Ortadoğu coğrafyasındaki jeopolitik riskler, Türkiye’yi küresel ticaretin merkez rotası haline getiriyor. İsrail-İran savaşı sonrasında Hürmüz Boğazı’nın kapatılması riski, Süveyş Kanalı’nda gemi facialarıyla yüreği ağzına gelen dünya ticaretinde Türkiye, Kalkınma Yolu ve Orta Koridor Projeleri ile alternatif bir merkez ülke olmaya aday olduğunu kanıtladı. Dün 70 ülkenin temsilcisi ‘Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu’nda bir araya gelerek yeni işbirliklerini İstanbul‘da masaya yatırdı.
TÜRKİYE KİLİT ÜLKE
Çin-Orta Asya-Batı Asya Koridoru olarak da bilinen Orta Koridor, Çin’i ve Doğu Asya pazarlarını Gürcistan, Türkiye ve Avrupa pazarlarıyla birleştiriyor. Koridorun ana bileşenleri arasında Trans-Hazar Doğu-Batı-Orta Koridor Girişimi, Trans-Hazar Uluslararası Ulaşım Güzergâhı ve Trans-Kafkasya Ticaret ve Transit Koridoru bulunuyor. Tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması için stratejik önem taşıyan ve Türkiye’den başlayarak Kafkaslar‘a, oradan da Hazar Denizi‘ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan’ı takiben Orta Asya ve Çin’e ulaşan Orta Koridor’da en kilit ülke Türkiye. Türkiye, Orta Koridor’da ticaret hacmini 3’e katlamayı ve taşıma sürelerini 2030’a kadar daha da azaltmayı hedefliyor. Ayrıca Türkiye demiryolu üzerinden yük taşıma payını 2053’e kadar yüzde 22’ye çıkarmayı amaçlıyor. Bahse konu ulaşım koridorunda taşınan yüklerin hacmi 3 milyon tona yaklaşırken ileride bunun 10 milyon tona çıkması bekleniyor. Orta Koridor’da 2 bin 262 kilometrelik hattın belli kısımları tamamlandı. 50 milyar dolarlık yatırımla hayata geçirilecek. 144 bin kişiye dolaylı ya da doğrudan istihdam sağlayacak. Bu proje, Çin-Avrupa arasında kilit rol oynayacak. Orta Koridor, Avrupa ile Asya arasında bir ticaret yolu olarak Kuzey Koridoru’na oranla daha hızlı ve daha ekonomik. 2.000 km daha kısa, iklim koşulları bakımından da daha elverişli. Uzak Doğu’dan gelen yükler Londra’ya Süveyş Kanalı’ndan 35 günde, Ümit Burnu rotasından yaklaşık 45 günde, Orta Koridor’dan ise 18 günde gidecek. Orta Koridor, denizyoluna kıyasla iki kat daha hızlı, havayoluna göre ise yaklaşık olarak 4 kat daha ekonomik bir alternatif olarak öne çıkıyor.
KESİNTİSİZ ULAŞIM
Kalkınma Yolu Projesi, Basra Körfezi’nden başlayıp 1200 kilometrelik demiryolu ve karayoluyla beraber Ovaköy’e kadar geliyor. Irak ve Türkiye toprakları üzerinden Doğu ile Avrupa’yı birbirine bağlamayı amaçlıyor. Koridorun Kapıkule’ye kadar giden kesiminde büyük bir bölüm inşa edildi. Irak tarafında FAV Limanı’nın ilk fazı bu sene devreye alınıyor. Kalkınma Yolu’nun 10 yıllık projeksiyonla üretime etkisi 50 milyar doları aşacak, istihdama etkisinin ise yıllık ortalama 63 bin kişiyi bulması hesaplanıyor. Irak’ın Basra kentinden başlayarak Türkiye’nin güneyine, oradan da Avrupa’ya uzanan bir lojistik koridoru oluşturmayı hedefleyen bu altyapı projesi, ülkemiz için Yeni İpek Yolu yaklaşımını barındırıyor. Asya-Avrupa arasında ticarette önemli bir koridor olacak Kalkınma Yolu Projesi, İran-İsrail Savaşı’nda tehdit olarak kullanılan Hürmüz Boğazı’na alternatif olacak. Süveyş Kanalı rotasına kıyasla neredeyse 15-20 günlük bir kazanım sağlayacak. Projeyle, ticaretin hızlanması bekleniyor. Yeni koridor tamamlandığında bölgesel ticaret Türkiye üzerinden yeniden şekillenecek.
