Bilim insanları, 2007 yılında Atlantik Okyanusu’nun doğusunda Dünya’nın yerçekimi alanında kıta ölçeğinde bir anormallik yaşandığını ortaya çıkarmıştı.
Paris Kent Üniversitesi’nden jeofizikçi Charlotte Gaugne Gouranton’un öncülük ettiği bir ekibin yeni araştırmasına göre bu olağan dışı değişimin nedeni, Dünya’nın yaklaşık 3 bin kilometre derinliğinde büyük bir kütlenin yeniden dağılması.
Araştırmacılar bunun, mantonun alt sınırına yakın bölgede bulunan bridgmanit adlı mineralin yapısal faz değişiminden kaynaklandığını düşünüyor.
ARKASINDAKİ MEKANİZMA NE?
GRACE uydularının 2002-2017 yılları arasındaki verileri incelendiğinde, 2006-2008 arasında ve özellikle Ocak 2007’de 7 bin kilometrelik bir alana yayılan güçlü ve zayıf yerçekimi desenleri tespit edildi. Bu, kütlenin yalnızca eklenip çıkarılmadığını, yeniden dağıldığını gösteriyor.
Aynı dönemde bölgede Dünya’nın manyetik alanında da ani bir “jeomanyetik sıçrama” kaydedildi. Bu durumun, sıvı dış çekirdeğe yakın bölgelerdeki değişimlerle bağlantılı olabileceği değerlendiriliyor.
Bilim insanları, anomaliyi yüzey süreçleriyle açıklamayı denedi ancak ne yeraltı suyu hareketleri ne de okyanus akıntıları, ölçekte ve zamanlamada bu verilerle örtüşmedi. Gerekli su miktarının da fiziksel olarak imkânsız olacağı hesaplandı.
Ancak araştırmaya göre bridgmanit mineralinin “perovskit” kristal yapısından “post-perovskit” yapısına geçişi, yoğunlukta büyük değişikliklere yol açarak hızlı kütle kaymalarına sebep olmuş olabilir. Bu da hem yerçekimi alanındaki bozulmayı hem de manyetik alandaki ani değişimi açıklayabiliyor.
GİZEMLİ MALZEMELER
Bilim insanları ayrıca, çekirdek yakınında tespit edilen gizemli malzeme kütleleriyle bu olayın ilişkili olabileceğini belirtiyor.
Ancak söz konusu yorumların doğrulanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyuluyor.
Söz konusu çalışma, Geophysical Research Letters dergisinde yayımlandı.
