Kitle fonlama webinarı sektör önderlerini ağırladı
Turkuvaz Medya Grubu’nun haftalık ekonomi dergisi Para tarafından düzenlenen Kitle Fonlama Zirvesi’nde konuşan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Aracılık Faaliyetleri Dairesi Başkan Yardımcısı Mehmet Onur, 2025’te 1,24 milyar liralık hacim oluştuğunu ve yatırımcı sayısının 44 bini aştığını söyledi.
Dijitalleşme ve alternatif finansman modellerine hızla artan ilgi, kitle fonlamayı girişimcilik ekosisteminin merkezi finansman araçlarından biri haline getirdi. Tahminler küresel kitle fonlama pazarının güçlü büyüme trendi gösterdiğini ortaya koyuyor. Türkiye’de de kitle fonlama platformlarının faaliyetleri ve toplanan sermaye de son birkaç yılda hızlı bir gelişme gösterdi. Yerli platformların faaliyet raporları ve sektör derlemeleri, platform bazında artan kampanya sayıları ve artan yatırımcı katılımını doğruluyor. SPK da ekosistemin hızla kurumsallaştığına işaret ediyor. Öte yandan Türkiye’de girişimlerin finansmana erişimi hâlâ kritik bir darboğaz. Bu bağlamda kitle fonlama, erken aşama ve büyüme odaklı girişimler için tamamlayıcı kaynak olarak öne çıkıyor.
Halk Yatırım ana sponsorluğunda Para Dergisi’nin bu anlayışla düzenlediği “Kitle Fonlama Zirvesi” ile kitle fonlamanın Türkiye’deki potansiyeli, regülasyon ve yatırımcı-girişimci ilişkilerindeki fırsatlar ve uygulamaya dönük çözümler ile sektörün beklentileri ele alındı.
BORÇLANMAYA DAYALI KİTLE FONLAMA YOLDA
Kitle Fonlama Zirvesi’nin açılış konuşmasını gerçekleştiren Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Aracılık Faaliyetleri Dairesi Başkanlığı Kitle Fonlama Platformlarından Sorumlu Daire Başkan Yardımcısı Mehmet Onur, SPK olarak kitle fonlamasını sermaye piyasalarının yenilikçi, erişilebilir ve girişimcilik ekosistemini destekleyici bir araç olarak gördüklerini ve bu anlayışla düzenlemeler geliştirdiklerini söyleyerek sözlerine başladı.
Kitle fonlama 2017 yılında Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle mevzuata girdi. 2019’da çıkan tebliğin 2021’de de genişletilmesiyle paya ve borçlanmaya dayalı kitle fonlama yapılaması mevzuat açısından mümkün hale geldi. Mehmet Onur, son dönemde borçlanmaya dayalı kitle fonlaması için bilgi formlarının SPK’nın internet sitesinden paylaştıklarını hatırlatarak “Şu an için sadece aktif olarak para dayalı kitle fonlama yapılabiliyor. Mevcut durum itibarıyla aktif olarak 19 platform bulunuyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre oluşan hacim 2024 yıl sonu itibarıyla 1,13 milyar lira seviyesindeyken 2025’te bu rakam 1,24 milyar yükseldi. Yatırımcı sayısı ise 44 bin 700 kişiye ulaşmış durumda. Eğer borçlanmaya dayalı kitle fonlama, kurulumuz tarafından onaylanırsa bu rakamların daha da artmasına bekliyorum” dedi.
Son dönemde kitle fonlama platformlarının başvurularını değerlendirmeye alarak borçlanmaya dayalı fonlamayla ilgili neler yapabileceklerini ele aldıklarını anlatan Mehmet Onur, şu anda görüşe açtıkları bilgi formlarından gelen talepleri konsolide etme aşamasında olduklarını vurguladı. Onur, “Bu talepler aslında önümüzdeki dönemde hangi başlıklar üzerinde duracağımızı da gösteriyor. Örneğin borçlanmaya dayalı kitle fonlaması bilgi formunda bu yatırımın likiditesinin sınırlı, risk seviyesinin yüksek olduğuna dair bir bilgilendirmenin eklenmesi talep edilmişti. Yine girişimcilere sağlanan diğer fon kaynaklarının ve stratejik iş birliklerinin açıklanması hakkında bir görüş geldi. Kredibilite rekorunun eklenmesi, geri ödeme koşulları teminat ve sigorta bilgilerinin detaylandırılması ile ilgili bir talep vardı. Borçlanma yatırımcılarının alacaklarının öncelik hakkını koruyacak hükümlerin eklenmesi, kampanyaların teminatlı olması, faiz-kazanç oranı, vade ödeme sıklığı ve temerrüt durumlarının somut şekilde açıklanması, fon kullanım yerinin ölçülebilir hedeflere bağlanması, girişimcilerin finansal geçmişine yer verilmesi, katılım finansmanına uygunluk hususlarının ayrıca açıklanması gibi görüşler geldi. Bu görüşleri borçlanmaya dayalı kitle fonlamaya son halini verirken değerlendireceğiz” diye konuştu.
Paya dayalı kitle fonlamasında ikincil piyasa uygulamalarının hayata geçirilmesinin de öncelikli gündem maddelerinden biri olduğunu aktaran Mehmet Onur, “Bunlarla ilgili sadece kurulumuz dışında borsamızın da yaptığı bazı çalışmalar var. Onlarla da entegre olarak yine derneğimizin ve sektörün de katkılarıyla bu dediğim hususları hayata geçireceğiz. Ayrıca uluslararası yatırımcıların da bu sisteme entegre olmasını sağlayacak, kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılması önceliklerimiz arasında” dedi.
9 KAMPANYA, 65 MİLYON LİRA YATIRIM
Mehmet Onur’un konuşmasının ardından “Kitle Fonlamada Yeni Yaklaşımlar” başlıklı günün ilk paneli A Haber Sunucusu Merve Türkay moderatörlüğünde Halk Yatırım Kurumsal Finansman & Hazine Genel Müdür Yardımcısı Zafer Mustafaoğlu’nun katılımıyla gerçekleşti. Panelde konuşan Mustafaoğlu, Türkiye’de erken aşama girişimlerin ilk başlarda ihtiyaç duydukları özellikle Ar-Ge tabanlı finansman ihtiyaçları için KOSGEB, kalkınma ajansları veya TÜBİTAK benzeri kaynaklardan sağlanan desteklerin son derece yeterli seviyede olduğunu ancak girişimlerinin ortaya çıkarttığı hizmet veya ürünlerin ticarileşmesi ve küresel pazara taşınması aşamasında birtakım zorlukların ortaya çıktığını anlattı. Mustafaoğlu, “Belli bir noktadan sonra girişimlerin ürünlerinin veya hizmetlerinin ölçeklenebilir şekilde üretilmesi veya piyasaya sunulabilmesi önemli miktarda mali kaynak gerektiriyor. Ancak bugünkü piyasa koşullarında bunu sağlayabilecek enstrümanlar ülkemizde bir miktar kısıtlı. Halk Yatırım olarak Fonlabüyüsün adı altında paya dayalı kitle fonlama platformu lisansı alma nedenimiz de temelde bu” dedi.
Fonlabüyüsün üzerinden bugüne kadar dokuz kampanya gerçekleştirildi ve 65 milyonun üzerine talep toplandı. Şu ana kadar finanse edilen girişimler genellikle tarım ve sağlık teknolojileri ve benzeri alanlardan oldu. Zafer Mustafaoğlu önümüzdeki dönemde sektör yelpazesinde bir çeşitlenme olacağının bunun yanı sıra mevcut sektörlerdeki projelerin sayısının da artacağını söyledi. “Malzeme teknolojileri, yenilenebilir enerjinin depolanması ve besin destek üretimleri alanlarında alternatif olarak baktığımız bazı projeler var. Bunları da yakında getirmeyi planlıyoruz” diyen Halk Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Zafer Mustafaoğlu, sözlerine şöyle devam etti: “Halihazırda kampanyası devam eden bir projemiz, otonom araçların, hava, deniz, kara dronlarının kendi kendilerini kontrol etmelerini sağlayan otopilot yazılım ve donanımı üreten bir şirket. Bu projede yapmak istediğimiz dünyada sadece 5-6 ülkenin ve şirketin ürettiği otopilot cihazlarının donanım ve yazılımlarıyla beraber üretimini sağlayabilmek. Bunun şöyle bir önemi var: Bugün hepimizin kullandığı araçlarda, çocukların oyuncaklarında ve askeri veya tarım amaçlı dronelarda bu cihazlara kesin olarak ihtiyaç var. Bunların hem kaynak kodlarının hem de donanımlarının asıl tasarımlarının sizin elinizden çıkması gerekiyor ki milli güvenlik açısından dışarıdan kontrol altına alınamasın. Çevrenizdeki otonom araçların veya eşyaların sayısını düşündüğünüzde bu aslında oldukça büyük önem arz ediyor.”
Kitle fonlama platformları kuruluş esasları itibarıyla aslında doğrudan doğruya finansal katkının haricinde bir destek sağlamak misyonu üstlenmiyor. Ancak Mustafaoğlu, Halk Yatırım olarak bu noktada önemli bir avantajları olduğuna dikkat çekti. Büyük ölçekte halka arz, kira sertifikası ve borçlanma aracı ihraçları yürüttüklerini ifade eden Mustafaoğlu, “Doğal olarak oldukça geniş bir müşteri portföyümüz var. Müşteri şirketlerimiz de işlerini büyütme, yenileme ve yeni yatırımlara girme ihtiyacı duyuyor. Dolayısıyla bu iki taraf arasında bir köprü kurabiliyoruz. Örneğin bazı halka arz edilen müşterilerimizin girişim sermayesi yatırımı yapma ihtiyacı ortaya çıktığında, kendi portföyümüzden uygun girişimlerle onlarla bir araya getirebiliyoruz. Bu kesin yatırım yapılacağı anlamına gelmiyor elbette ama bir fırsat penceresi sunuyor iki taraf için de…”
KİTLE FONLAMANIN YILDIZLARI
Kitle Fonlama Zirvesi’nin ikinci paneli Vatut Teknoloji Kurucu Ortağı ve Para Dergisi Yazarı Doç. Dr. Ali Efe İralı moderatörlüğünde gerçekleşti. “Kitle Fonlamanın Yıldızları” başlığını taşıyan panelde Mapla Biotechnology Kurucusu & CEO’su Merve Canpolat, Non Nocere Kurucu Ortağı & COO’su Tolga Güngör, Inlog Kurucusu Murat Taşkıran, Badgeway Kurucusu Serkan Arı ve AvionX Pazarlama ve İletişim Koordinatörü Osman Samed Bütüner kitle fonlama konusundaki deneyimlerini paylaştı.
Panelde ilk sözü alan Mapla Biotechnology Kurucusu & CEO’su Merve Canpolat, Malatya Teknokent girişimi olan Mapla Biyoteknolojı̇’nin gıda atıklarından biyoplastik malzeme (hammadde granülleri) üretilmesi ve bu biyoplastikten yüksek mukavemetli biyokompozitlerin yapılmasıyla ilgili çalışmalar yaptığını anlattı. Canpolat, 6 Şubat depremi sonrası laboratuvar ortamındaki tüm fikri sermayelerini kaybettiklerini söyleyerek “Tüm motivasyonumuz düşmüştü. Deprem öncesi Emine Erdoğan Hanımefendi’nin elinden ödül almıştık, kendisinin yardımcısının bize ulaşması ve bu vasıtayla Eskişehir’deki üniversitelerin bizlere kapılarını açmasıyla sekiz aylık çok verimli bir süreç geçirdik. Ardından Fonlabüyüsün ile tanıştık ve tam her şeyimizi kaybetmişken yeniden doğmak gibi bir şey oldu. 784 yatırımcının katılımıyla yaklaşık 150 bin dolar topladık. Üstelik bu fonlama sadece finansman kaynağı değil bir güvenoyu oldu, projemizi ispatlamış olduk” diye konuştu.
Panelde konuşan Non Nocere Kurucu Ortağı & COO’su Tolga Güngör ise 2020’de kurduğu Non Nocere’un sanal gerçeklik ortamında bir cerrahi eğitim platformu olduğunu söyleyerek kitle fonlamanın şirketinin bugün geldiği noktada kritik bir rolü olduğunu ifade etti. “Biz Fonlabüyüsün’ün ilk mezunuyuz, lansman projesiyiz” diyen Güngör sözlerine şöyle devam etti: “Kitle fonlamada hedeflenen miktarın 1 TL altında kalırsanız kampanya iptal oluyor; hedefin üzerine çıkılması durumunda ise en fazla yüzde 20 fazlasını alabiliyorsunuz. O nedenle hedefin iyi belirlenmesi lazım. Biz, 7,5 milyon lira hedefiyle biraz endişeyle yola çıktık ama 10 günde hedeflenen miktarın 3 milyon lira üzerine çıktık. CEO’nun işi para bulmaktır. Ama kaynakları sınırlı bir girişimi düşünürseniz aynı zamanda ürünü mü geliştireceksin, ilişki mi kuracaksın, ekibini mi büyüteceksin… Dolayısıyla eğer kitle fonlama olmasaydı bugünün geldiğimiz yere asla ulaşamazdık.”
SADECE BİR FİNANSMAN DEĞİL
Panelin bir diğer konuşmacısı olan Inlog Kurucusu Murat Taşkıran, otonom sipariş hazırlama ve depolama sistemi olan Inlog’un depo lojistiğinde çok önemli bir katmadeğer sağladığına işaret ederek Aralık 2023’te kampanyaya çıktıklarını ve 742 yatırımcının katıldığı turla 3,6 milyon liralık bir kaynak topladıklarını söyledi. Taşkıran kuşkusuz başka fonlama kaynaklarının olduğunu ama bir girişimin ölüm vadisini aşması için en sağlıklı yöntemin kitle fonlama olduğunu söyledi. Kitle fonlamayla geliştirdiğiniz fikir için erken bir doğrulama imkanı da bulduğunuzu aktaran Taşkıran sözlerine şöyle devam etti: “Kitle fonlamaya yeni gireceklerin şu soruya cevap verebilmeleri lazım: Yatırımcı bana niye güvensin?” Bunu net bir şekilde anlatabilmesiniz. Yatırımcılarını aynı zamanda sizin destekçiniz, gönüllü marka elçiniz haline geliyor. Sadece fonlama elde etmiyorsunuz, erken bir doğrulama, gönüllü katılım ağı, bir kitleyle iletişim kurma imkanı da elde ediyorsunuz.”
Panelin dördüncü konuşmacısı olan Badgeway Kurucusu Serkan Arı, eğitim kurumları ve iş dünyası arasında bir köprü kurarak yetkinlik doğrulama ve paylaşma süreçlerini güvenilir ve kolay hale getirmeyi amaçladıklarını anlatarak sözlerine başladı. Arı, “Badeway olarak iki başarılı kampanya oluşturduk. İlk fonlamamız 2,5 günde kapandı. Aralık 2024’teki ikinci fonlamamız da aynı şekilde çok hızlı kapandı. Bu şekilde başka bir hızlı nakit akışını, kaynağı bulma imkanı yok” diye konuştu.
Panelin son konuşmacısı olan AvionX Pazarlama ve İletişim Koordinatörü Osman Samed Bütüner, AvionX’in otonom araçların, hava, deniz, kara dronlarının kendi kendilerini kontrol etmelerini sağlayan otopilot yazılımı ve donanımı ürettiklerini anlatarak halihazırda çıktıkları kampanyanın devam ettiğini aktardı. Bütüner, “Büyüme hedeflerimiz doğrultusunda farklı finansman araçlarını da değerlendirdik ancak bizim için en doğrusunun kitle fonlama olduğuna karar verdik çünkü amacımız sadece finansman değil aynı zamanda markamızı daha geniş kitlelere tanıtmak ve yatırımcıyla doğrudan bir bağ kurmaktı. Kitle fonlama sadece sermaye sağlamıyor aynı zamanda şirketinizi sahiplenen, geleceğine ortak olmak isteyen geniş bir yatırımcı topluluğu da sunuyor” diye konuştu.
