz için neredeyse yakanıza yapışıyorlar!
Aslında medyada ve sosyal medyada aşırı öne çıkan destinasyonlar yoğun turist akınına neden oluyor.
Aşırı ilgi kalabalığı, kaosu ve fiyatları artıyor.
Eğer çok sevdiğiniz gizli favori bir destinasyonunuz, hatta restoranınız varsa sosyal medyada paylaşmayın!
Birçok cennetten köşeyi ya da kaliteli mekanları sosyal medyada popüler olduğu için kaybediyoruz!
***
Altyazı
“Bilinç korkunç bir lanettir. Düşünürsün, hissedersin ve acı çekersin.” (Being John Malkovich)
