Hiçbir belirti vermeden sinsi bir şekilde ilerleyebilen böbrek taşı çoğu zaman hastaların başka bir şikayet için gittikleri doktor kontrollerinde ortaya çıkıyor. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Yılmaz Salman, böbrek taşı sorununun; yeterli su tüketimi, dengeli beslenme, hareketli yaşam ve ideal kiloya dikkat edilmesi ile kontrol altına alınabileceğini söyledi. Toplumun yüzde 15’inin hayatının bir döneminde böbrek taşı ile karşılaştığını söyleyen Doç. Dr. Salman, yani her 10 kişiden biri hayatının bir döneminde böbrek taşı ağrısını çektiğini belirtti. Doç. Dr. Salman, “Tüm dünya nüfusunun yüzde 15’inden fazlasında görülen böbrek taşı, coğrafi faktörler ve yaşam koşulları nedeniyle ülkemizde de bu oranlarda görülmektedir” dedi.
NEDEN OLUŞUYOR?
Böbrek taşının oluşmasının en önemli sebeplerini ise Doç. Dr. Salman, şöyle sıraladı:
Genetik faktörler, yani birinci derece akrabalarında böbrek taşı öyküsü olanlarda taş riski daha yüksektir. Yetersiz sıvı tüketimi Hayvansal besinler, tuz, şeker ve oksalat içeren gıdalar, böbrek taşı riskini artırır. Günümüzün en önemli sağlık problemlerinden birisi olan fazla kilo ve hareketsiz yaşam böbrek taşı da neden olur. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ve bazı hastalıklar böbrek taşı riskini artırır. Erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla görülen böbrek taşı riski 30 yaşından sonra artar ve günümüzde kadınlar ve çocuklarda da sık görülmeye başlamış durumdadır. Ülkemiz gibi sıcak iklimlerde yaşayan bireylerde böbrek taşı oluşma riski daha fazladır. Böbrek taşı geçmişi olan hastalarda ilk taş düşürüldükten 5 yıl sonra tekrarlama riski yüzde 50’nin üzerindedir.
SİNSİCE İLERLİYOR
DOÇ. Dr. Salman, böbrek taşı denilince çoğu kişinin aklına aniden başlayan dayanılmaz bel ağrıları geldiğini söyleyerek, şunlara dikkat çekti: “Ancak böbrek taşları kendini belli etmeden, hiçbir belirti vermeden böbrek içerisinde senelerce saklı kalabilmektedir. Hiçbir ağrı şikayeti olmayan hastalar, çoğu zaman farklı bir hastalık nedeniyle doktora başvurduğunda çekilen ultrason ya da tomografide böbrek taşı hastası olduğunu öğrenmektedir.”
NASIL TAŞA DÖNÜŞÜYOR?
HASTALARDA dayanılmaz ağrılara neden olan taşın kendisinin değil, idrar kanalındaki idrar akışını engellenmesi olduğunu belirten Doç. Dr. Salman, şöyle dedi: “Böbrek taşı ilk olarak kristal şeklinde (halk arasında kum olarak isimlendirilir) oluşur. Sağlıklı bir böbrekte ve günlük yeterli miktarda su tüketen kişilerde bu kristaller idrar ile atılarak birikim yapmazlar. Fakat kişinin böbrek yapısı idrar akışını yavaşlatacak şekilde ise ya da yeterli akım oluşacak kadar sıvı tüketimi yoksa bu kristaller böbrekte birikerek ve birleşerek, taşa dönüşebilmektedir.”
BU BELİRTİLERE DİKKAT EDİN!
DOÇ. Dr. Salman, idrar akışını engelleyecek boyuta geldikten sonra hastanın yaşam konforunu olumsuz etkileyen böbrek taşlarının şu belirtilerle kendini gösterdiğini söyledi: Şiddetli ağrı İdrarda kan İdrar yaparken yanma Sık idrara çıkma Farklı idrar kokusu Mide bulantısı Ateş veya üşüme
ŞOK DALGA VE LAZERLE KIRMA TEDAVİSİ
2 CM’den küçük boyutlardaki böbrek taşlarının, vücut dışı şok dalga tedavisi (ESWL) ya da idrar kanalından girilerek, böbreğin içine kıvrımlı aletlerle ulaşılan ve taşın lazer ile kırılıp toz haline getirildiği Retrograd intrarenal cerrahi (fleksible üreteroskopi) yöntemi ile tedavi edilebildiklerini söyleyen Doç. Dr. Salman, şunlara dikkat çekti: “2 cm’den büyük taşlarda ise bel bölgesinden açılan 1 cm’lik kesi ile böbreğin içine girilerek, taşların kırılması ile böbrekten temizlenebilmektedir. Tekrarlayan böbrek taşlarında tedavi sonrasında taşların oluşma nedenleri belirlenerek, hastaya özel tedavi programları uygulanır.”
