TÜRK Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, havzalarının ve su kaynaklarının durumu, içme suyu temini, su ve atıksu arıtma tesisleri, deniz suyu kalitesi gibi konularda güncel verilerin yer aldığı ‘İzmir 2024 Su Raporu’nu açıkladı. Rapora göre; İzmir’de kişi başına düşen yıllık su miktarının bin metreküp civarında olduğu ve bu değerin su kıtlığı eşiğinde olan kentler arasında yer aldığı belirtildi. Türkiye ortalamasının da su stresi sınırında olduğuna dikkat çekilen raporda, önlem alınmazsa Türkiye’nin 5 yıl içinde ‘su fakiri’ sınıfına gireceği uyarısı yapıldı. İzmir’in içme suyu kaynaklarının yüzde 61’ini yer altı sularından karşılandığı belirtilen raporda, Küçük Menderes ve Gediz havzalarında su çekimi ve kirlenme nedeniyle yer altı su seviyeleri düşmüş durumda.
Örneğin, Ödemiş Yolüstü köyünde yer altı su seviyesi 2005’te 63 metre iken 2023’te 111 metreye kadar geriledi. Gediz ve Küçük Menderes havzalarındaki yüzey ve yer altı su kütlelerinin büyük kısmı ‘kötü’ ya da ‘zayıf’ sınıfında. Tarım ilaçları, endüstriyel atıklar, jeotermal deşarjlar ve hayvancılık faaliyetleri bu havzaları tehdit eden başlıca kirlilik kaynakları olarak öne çıkıyor ifadeleri yer aldı.
‘KOKU ŞİKÂYETLERİ ARTTI’
İzmir Körfezi’nin durumu ve balık ölümlerinin ele alındığı raporda, Son yıllarda koku şikâyetleri arttığı, aşırı alg üremesine bağlı olarak toplu balık ölümleri yaşandığı belirtildi. 2024 yılı yaz aylarında yaşanan balık ölümleri İzmir Körfezi’nin nasıl kritik bir eşikte olduğunun göstergesi olduğu, deniz suyundan alınan numunelerin analizi sonucu balık ölümlerinin, sudaki sıcaklık artışı, kirlilik ve oksijen seviyesinin yetersizliğinden kaynaklandığı tespit edildi.
2024 yılında İzmir Körfezi’ndeki 11 adet istasyona ait ‘Escherichia coli’ (koli basili) ve ‘Intestinal enterokok’ bakteri analiz değerlerine bakıldığı, Kale Fener’inde şubat ve mart, Çakal Burnu’nda ocak, Göztepe Feneri’nde şubat, Bostanlı Feneri’nde şubat ve aralık aylarında, Karşıyaka İskele’de şubat, Bayraklı Turyağ önünde ağustos ayında, Meles Deresi’nde ocak ve aralık, Konak Piyer’de ocak ve eylül, İnciraltı’nda mart ayında ‘Koli basili’ olan sınır değerlerinin 1000 ve üzerine çıkarak aşıldığı belirtildi. Ağustos ayı ortalarından itibaren İzmir İç Körfez’de kırmızı ve yeşil renkli alp patlamalarının gözlendiği, Bayraklı kıyılarından limana kadar olan bölgede görülen yeşil alg patlamalarının balık ölümlerinin görüldüğü yerlerde tespit edildiği, kırmızı alg patlamalarının da İnciraltı-Mavişehir hattı doğusunda kalan alanda gözlendiği belirtilen raporda, paylaşılan tüm veriler İzmir Körfezi’nin ekolojik durumunun kötü olduğunu göstermektedir denildi. Yeterince arıtılmamış evsel ve endüstriyel atık sular, doğrudan deşarjlar, liman ve tersane faaliyetleri, dereler ve kanallarla taşınan kirleticiler önemli kirletici kaynaklardır. Körfez’in sığ yapısı, akıntı rejimi, deniz suyu sıcaklığının artması kirleticilerin etkisini arttıran faktörlerdir. DHA
