Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, sürdürülebilir kalkınma amaçlarının yalnızca yüzde 35’inin hedefe ulaşma yolunda olduğunu ya da makul bir ilerleme gösterdiğini belirterek, yüzde 18’inin ise geriye gittiğini söyledi.
Guterres, “2025 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” raporunun lansmanında yaptığı konuşmada, “2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi”nde 10 yılın geride kaldığını anımsattı.
Milyonlarca kişinin 2015’ten bu yana elektriğe, temiz pişirme olanaklarına ve internete erişim sağladığına işaret eden Guterres, sosyal korumanın, dünya nüfusunun yarısından fazlasına ulaştığını bunun da 10 yıl öncesine kıyasla büyük bir artış olduğunu söyledi.
Guterres, eğitime erişimin artışını sürdürdüğünü ve daha fazla kız çocuğunun okula devam ettiğini belirterek, çocuk yaşta evliliklerin azaldığını vurguladı.
Yenilenebilir enerji kapasitesinin gelişmekte olan ülkeler öncülüğünde arttığını dile getiren Guterres, “Kadınların temsili ise hükümetlerden iş dünyasına, toplumun her kesiminde yükseliyor. Bu kazanımlar, kalkınmaya ve kapsayıcılığa yapılan yatırımların sonuç verdiğini gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“KÜRESEL BİR KALKINMA ACİL DURUMU İLE KARŞI KARŞIYAYIZ”
Guterres, ancak olmaları gereken yere gelemediklerini vurgulayarak, sürdürülebilir kalkınma amaçlarının yalnızca yüzde 35’inin hedefe ulaşma yolunda ya da makul bir ilerleme gösterdiğini bildirdi.
Amaçların neredeyse yarısında ilerlemenin çok yavaş olduğunu söyleyen Guterres, yüzde 18’inin ise geriye gittiğine işaret etti.
Guterres, “Küresel bir kalkınma acil durumu ile karşı karşıyayız.” diyerek, 800 milyondan fazla kişinin hala aşırı yoksulluk içinde yaşadığını, iklim etkilerinin giderek arttığını, bitmek bilmeyen borç geri ödemelerinin ülkelerin halklarına yatırım yapabilmesi için ihtiyaç duyduğu kaynakları tükettiğini kaydetti.
“SÜRDÜRÜLEBİLİR BARIŞ ANCAK SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMAYLA MÜMKÜN”
Kalkınma eksikliği ile çatışmalar arasındaki bağa işaret eden Guterres, “Bu nedenle Orta Doğu’da barış için çalışmaya devam etmeliyiz. Gazze’de derhal bir ateşkese, tüm rehinelerin derhal serbest bırakılmasına ve iki devletli çözüm yolunda ilk adım olarak insani yardımların engelsiz bir şekilde ulaştırılmasına ihtiyaç var.” ifadelerini kullandı.
Guterres, İran ile İsrail arasındaki ateşkesin korunması ve Ukrayna’da adil ve kalıcı bir barış sağlanması gerektiğine dikkati çekti.
Sudan’daki dehşetin de son bulması gerektiğini dile getiren Guterres, “Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden Somali’ye, Sahel’den Myanmar’a kadar biliyoruz ki, sürdürülebilir barış ancak sürdürülebilir kalkınma ile mümkündür.” değerlendirmesini yaptı.
“AMAÇLAR HALA ULAŞILABİLİR”
Guterres, bu zorluklara rağmen lansmanını yaptıkları raporun ilerlemenin yolunu gösterdiğine işaret ederek, gıda, enerji, dijital erişim, eğitim, istihdam ve iklim alanlarında dönüşüm sağlayacak yol haritaları sunulduğunu anlattı.
Bir alanda sağlanan ilerlemenin diğer alanlarda da gelişmeyi tetikleyebileceğini vurgulayan Guterres, şunları kaydetti:
“Ancak daha hızlı ilerlemeli ve bunu birlikte yapmalıyız. Bu, herkes için erişilebilir ve kaliteli sağlık hizmetlerini yaygınlaştırmak demek. Kadınlara ve kız çocuklarına yatırım yapmayı kalkınmanın merkezine yerleştirmek demek. Nitelikli eğitime odaklanmak, kimseyi geride bırakmayan düzgün işler ve ekonomik fırsatlar yaratmak demek. Dijital uçurumu kapatmak ve yapay zeka gibi teknolojilerin sorumlu ve kapsayıcı biçimde kullanılmasını sağlamak demek.”
Guterres, geniş ölçekli finansman sağlanmadıkça ilerlemenin mümkün olmadığını ifade ederek, uluslararası finansal mimarinin reformu, borç hafifletmeye yönelik somut adımlar ve çok taraflı kalkınma bankalarının kredi kapasitesinin üç katına çıkarılması sayesinde ülkelerin daha uygun maliyetlerle daha fazla finansmana erişinin sağlanması gerektiğini söyledi.
Bugünkü raporun sürdürülebilir kalkınma amaçlarına hala ulaşılabileceğini gösterdiğini dile getiren Guterres, “Ama yalnızca kararlılıkla, birlik içinde ve aciliyet duygusuyla harekete geçersek.” dedi.
