İDİL AÇIKALIN / Gilaburu zamanı

Doğada kendiliğinden yetişen, üzüme benzeyen ve kırmızı rengiyle dikkati çeken gilaburu, hem meyve hem de meyve suyu olarak tüketilebiliyor. Gilaburu meyvesinin halk arasındaki ismi; geleboru şeklindedir. Bununla beraber Frenk üzümü şeklinde de isimlendirilen, botanik dünyada viburnum opulus adıyla bilinen bu meyve; kırmızı top top, salkım biçimindeki meyveleriyle dikkat çeken bir bitkidir. Bunun yanı sıra acı, buruk tadı olan gilaburu, genel şekilde suyu hazırlanıp tüketilmekte ve faydalarından da bu şekilde faydalanılmaktadır.
GENÇLİK İKSİRİ
Eşsiz sağlık değeriyle ‘Kırmızı Altın‘ olarak nitelendirilen gilaburu şifa kaynağı olarak dikkat çekiyor. Türkiye‘nin farklı bölgelerinde “gilabolu, gilaboru, giraboru, kirabolu, frenk üzümü” gibi çeşitli isimlerle anılan gilaburu, içeriğindeki mineraller ve asit dolayısıyla “gençlik iksiri” olarak da anılıyor.
KIRMIZI ALTIN
Gilaburu meyvesi; kırmızı renkli olup nohut büyüklüğünde bir meyve ağacının meyvesi olarak bilinir. Endemik bitkiler içerisinde bulunmaktadır. Ülkemiz çapında bu meyveye Kayseri yöresinde çokça rastlanır. Bu meyve; Kayseri ile popüler hale gelmiştir. Ekim ayının ilk haftasında hasadı tamamlanan gilaburu, salamura olması için bidon ve şişelere doldurularak bekletiliyor. Kış aylarında meyvesi ezilen gilaburu tatlandırılarak, meyve suyu şeklinde içiliyor. Meyve çok asitli tadından ötürü az miktarda yenerek tüketilebilir; jöle yapımında kullanılabilir.
OSMANLI DÖNEMİNDE GÜL EBRU
Osmanlı Dönemi’nden bugüne kadar bu bitki, o dönemlerde çiçeklerinin güzelliğinden ötürü ”gül ebru” ismi verilmiştir. Vakit içerisinde dil içerisindeki farklılığından ötürü gilaburu şeklinde dillerde yerini almıştır. Gilaburu meyvesi; insan için çok faydalı özelliklere sahiptir.
GILABURU’NUN ANA VATANI KAYSERİ
Gilaburu bitkisi yetiştirilirken bolca sulamaya ihtiyaç duyar. Genellikle Kayseri ve çevresi başta olmak üzere neredeyse tüm İç Anadolu Bölgesinde yetiştirilir. Toprak 30 cm derinliğinde açılır. Gilaburu fideleri 3 metre aralıklar ile dikilir. 3 günde bir sulanır. Aralık Mart ayları arasında dikimi uygun görülür. Akarsu ya da su kenarlarında yetiştirilir. Gilaburu daha çok yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı karasal iklimde yetişmeye uygun bir bitkidir.
GELELİM GİLABURU MEYVESİNİN FAYDALARINA
Gilaboru meyvesi (gilaburu) ağacından toplanıldıktan sonra, muhafaza edildiği bidonlarda su içerisinde bekletilir. Gilaboru meyvelerinin bekletildiği suya başka bir şey katılmaz. Bidonun içindeki su kesinlikle içilmez, meyveler bidondan alınıp bittikten sonra bu su atılır.
Bekleyen Gilaboru meyvesi su içerisinde serin ve güneş görmeyen bir yerde muhafaza edilmesi kaydı ile 10-11 ay tazeliğini koruyabilir.
Havaların sıcak olduğu yaz aylarında buz dolabında muhafaza edilmesi tavsiye edilir.
Su içerisinden alınan gilaboru bir süzgeç yada kevgir üzerinde önce yıkanır daha sonra ezilerek suyu çıkartılır. veya katı meyve sıkacağı ile suyu sıkılır. Gilaboru suyu sıkılmadan meyveleri yenerek de tüketilebilir.
Hazırlanan gilaboru suyunun, yarısının sabah aç karna, yarısının da akşam yemeğinden önce veya yatmadan önce içilmesi tavsiye edilir. Aldığınız meyve bitene kadar aralıksız her gün içmeniz tavsiye edilir.
Hazırladığınız Gilaboru suyunu, 24 saat içerisinde tüketmenizi tavsiye ederiz. Almış olduğunuz meyvelerin tamamını bir seferde suyunu kesinlikle sıkmayınız . Bir gün içerisinde kullanacağınız kadar meyvenin suyunu sıkınız. Bekleyen meyvenin suyunu da buzdolabında muhafaza ediniz.
Gilaboru meyvesinden şifa olarak faydalanabilmek için meyvesini, taze olarak sıkıp içmek en doğru yöntemdir. Meyve suyu olarak satışı yapılan gilaboru, asla meyvesinden elde ettiğiniz gilaboru suyu kadar fayda sağlamayacaktır.
NEFİS BİR GİLABURU SUYU İÇİN PÜF NOKTALARI
Gilaburu böbreklerin sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olması ile bilinmektedir. Bununla beraber bu özelliği ile öne çıkan gilaburu meyvesinin böbrek taşlarına, böbrek kumuna karşı çok etkili olduğu ve bu sorunların çözülmesinde önemli destekleri dokunduğu söylenmektedir.
Kan dolaşımının sağlıklı devam etmesini sağlamaktadır. Antioksidan özellikleri gösterdiğinden ötürü kan dolaşımına yardımcı olmaktadır.
Tansiyonun dengede olmasına yardımcı olabilir. Antioksidan özellikleri ile uzun zamanda damarlarda plaka oluşumunun önlemesi ile yüksek tansiyon gibi sağlık problemlerine de iyi gelmektedir.
Gilaburu meyvesi; kalp ve damar rahatsızlıklarından korumaktadır. Damarlarda yer alan yüksek basıncı azaltmaktadır.
Gilaburu meyvesi; yaşlanma karşıtıdır. Antioksidan özellikleri sayesinde cilt sağlığı konusunda oldukça faydalıdır.
Yaygın şekilde yaşanan cilt problemlerine çözüm olmaktadır. Cildin temizlenmesine yardımcı olduğu için siyah nokta, sivilce gibi sık sık yaşanan cilt sorunlarının da daha hızlı geçmesine destek olmaktadır.
Uykusuzluk ve strese iyi gelmektedir.
İdrar söktüren bir etki oluşturmaktadır. Bedenden fazla suyu uzaklaştırır. Ödem ve ödeme bağlı olan şişkinliklerinin de hızlıca geçmesine yardımcıdır.
GİLABURU ŞERBETİ
MALZEMELER 1 kg gilaburu meyvesi
3 bardak su
1 su bardağı toz şeker
YAPILIŞI: Yıkanan meyvenin suyu elle sıkarak çıkartılır. Bir kevgir ile sıkılan su süzülür. Bir tencereye su ve şeker konulup ocağın üzerinde 15 dakika kaynatılır. Gilaburu suyu da eklendikten sonra karıştırılıp altı kapatılır. Bir saat oda sıcaklığında bekletildikten sonra buzdolabında soğutulup servis edilir.