HÜLYA GÜLER / Bir bardakla sönecek yangına bir tanker su nasıl yetmez?

İstanbul‘un 6.2 şiddetle sarsıldığı depremden bir gün sonra İzmir‘deydim. Sebep; deprem korkusu değildi. Deprem dirençli bir yaşam kültürünü benimseyip uygulamadığımız sürece o korku hep olacak ama benim İzmir’de oluşumun sebebi, bir başka felakete önlem almakla ilgili bir konuydu. Yangın söndürme sistemleri alanında Türkiye’nin öncü şirketlerinden AYangın’ın Yönetim Kurulu Başkanı Rafet Ekmekçioğlu ile çok önceden planlanan bir programa katıldım. AYangın’ın İzmir Torbalı‘daki fabrikasını ziyaret ettim. Yangın önleme ve söndürme ile ilgili hayati bilgiler edindim. O kadarki öğrendiklerimi herkesle paylaşmak istiyorum. Zira ben artık temel yangın ve yangın söndürme cihazlarının kullanımı konusunda bilgi sahibiyim. Neler öğrendiğimi anlatmadan önce 1980’li yılların başından bu yana yangın söndürme sistemleri alanında faaliyet yürüten ve sonunda alanında Türkiye’nin en büyük tesislerinden birini kuran Rafet Ekmekçioğlu‘nun aklımda kalan biriki önemli tespitine yer vermek istiyorum:

Ülke olarak yangını önleme kültürünü geliştirmemiz gerekiyor. Yüzbinlercemilyonlarca liraya ev alıyoruz, o evin yangın önleme sistemi, yangından korunma yolları nedir hiç aklımıza gelmiyor, sormuyoruz bile.
*Maliyeti milyarları bulan tesisler kuruyoruz ama yangın tüpünü kiralamanın peşine düşüyoruz. Oysa 78 canımızın gittiği Bolu‘daki otel yangınında örneğin bizim davlumbazlar için ürettiğimiz yangın söndürme sistemi kurulu olsaydı belki de yangın hiç bu seviyelere ulaşmayacaktı. 10 bin liraya, 20 bin liraya bu tür bir sistemi kurmak mümkün.

Bolu’daki yangından bu yana telefonlarımız susmuyor. Bir bilinçlenme var, umarım bu daha da artar. Yangın öncesinde önlem çok önemli ancak bir de yangın anında bilinçli ve hazırlıklı olmak lazım. Bir bardak suyla sönecek yangın bir tanker suyla sönmeyecek hale gelmesin.
Bir bardak suyla sönecek yangına bir tanker su nasıl yetmez? Cevabını temel yangın eğitiminde bulmak mümkün:

Yangın yanar mı, sorusunu yanlış Türkçe zannetmeyin. AYangın tesislerinde yapılan tatbikatta gördüm, evet, yangın yanar. Eğer doğru müdahale edilmezse yangın sönmediği gibi bazı durumlarda daha da şiddetleniyor.

AYangın Akademi Yöneticisi Ali Er‘in verdiği bilgilere göre yangına müdahale için kullanılan yangın söndürme tüpünün üzerinde çeşitli harfler var.
Bu harfler elinizdeki tüpün hangi yangına uygun olduğunu gösteriyor. Yeri gelmişken bilmeyenler için paylaşayım. Yangın tüpünün üzerindeki harfler,
A: Ağaç tahta gibi organik maddelerin,
B: Benzin gibi petrol ürünlerinin,
C: Yanıcı gazların,
D: Demir gibi metallerin,
F: Yemek yağları yani mutfak yangınlarının söndürülmesinde etkili olduğunu gösteriyor. Bazen tüplerin üzerinde A, B, F gibi birden fazla harf yer alıyor. Bu da tüm bu yangın türlerinde o tüpün ilk müdahale için uygun olduğunu gösteriyor.
Yangını ilk müdahale ile daha en başında söndürerek büyük bir felaketi önlemek mümkün. O yüzden mekana uygun yangın söndürme sistemlerinin kurulması ve düzenli kontrollerinin yapılması gerekiyor. Bireysel olarak da bilinçli olmalı, ev tipi tüplerle gerekli önlemleri almalıyız. Örneğin yanan tavaya su atmak değil üzerine nemli bir havlu ile üzerine kapatmak çok daha doğru. Su atarsanız tavanızın bir bomba gibi patlayıp alevlerin kontrolden çıktığını görürsünüz (ben eğitim sırasında yapılan tatbikatta gördüm) . Böyle bir durumda da doğru yangın tüpü büyük bir felaketi önler. İzmir’de en son yanan ünlü siteyi hatırlayın, bir yangın tüpüyle sönecek yangın büyümüş koca bina bir saat içinde küle dönmüştü.