Önceki gün dünya nefesini tuttu, Mısır‘ın Şarm El-Şeyh kentindeki zirveyi izledi. Gazze’de sağlanan ateşkesin kalıcı olması için niyet beyanı imzalandı. Barış sürecinin garantörleri arasında ABD, Türkiye, Katar ve Mısır var. Trump’ın Barış Planı‘nın ardından neler geleceğini göreceğiz.
İsrail’in saldırılara devam edip etmeyeceği, Hamas’ın geleceğinin ne olacağı, Gazze’yi kimin yöneteceği gibi sorular henüz cevap bulmasa da Mısır zirvesi bölgede yeni bir dönemin başlayacağına ilişkin umutları yeşertti. Elbette, bundan sonraki süreçte Tel Aviv yönetiminin iki devletli çözüme olan yaklaşımı sürecin gerçek başarısını ortaya koyacaktır.
Peki bundan sonra ne olacak?
Esasında Mısır Zirvesi‘nde ABD Başkanı Donald Trump işareti verdi. Liderler niyet beyanını imzaladıktan sonra “Şimdi yeniden inşa zamanı” dedi. İsrail’in saldırıları nedeniyle Gazze’de sokaklarının yüzde 90’ı tamamen veya kısmen yıkık. Gazze Belediyesi, ateşkesten sonra enkaz kaldırma ve yol açma çalışmalarına başladı. Savaştan geriye yaklaşık 50 milyon ton moloz kaldığı söyleniyor. Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve Dünya Bankası‘nın ortaklaşa değerlendirmesine göre yeniden inşa için yaklaşık 70 milyar dolara ihtiyaç duyulacak.
Gelelim yeniden inşa süreci için harcanacak kaynağa…
Hatırlayın, geçtiğimiz aylarda Kahire’deki Arap Birliği Zirvesi‘nde yeniden inşa süreciyle ilgili bir yol haritası ortaya konulmuştu. Mısır’ın hazırladığı planda, Gazze’nin yeniden inşasının 5 yıl süreceği, üç aşamalı uygulanacak plana göre, 53 milyar dolar kaynak gerektiği belirtilmişti. İlk aşamada, geçici barınma ve tesislerin rehabilitasyonunun yapılacağı, bunun 6 ayı bulacağı, 3 milyar dolar harcama gerekeceği belirtilmişti. Yeniden imarın birinci aşamasının 2027’ye kadar süreceği, 20 milyar dolara mal olacağı, altyapı ağları, kamu binaları, kalıcı konutların yapılacağı vurgulanmıştı. Yeniden imarın ikinci aşamasının ise 2030’a kadar süreceği, 30 milyar dolara mal olacağı, burada da sanayi bölgeleri, balıkçı limanı, ticari deniz limanı ve havaalanı inşası yapılacağı belirtilmişti. Rakamlara göre, Gazze’de yeniden imar sürecinde 500 bine yakın konutun inşa edilmesi gerekiyor.
Burada görev kime verilecek?
Yeniden inşa sürecinde tecrübesi ve bölgeye yakınlığıyla Türkiye’nin öncü rol oynaması bekleniyor. Malumunuz, TOKİ Pakistan ve Somali’de önemli roller üstlendi. Emlak Konut Suudi Arabistan ile işbirliği yaptı. Konut fabrikaları Emlak Konut ve TOKİ’nin uluslararası tecrübesi, Türk özel sektörünün malzeme-inşaat kalitesi birleştiğinde Gazze’de inşa süreci öngörülenden çok daha kısa sürede tamamlanabilir.
