CANLI | Türkiye beşik gibi! Van’ın ardından Antalya da sallandı | Can kaybı var mı?
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Bülent Oruç, A Haber’de Van’daki 4.6’lık depreme ilişkin çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Oruç’un açıklamalarından satır başları…
“VAN GÖLÜ’NÜN DOĞU VE GÜNEYDOĞU KESİMİNDE ÇOK FAZLA DEFORME VAR”
Van Gölü Havzası’nın etrafındaki fayları görüyorsunuz. Zaten, özellikle Van Gölü’nün doğu ve güneydoğu kesiminin çok fazla deforma olduğunu biliyoruz biz. Orada bakın, büyük depremler daha çok o tarafta kümelenmişler. Bugünkü deprem, o bakınız şeyde KEF diye yazan, Karayazı-Erciş fayı ile TF ile işaretlediğimiz Van fayı arasında kalan bölgede oldu. Yani orası da oldukça deforma olan bir bölge. İkisinin arasındaki bölgeye bakınız lütfen. KEF’in hemen aşağısına inerseniz zaten Tuşba orada. Yani TF’nin hemen üstünde, yani KEF ile TF arasındaki bir bölgede.
“TARİHSEL DÖNEMDE ÇOK ÖNEMLİ SARSINTILAR OLDU”
Hem doğrultu atım mekanizmalı faylar var, hem TF ile gösterdiğimiz bindirme fayları var. Ve bakınız, yani aslında orası o kadar karmaşık bir rejim ki, yani Anadolu Levhası’nın en karmaşık bölgelerinden birisi, yani Doğu Anadolu Bloğu içerisinde kalan bir bölge Van Gölü Havzası. Bu blok, aslında şöyle ifade etmem gerekiyor. Ortalama 2 kilometreyi bulan dağların oluştuğu bir büyük deformasyon kuşağı Doğu Anadolu Bloğu’muz. Bu blok içerisinde aletsel dönemde, tarihsel dönemde gerçekten çok önemli depremler meydana geldi. 2011 yılındaki Van depremini hatırlarsanız, yine o güneydoğu kesimindeydi Van Gölü Havzası’nın. Ve orada yaklaşık, yanlış hatırlamıyorsam, hepsine rahmet dileyerek ifade etmek isterim ki, 644 vatandaşımızı yitirmiştik o depremde. Yani bu deprem şimdi bu sefer akla başka bir şey getiriyor. Daha yıkıcı bir depreme sebep olacak bir öncü deprem olarak mı görmek lazım bunu? Tabii bu konuda sorular geldiği için, bunu kıymetli izleyenlerimiz de mutlaka merak ediyorlardır.
“ÖNCÜ DEPREM DEMEK İÇİN DİZİNİN TAMAMLANMASI LAZIM”
Böyle söyleyebilmem için deprem dizisinin tamamlanması lazım. Yani bu depremin artçıları meydana gelip sönümleniyorsa, ben bu 4.6 için ana şok tanımını yapabilirim. Ama 4.6’dan sonra, ne zaman olacağını bilmediğimiz veya ne büyüklükte olacağını bilmediğimiz, bundan daha büyük bir deprem meydana geldiğinde, o büyük depremin bu sefer artçıları oluştuğunda, dizinin tamamlandığını anlayacağız ve bu durumda 4.6’nın öncü olabileceğini söyleyeceğiz. Maalesef, günümüzde bir deprem meydana geldikten sonra ondan sonra oluşacak olan daha büyük bir ana şokun meydana gelip gelmeyeceği konusunu, bir depremin öncü şok olup olmayacağı konusunu söylememiz mümkün olmuyor.
Bu bölgenin ne kadar aktif fay hatlarına sahip olduğunu gösteren önemli bir harita. Yani biz burada, evet depremleri önceden belirleyemiyoruz ama bir bölgenin ne ölçüde tektonik olarak deforma olduğunu, ne ölçüde faylar ürettiğini ve bu fayların hem tarihsel hem de aletsel dönemdeki deprem üretme etkinliklerini iyi bildiğimiz için bu bölgeye özellikle dikkat çekmek durumunda kalıyoruz.
“YEDİSU SEGMENTİ YÜZLERCE YILDIR DEPREM ÜRETMİYOR”
En çok birikimin olduğu Yedisu segmenti üzerinde yüzlerce yıldır önemli bir sismik boşluk gözleniyor. Yedisu segmenti, Bingöl’ün hemen, yani Bingöl civarında Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun bir kolu, bir alt kolu olarak duran Yedisu segmenti, aktif bir fay olmasına rağmen uzun zamandır depremini üretmiyor. Başka hangi bölgelerde olabilir? Bakınız, aslında Marmara Denizi’nin tamamını biz sismik boşluk olarak değerlendirebiliriz. Yani orada daha henüz yıkıcı deprem meydana gelmedi. O bölgenin de aynı şekilde ifade etmemiz lazım. Tekirdağ kolu mesela bu açıdan son derece önemli.Doğu Anadolu Fayı için zaten 6 Şubat depremlerinde ve Hatay Defne depreminde, oradaki uzun zamandır suskun olan fay kollarının yıkıcı depremini ürettiğini ve sismik boşluğun artık kaybolduğunu biliyoruz. Ama Doğu Anadolu Fayı üzerinde başka deprem üretecek kollar var mı diye sorarsanız eğer, özellikle Karlıova’ya doğru olan segmente dikkat çekmek lazım. Bingöl-Karlıova’ya doğru olan segmente dikkat çekmek lazım.
