Televizyonlarda ve gazetelerde Türkiye ile ilgili haberler… Genelde dünya ajanslarıyla aynı paralelde… Doğal afetler… Orman yangınları… Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın resmi ziyaretleri… Beyanları.
Ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan‘ın açıklamaları.
Sosyal medyaya gelince… Türkiye’ye dair haber, yorum, görüntü çok.
Turlarla Türkiye’ye gelenler… Tek başına seyahat edenler… Türkiye ile ilgili görseller paylaşıyorlar.
Ülkemizin tarihi yerleri… Doğal güzellikleri… Türk mutfağı… İnsanlarımızın misafirperverliği… Yardımseverliği… Olumlu görüşler.
Olumsuz bir haber, yorum, görüntü yok.
***
KOMŞU ÇOK
Türkiye… Çok komşulu ülkelerden.
Çin ise… Daha çok komşulu.
Tam 14 ülke ile sınırı var.
Kore… Makao… Laos… Birmanya… Vietnam… Hindistan… Nepal… Pakistan… Afganistan… Rusya… Say say bitmiyor.
Kara sınırı uzunluğu 22 bin kilometreden fazla olan bir ülkeden söz ediyoruz.
***
HIZLI TREN
Dünyadaki hızlı tren hatları uzunluğunun… Yüzde 70’i Çin’de… 48 bin kilometre. 
Nüfusu 500 binin üzerinde olan şehirlerin yüzde 97’sinde hızlı tren hattı var. Hızlı tren, saatte 250-350 kilometre yol alıyor. Pekin-Şanghay… 1200 kilometre… Hızlı trenle yolculuk 5.5 saat. Saatte 450 kilometre hızlı tren için deneme çalışmaları yapılıyor.
Ve son ayrıntı:
Çin… Hızlı tren konusunda 40 ülkeye “know how” veriyor… Bilgi/danışmanlık anlamında.
***
ERDOĞAN SORUSU
Temaslarımız sırasında en çok karşılaştığımız soru:
“3 Eylül’de… Pekin’de yapılacak olan dünyanın en büyük askeri geçit törenine Cumhurbaşkanı Erdoğan katılacak mı?”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin‘in… Avrupa’daki pek çok liderin geleceği kesin.
ABD Başkanı Donald Trump da bekleniyor… Ama resmen açıklanmamış.
Erdoğan ile ilgili soruya, “Bilmiyoruz” yanıtını verdik.
***
TIRMANAN SEKTÖRLER
Nasıl oldu da Çin, özellikle son 25 yılda, dünyanın en önemli ekonomik aktörü haline geldi?
Çin’in hızlı tırmanışındaki ana sektörler hangileri?
Araştırdık:
Bankacılık… Sanayi… Otomotiv… Enerji… İnternet… Uzay teknolojileri… Elektronik… E-ticaret… Madencilik… Telekomünikasyon… Ve turizm.
***
TARIM… DÜNYA LİDERİ
Tarım sektörü… 300 milyonun üzerinde çiftçi… Çin, dünya lideri.
Dünyanın en büyük pirinç üreticisi… Yılda iki hasat yapılıyor.
Ya diğer ürünler? Hangileri?
Buğday… Mısır… Tütün… Soya fasulyesi… Yer fıstığı… Çay… Patates… Arpa… Yağlı tohum… Ve balık ürünleri.
***
NÜKLEER SİLAH
Evet… Çin, nükleer silaha sahip ülkelerden.
Asker sayısı… Dünyanın en büyük aktif asker sayısı Çin’de.
Savunma bütçesini öğrenmek istedik.
Dünyanın en büyük ikinci savunma bütçesine sahip.
***
KONUŞAN RAKAMLAR
Biliyor muydunuz? Dünya’daki ilk 500 büyük şirketin 34’ü Çin özel şirketi.
Global 500 içinde 65 Çin firması var.
Çin’deki özel şirket sayısı nedir? Merak ettik… Sorduk… Öğrendik… Sayı inanılır gibi değil:
Tam 58 milyon. Bu şirketler dış ticaretin yüzde 30’una hâkim. Sanayi üretiminin yüzde 25’i… Yine bu şirketlere ait. Toplam verginin yüzde 7.1’ini… Bu şirketler ödüyor.
***
BEYİN GÖÇÜ
Yetişkin nüfusun yükseköğretime katılma oranı… 1977‘de yüzde 5 düzeyinde idi.
2024… Yüzde 55’in üzerinde.
Yurtdışında okuyan Çinli çok.
Büyük kısmı, üniversiteyi bitirince dönüyor.
Beyin göçü var mı? Evet.
Ama… Darısı bize… Çin, yurtdışındaki beyinlerin geri dönüşünü teşvik ediyor.
Geri dön… Kendi işini kur… Kredi dâhil her türlü teşvikten yararlan.
***
PERAKENDE
Pekin… Çarşılar… Alışveriş merkezleri… Gece pazarları… O kadar canlı ki.
Müşteriler… Yerli ve yabancı.
Öğrendik ki… Dünyada en çok perakende satış yapılan iki şehir… Şanghay ile Pekin.
Perakende… Kimi tekstil ürünleri alıyor… Kimi elektronik eşya… Akıllı telefon… Dizüstü bilgisayar… Akıllı saat… Çanta… Ayakkabı…
Taklit ürün… Say sayabildiğin kadar… Dünya markaları!
***
ÇİN’DE KADIN
Esmer görmedik desek yeridir… Hangisine baksak bembeyaz.
Çinli kadın, güneşte kalmak… Sahilde yanmak istemiyor.
Sokakta… 10 kadın gördüysek… Yarıdan fazlası şemsiyeli.
Çinli kadın turist… Türkiye’ye geliyor ama… Denize, kuma, güneşe… Antalya’ya, Bodrum‘a değil.
İstanbul‘u, Kapadokya‘yı tercih ediyor.
Tercihi… Deniz turizmi değil… Kültür turizmi.
Unutmadan… Çinli kadının göz kapağında çizgi yok… Gözünde derinlik hiç yok.
Durumu iyi olan… Doğru Kore‘ye.
Operasyon… Göz kapağına çizgi… Göz, derinlik kazanıyor.
Kiminle konuştuysak anlatmaya çalıştık… “Bu iş Türkiye’de daha ucuz.”
***
İŞTE BU ÇOK GÜZEL
Kadına şiddet… Kadın cinayeti… Gazetelerde ve televizyonlarda, “Ayrılmak isteyen karısını öldürdü” haberleri… Yok.
Çin’de kadın… Erkekten daha baskın.
Sabahları… Akşamları… İşe gidiş, işten dönüş trafiği… Binlerce kadın ya bisiklette ya da motosiklette.
Alışveriş merkezlerinde…
Kadına taciz… Biraz argo olacak ama… “Sıkıysa yap.”
Anında… Ters kelepçe.
