Fizikçiler, dünyada ilk kez insan gözüyle doğrudan görülebilen ve neon renkli dalgalı çizgiler halinde kendini gösteren bir zaman kristali üretmeyi başardı.
Colorado Boulder Üniversitesi’nden fizikçi Hanqing Zhao, “Mikroskop altında ve özel koşullarda çıplak gözle bile gözlemlenebiliyorlar” dedi.
ZAMAN KRİSTALİ NEDİR?
Zaman kristalleri, 2012’de Nobel ödüllü fizikçi Frank Wilczek tarafından öngörülmüş, ancak başta termodinamiğin temel yasalarını ihlal edebileceği gerekçesiyle kuşkuyla karşılanmıştı.
2016’da ise ABD’li bir ekip tarafından ilk kez deneysel olarak gözlemlendi.
Elmas ya da kuvars gibi normal kristaller, atomların üç boyutlu bir kafes yapısında tekrar eden diziliminden oluşur. Zaman kristalleri ise yalnızca uzayda değil, zamanda da tekrar eden bir yapıya sahiptir.
Bu parçacıklar, çevrelerindeki ritimlerden bağımsız olarak kendi zaman simetrisini kıran salınımlar yapar.
IŞIKTAN DOĞAN KRİSTALLER
Zhao ve meslektaşı Ivan Smalyukh, zaman kristalini sıvı kristallerden üretti. LCD ekranlarda da kullanılan bu maddeler, hem sıvı hem kristal özellikleri taşıyor.
Araştırmacılar, sıvı kristali özel bir boya kaplı cam plakalar arasına yerleştirdi. Numuneye belirli ışık türleri gönderildiğinde, boya molekülleri yön değiştirerek sıvı kristale baskı uyguladı.
Bu baskı, sıvı kristalde kıvrımlar yaratarak birbirini tetikleyen karmaşık bir hareket dizisi başlattı.
Sonuç olarak, ışık ve sıcaklık değişimlerine rağmen saatlerce süren tekrar eden dalgalı renkli çizgiler ortaya çıktı.
YENİ TEKNOLOJİLERİN KAPISINI AÇABİLİR
Araştırma, zaman kristali tanımının gerektirdiği tüm kriterleri karşılıyor. Ancak bilim insanları, farklı sistemlerde zaman kristallerinin başka özellikler gösterebileceğini, yeni kriterlerin ortaya çıkabileceğini düşünüyor.
Bilim insanları, bu keşfin yalnızca temel bilim için değil, aynı zamanda teknolojik uygulamalar için de büyük potansiyele sahip olduğunu vurguluyor.
