Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD’de düzenlenen Gazze konulu toplantının ardından yaptığı açıklamada, “Türkiye olarak şunu net biçimde ortaya koyduk, Gazze’ye yönelik tüm çalışmalarda üç temel parametre bizim için vazgeçilmezdir. Birincisi, Gazze’nin Gazze’liler tarafından yönetilmesi. İkincisi, Gazze topraklarının hiçbir şekilde bölünmemesi. Üçüncüsü ise Gazze’de yapılacak her şeyin Gazze’liler için yapılmasıdır. Yeniden imar sürecinde öngörülen yatırımların da doğrudan Gazze halkının yararına olması büyük önem taşımaktadır” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD’nin Miami şehrinde düzenlenen Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye, Mısır ve Katar’ın da katıldığı Gazze konulu toplantıda Türkiye’yi temsil etti. Bakan Fidan, toplantının ardından gerçekleştirdiği temaslara yönelik basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Bakan Fidan, açıklamasında, soykırımın sona ermesi adına ortaya konan barış planının bir umut olarak değerlendirildiğini belirterek, “Yavaş yavaş ikinci aşamaya geçiş hazırlıkları yapılıyor. Biliyorsunuz, Şarm El-Şeyh’te varılan mutabakat çerçevesinde Gazze Barış Planı’nın hayata geçirilmesinin üzerinden epey zaman geçti. Birinci aşamanın, son rehinenin de teslim edilmesiyle tamamlanmasının ardından artık ikinci aşamaya geçişin parametreleri konuşuluyor. Bu çerçevede dünkü toplantı, Şarm El-Şeyh’ten sonraki en önemli toplantıydı diyebiliriz. Dün gece geç saatlere kadar farklı platformlarda ve ortamlarda toplantılarımız devam etti. Ana toplantıda yapılan tartışmalar ve varılan mutabakatlar genel olarak umut vericiydi. Ayrıca birinci aşamada yaşanan sorunları da detaylı biçimde ele alma imkânı bulduk” diye konuştu.
“İSRAİL İHLALLERİ SÜRECİ ZORLAŞTIRIYOR”
Türkiye olarak ateşkes ihlallerinin barış planını tehlikeye soktuğunu ve ikinci aşamaya geçişte ciddi riskler oluşturduğunu açıkça ifade ettiklerini aktaran Bakan Fidan, “İsrail tarafından devam eden bu ihlaller süreci daha da zorlaştırıyor. Ancak gördüğümüz kadarıyla tüm taraflar bu konuda mutabık ve ihlallerin önüne geçilmesine yönelik çeşitli çözüm yolları tartışıldı. Bu noktada, arabulucu dört ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye, Mısır ve Katar’ın üst düzey istişarelerini yoğun biçimde sürdürmesi büyük önem taşıyor. Dün ikinci aşamaya geçiş kapsamında ele alınan başlıca konulardan biri Gazze’nin yeniden imarıydı. Bu konuda bir ön çalışma sunuldu ve üzerinden değerlendirmeler yapıldı” ifadelerini kullandı.
“GAZZE TÜRKİYE’NİN KIRMIZI ÇİZGİSİDİR”
Gazze’ye yönelik tüm çalışmalarda üç temel parametrenin Türkiye için vazgeçilmez olduğunu söyleyen Bakan Fidan, “Birincisi, Gazze’nin Gazze’liler tarafından yönetilmesi. İkincisi, Gazze topraklarının hiçbir şekilde bölünmemesi. Üçüncüsü ise Gazze’de yapılacak her şeyin Gazze’liler için yapılmasıdır. Yeniden imar sürecinde öngörülen yatırımların da doğrudan Gazze halkının yararına olması büyük önem taşımaktadır. Bu üç kırmızı çizgi gözetildiği sürece, diğer hususların teknik platformlarda ele alınabileceğini ifade ettik ve genel siyasi-stratejik çerçevemizi paylaştık. Bunun yanı sıra, Gazze yönetiminin teknokratlardan oluşan bir komiteye devri konusu ve bu yapının nasıl şekillendirilebileceği de tartışıldı” dedi.
“İNSANİ YARDIMLAR İÇİN ATILAN ADIMLAR YETERSİZ”
Toplantıda Barış Kurulu’nun nasıl hayata geçirileceği ve bu kapsamda yürütülen çalışmaların da ele alındığının altını çizen Bakan Fidan, şöyle devam etti:
“İstikrar gücünün oluşturulmasına ilişkin paralel tartışmalar da yapıldı. Bu konuda Türkiye’nin perspektifini aktarma ve diğer ülkelerin yaklaşımlarını dinleme imkânımız oldu. Genel değerlendirmem şu ki, bu görüşme Şarm El-Şeyh’ten sonraki en üst düzey ve en önemli toplantıydı. Öte yandan insani yardımlar meselesi hâlâ çok kritik bir başlık. Bu alanda atılması gereken adımların yetersiz kaldığını görüyoruz. Cumhurbaşkanımız bu konuya son derece hassas. Kendisine gece bilgi verirken özellikle insani yardımlar ve barınma konusundaki tartışmaların altını çizdim. Kış aylarının yaklaşması nedeniyle Gazze’ye daha fazla barınma aracı gönderilmesi gerekiyor. Türkiye’nin, deprem sonrası sahip olduğu çadır ve konteyner kapasitesi bu noktada önemli bir imkân sunuyor.”
“DEPREMZEDELER İÇİN OLUŞTURDUĞUMUZ BARINMA ALTYAPISI…”
Deprem sonrası yerle bir olmuş bölgelerin yeniden inşası konusunda Türkiye’nin çok ciddi bir tecrübesinin olduğunu ifade eden Fidan, şunları söyledi:
“Elli bin insanın hayatını kaybettiği büyük bir depremden sonra yaklaşık beş yüz bin konutluk devasa bir projeyi üç yıl gibi kısa bir sürede tamamlayan bir ülkeden bahsediyoruz. Bu tecrübe Gazze için de kullanılabilir. Depremzedeler için oluşturduğumuz barınma altyapısını Gazze halkının hizmetine sunabiliriz. Elbette bunlar yoğun bir koordinasyon gerektiriyor. Türkiye olarak bu konuların takipçisi olmaya devam edeceğiz. Ülkeye döndüğümüzde ilgili kurumlar ve bakanlık içindeki genel müdürlüklerle görev dağılımı yaparak çalışmalarımızı sürdüreceğiz.”
BARIŞ SÜRECİNDE GELİNEN SON NOKTA
Bakan Fidan, toplantıya gelen heyetlerin Rusya- Ukrayna savaşı ile ilgili de arabuluculuk yaptığını ifade etti. Fidan, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Amerikalı heyet, özellikle Steve Kusner, sadece Gazze dosyasında değil Ukrayna konusunda da arabuluculuk yürütüyor. Hafta sonu yapılan Gazze toplantısına ek olarak Ukrayna görüşmeleri için Rusya, Ukrayna ve Avrupa’dan gelen temsilcilerle de bir araya geldik. Amerikalılarla, Avrupalılarla ve Ukraynalılarla barış sürecinde gelinen son noktayı değerlendirme fırsatı bulduk. Görüş alışverişinde bulunduk. Bildiğiniz üzere Cumhurbaşkanımız, kısa süre önce Türkmenistan’da Sayın Putin’le uzun bir görüşme gerçekleştirdi ve Rusya’nın perspektifini birinci elden öğrenme imkânımız oldu. Dün de Amerikalıların, Avrupalıların ve Ukraynalıların kendi aralarında yürüttükleri tartışmalarda geldikleri noktaları dinledik. Biz de Türkiye’nin perspektifini kendileriyle paylaştık.”
