Queensland Üniversitesi Frazer Enstitüsü’nden bilim insanları, dünyanın en gelişmiş insan derisini laboratuvar ortamında üretmeyi başardı.
Araştırmacılar, bu yapay derinin nadir genetik cilt hastalıklarını incelemek ve yeni tedaviler geliştirmek için kullanılabileceğini söylüyor.
Kök hücrelerden geliştirilen deri kopyasında kan damarları, kıl kökleri, doku katmanları ve bağışıklık hücreleri yer alıyor.
Enstitü Direktörü Prof. Kiarash Khosrotehrani, altı yıllık çalışmanın sonunda geliştirilen bu deri organoidlerinin cilt nakilleri, yara iyileşmesi ve cilt hastalıklarının araştırılmasında devrim yaratabileceğini vurguladı:
“Bu çalışma, nadir görülen ve çocukları etkileyen birçok hastalık için yeni tedavilerin kapısını aralayacak.”
DERİDEN ÖTE BİR MODEL
Araştırmada görev alan Dr. Abbas Shafiee, daha önceki cilt modellerinin yalnızca tek bir hücre tipinden oluştuğunu hatırlatarak, damar ve bağışıklık bileşenlerine sahip bu yeni modelin hastalıkların laboratuvar ortamında incelenmesine ve ilaç geliştirilmesine büyük katkı sağlayacağını belirtti.
Bilim insanları, bu organoidlerin sedef, atopik dermatit ve skleroderma gibi yaygın cilt hastalıklarının yanı sıra çok daha nadir genetik rahatsızlıkların da araştırılmasında kullanılabileceğini ifade ediyor.
Ayrıca, geniş yanıklar, travmatik yaralar ve bazı ameliyatlarda kullanılan cilt nakillerinin geliştirilmesine de katkı sağlayabileceği düşünülüyor.
Prof. Khosrotehrani, geliştirdikleri damar ve sinir içerikli yapay derinin, ileride nakil yapılan hastalara kıl, ter bezi ve his kazandırabileceğini de söyledi.
KELEBEK HASTALIĞI İÇİN UMUT
Gelişmeyi değerlendiren Güney Avustralya Üniversitesi’nden Prof. Allison Cowin, bu çalışmanın özellikle “kelebek hastalığı” olarak bilinen epidermolizis bülloza (EB) gibi nadir genetik hastalıkların tedavisi için önemli bir adım olabileceğini ifade etti.
Cowin, yeni modelin klinik denemeler için değerli bir basamak olabileceğini belirterek şu uyarıda bulundu:
“Laboratuvardan insanlara uygulanabilir nakillere geçmek çok karmaşık bir süreç. Sonuçlar heyecan verici olsa da hastalara erken umut verilmemeli.”
