Her milli meselede olduğu gibi bir kesim yine koro halinde ortaya çıktı. Yüksek teknoloji sanayileri, savunma kabiliyetleri, yeşil enerji dönüşümü ve dijital altyapıların stratejik dayanağı nadir toprak elementi mevzusuna daldılar.
Neymiş efendim…
Eskişehir Beylikova Nadir Toprak Elementleri (NTE) sahası ABD’ye devredilecekmiş!
Bunu söyleyenler de nadir toprak elementi yatırımını engellemek için ellerini ardına koymayanlar… Gerçi geçtiğimiz günlerde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, onların ipliğini pazara çıkardı. Eskişehir’de Çin’den sonra en büyük sahanın bulunduğu alanda yatırımın nasıl belediye tarafından engellenmek istendiğini anlattı.
Tabii anlayana…
Peki neden NTE’ye muhalefet ediyorlar?
Milli İstihbarat Akademisi bu konuda iyi bir çalışma yapmış. Malumunuz, bu cevherlerde üretimin yüzde 61’i Çin’de. Bütün dünya ithalatı onlardan yapıyor. ABD’de ithalatın yüzde 70’i Çin’den. ABD-Ukrayna Mineral Anlaşması da bu nedenle. Bir nevi jeopolitik bir satranç oyunu yaşanıyor. Grönland‘da da disprosyum ve terbiyum açısından zengin cevher sahaları var. Eskişehir- Beylikova’da ise 694 milyon tonluk rezerv ile NTE’de Türkiye Çin’den sonra ikinci sırada. Türkiye’nin hedefi yıllık 570 bin tonluk pilot tesisin faaliyete geçmesi… Ondan sonra da yıllık 570 bin tonluk saflaştırma kapasitesine ulaşarak bu alanda Avrupa başta olmak üzere yakın bölgenin başat aktörü haline gelmek. Eskişehir dışında da Sivas, Burdur, Malatya gibi alanlarda yeni rezerv alanları tespit edilmiş. Türkiye NTE üretmekle sadece ekonomik kazanç sağlamayacak aynı zamanda küresel enerji ve teknoloji piyasalarında daha güçlü bir konuma gelecek. Çin’in hakimiyeti diğer ülkeleri yeni tedarikçi aramaya zorladığı için Türkiye uzun vadede NTE piyasasında stratejik aktör olacak.
Akademi raporunda NTE’nin geleceğin petrolü olacağını belirtiyor. Türkiye açısından “çıkar, sat” modelinden ziyade “rafineri, geri dönüşüm, çevre” üçlüsünün aynı hizada yürütülmesinin daha kazançlı olacağı vurgulanıyor.
Gelelim karşı çıkanlara…
NTE rezervlerinin varlığını Türkiye’nin ilk kez maden haritasını çıkartan Berat Albayrak’ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı döneminde öğrendik. Ondan sonra Eti Maden üzerinden adımlar atıldı. O dönemde hatırlayın, Karadeniz’de tarihin en büyük doğalgaz keşfini yapan gemilere de karşı çıkıyorlardı. Şimdi Türkiye kendi gazını kendi filosuyla çıkaran hatta deniz aşırı ülkelerde sondaj faaliyeti gösteren bir ülke haline geldi. O yüzden ‘koro‘ ne derse desin Türkiye 2035’e kadar he bölgesel hem de küresel olarak nadir toprak tedarik zincirinde güçlü bir yer edinecektir.
