İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI anketinin Temmuz 2025 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, haziranda 46,7 olan manşet PMI, temmuzda 45,9 olarak ölçüldü.
Anket katılımcıları, talepteki zayıflığın, müşteri talebindeki durgunluktan kaynaklandığını ve bu durumun yeni siparişlerin üst üste 25’inci ay yavaşlamasına yol açtığını belirtti.
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen veri, Ekim 2024’ten bu yana en belirgin yavaşlamanın yaşandığına işaret ederken, temmuz ayıyla birlikte sektörün faaliyet koşullarında kesintisiz bozulma eğilimi 16’ncı aya ulaştı.
Dış talep koşullarının zayıf seyrine bağlı olarak yeni ihracat siparişleri de daralmaya devam etti.
Yeni siparişlerdeki ivme kaybı, imalatçıların üretim hacmini azaltmalarına yol açtı. Üretimdeki düşüş temmuzda hızlanarak son 10 ayın en yüksek oranına ulaştı. İstihdam ve satın alma faaliyetleri zayıflarken, imalatçılar yeni sipariş akışındaki durgunluk nedeniyle stoklarını azaltmaya çalıştıklarını bildirdi. Girdi stoklarında Ekim 2024’ten bu yana en sert düşüş kaydedilirken, haziranda hafif artan nihai ürün stokları da temmuzda belirgin şekilde geriledi.
Zayıf girdi talebi, tedarikçilerin teslimatlarını hızlandırmasına yardımcı oldu ve teslimat süreleri son 5 ayda dördüncü kez kısaldı. İmalatçıların girdi maliyetlerindeki keskin artış temmuz ayında da devam etti ve anket katılımcıları bu durumun büyük ölçüde liradaki değer kaybından kaynaklandığını belirtti.
Bununla birlikte, enflasyon 2025’in en düşük hızında gerçekleşti. Satış fiyatlarındaki artış ise haziran ayına göre hafif hızlandı ancak bazı firmaların zayıf talep karşısında fiyat düşürmesi, artışın nispeten ılımlı kalmasını sağladı.
TAKİP EDİLEN 10 SEKTÖRÜN TAMAMINDA YENİ SİPARİŞLER İVME KAYBETTİ
İSO Türkiye Sektörel PMI Temmuz 2025 raporuna göre, takip edilen 10 sektörün tamamında yeni siparişler ivme kaybederken, üretim sadece elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe artış gösterdi.
Elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe üretim ılımlı düzeyde olmakla birlikte son 17 aydır ilk kez artış kaydetti.
İstihdam, sektörlerin büyük bir kısmında, satın alma faaliyetleri ise imalat sanayi genelinde azaldı. Girdi maliyetlerinde süren keskin artışın etkisiyle, tekstil ürünleri hariç tüm sektörlerde satış fiyatları yükselmeye devam etti.
AĞAÇ VE KAĞIT ÜRÜNLERİ İLE GİYİM VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRLERİNDE YENİ İHRACAT SİPARİŞLERİ ARTTI
En keskin düşüş gösteren sektör ise Mayıs 2020’den bu yana en belirgin bozulmanın yaşandığı gıda ürünleri oldu. Üretimdeki genele yayılı bozulma, talep koşullarındaki zayıflığın devam etmesinden kaynaklandı.
Temmuzda yeni siparişler, tekstil ürünleri başta olmak üzere tüm sektörlerde azaldı. Makine ve metal ürünleri sektöründe yeni siparişler hazirandaki sınırlı artışın ardından yeniden daralmaya döndü. Ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri sektörlerinde yeni ihracat siparişlerinin artması, sınırlı da olsa dış talepten destek bulan sektörlerin varlığına işaret etti.
Temmuz ayında istihdam 10 sektörden sadece birinde artarken, bu rakam son 10 ayın en zayıf performansı olarak kayda geçti.
İstihdamını artıran tek sektör gıda ürünleri olurken, en belirgin düşüş ise tekstil ürünlerinde görüldü. Satın alma faaliyetleri de sektörlerin tamamında yavaşladı.
Zayıf girdi talebi, temmuzda tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı bir miktar hafifletti. Tedarikçilerin teslimat süreleri yedi sektörde azalırken en belirgin iyileşme ağaç ve kağıt ürünlerinde gerçekleşti. Girdi maliyetleri keskin bir şekilde artmaya devam etti ancak 10 sektörden altısında enflasyon haziran ayına göre azaldı. Girdi maliyetlerinde en hızlı artış metalik olmayan mineral ürünlerde kaydedilirken, en ılımlı artış ise ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe ölçüldü.
Nihai ürün fiyatlarında en yüksek enflasyon elektrikli ve elektronik ürünlerde kaydedilirken, bu sektörün satış fiyatları Eylül 2024’ten bu yana en yüksek hızda arttı. Temmuzda nihai ürün fiyatlarının azaldığı tek sektör olan tekstil ürünlerinde ise düşüş eğilimi beşinci aya ulaştı.
“TEMMUZ ANKETİNDE OLUMLU GELİŞMELER SINIRLI SAYIDA KALDI”
Açıklamada endekse ilişkin değerlendirmesine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, firmaların yeni sipariş alma konusunda yaşadıkları zorlukların imalat sanayisinin geneline yayılı bir hal almasının temmuz anketine olumlu gelişmelerin çok sınırlı sayıda kalmasına yol açtığını bildirdi.
Harker, üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerinin azaltılırken firmaların stoklarını mümkün olduğunca eritmeye çalıştığını belirterek, “Liradaki zayıflık girdi maliyetlerini yukarı çekerek bu zorlu tabloya katkıda bulundu. İmalatçılar yılın ikinci yarısında talep koşullarında bir miktar toparlanma beklentisinde olacaklar.” ifadelerini kullandı.
