İletişimde yüksek hızlı ve az gecikmeli seviyeye yani 5G’ye geçiş takvimimiz önceki gün yapılan 5G Yetkilendirme İhalesi ile nihayet netleşti. Ve artık herkesi 1 Nisan 2026’da başlayacak 5G Devrimi‘nin hayatımızı nasıl değiştireceği heyecanı sardı. Hazineye 3.5 milyar dolardan fazla gelir sağlayacak ihaleyi Vodafone‘un Ankara‘daki ofisinden canlı izledim. Haliyle günü 5G’nin getireceği yenilikleri inceleyerek ve konuşarak geçirdim. Bugün kullandığımız internetin en az 10 kat daha hızlı olacağı ve kimi yerde 100 kata çıkacağı bu yeni dönem, günlük hayatı ve ekonomiye ilişkin öngörüleri radikal bir şekilde değiştirecek. Anladığımı iki başlıkta özetleyeyim. Birincisi şirketler üretimde, satışta ve takip işlemlerinde değişimi hissedecek aksiyonu başlatmak için hevesli, bireyler ise waoow dedirtecek farkı bir an evvel görmek istiyor. İkincisi, dünyada 5G’nin kullanım alanları ve ekonomiye katkılarını ölçebilecek çok örnek ve bu konuda yapılmış çok fazla araştırma mevcut. Örneğin sadece doğrudan cihaza (Direct-to-Device – D2D) iletişimi potansiyel olarak 2032 yılına kadar 100 milyar dolarlık bir pazar oluşturabilir. Bunun gibi farklı pazarlardan örneklerle yapılan araştırmalardan yola çıkarak çeşitli rakamlar paylaşmaktan ziyade tüketici talebinin yeni nesil hizmetlere ne kadar hazır olduğunu tespit etmeli ve yatırım maliyetlerinde maksimum verimlilik için mevcut altyapımızı bu yeni teknolojilere nasıl daha iyi entegre edebileceğimize odaklanmamız gerek.
Şimdi, teknik detaylara fazla girmeden 5G’li hayatın neler getireceğini biraz daha açayım:
Bireylerden başlayalım, en önemli beklenti dolandırıcılığın azalması. Dijital bankacılık ve e-ticaret işlemlerinde daha güvenilir bir ortam sağlayacağı için dolandırıcılığın zorlaşacağı öngörülüyor. Akıllı şehir uygulamaları yaygınlaşacak, yol güvenliği ve akıllı trafik takipleri hızlanacak. Sürücüsüz otomobiller, akıllı evler hemen hayata geçmese de kullanım örnekleri çoğalacak. Akıllı şebekelerin yaygınlaşması ile enerji verimliliği, trafikte optimizasyon gibi yaygınlaşan akıllı şehir uygulamaları sürdürülebilirlik hedeflerinde mesafe alınmasına katkı sağlayacak. Sağlık sektöründe uzaktan erişimin eş-anlı hıza ulaşması ile zaman ve mekan bağımsız hizmetler yaygınlaşacak. Giyilebilir cihazlar ile sağlık teknolojilerinin sağladığı uzaktan erişim imkanları evde sağlık hizmetlerini yaygınlaştıracak. Yukarıda bireyler için saydığım bütün bu hız avantajlarının sunduğu fırsatların fazlasıyla kullanılacağı iş dünyasında ayrıca 5G ile ‘özel ağ’lar (private networks) dönemi başlayacak. Fabrikasında otomasyona geçmiş bir şirket, bu tesiste kuracağı özel bir 5G altyapısı ile verisini hiç dışarı çıkarmadan bünyesindeki makinelerin birbiri ile iletişimini sağlayacak. Hem daha hızlı hem de daha güvenilir olan bu özel ağları operatörler şirketin ihtiyacına göre hazırlayıp kuracak. Daha hızlı veri aktarımı ve az gecikmeli bu operasyon kabiliyeti 5G’nin ekonomiye katkı sağlayacağı en önemli alan. Başta endrüstriyel tesisler olmak üzere enerji, finans, ulaşım, lojistik, madencilik ve savunma sanayi gibi sektörler özel ağ kurulumunda öncülük edecek. Son başlık, enerji tüketimi, kimilerine göre veri merkezlerine olan ihtiyaç nedeniyle enerji tüketimi artacak. Kimilerine göre ise sağlanacak optimizasyon ile enerji verimliliği sağlanacak.
