Karaciğerin en yaygın kanseri olarak gösterilen ‘Hepatosellüler karsinom’ (HCC) dünya genelinde hızla artıyor. Tıbbi otoritelerin ‘sessiz ama ölümcül bir pandemi’ olarak tanımladığı hastalıkla ilgili The Lancet Dergisi’nde yayınlanan yeni bir çalışma, çarpıcı verileri ortaya koydu.
Organ Nakli ve Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Veysel Umman “Yeni veriler, karaciğer sağlığı için erken harekete geçmemiz gerektiğini bir kez daha ortaya koyuyor. Karaciğer yağlanmasını ciddiye alın, kontrollerinizi ihmal etmeyin. Şimdi harekete geçmezsek, 2050 hızlı gelecek ve çok geç olabilir. Unutmayın, karaciğer uzun süre sessiz kalır ama bir gün konuştuğunda geç olabilir” dedi.
The Lancet Dergisi’nin Uluslararası Hepatosellüler Karsinom Komisyonu, 30’dan fazla ülkeden, hepatoloji, onkoloji ve halk sağlığı uzmanlarının kolektif çalışması sonucu bir rapor hazırladı.
SESSİZ BİR FELAKET
“Dünya çapındaki en saygın kurumların verileriyle desteklenen bu çalışma küresel perspektifte bir alarm zili çalıyor” diyen Doç. Dr. Umman, şunları söyledi: “Karaciğer kanseri, kamuoyunda yeterince yer bulmasa da, sinsi ve ölümcül biçimde yayılıyor. Bu çalışmaya göre pandemi öncesi ve sonrası karşılaştırmada; 2022’de 0.87 milyon yeni vaka varken, 2050’de 1.52 milyon yeni vaka bekleniyor. Bu artış, fark edilmeden büyüyen bir küresel halk sağlığı krizine işaret ediyor. Sessiz sedasız, hayatlarımızın tam ortasında artan bir felaket. Yıllık sadece yüzde 2 düşüş bile, gelecek 25 yılda 8.8–17.3 milyon vakayı önleyebilir ve 7.7– 15.1 milyon hayatı kurtarabilir.”
ÜLKEMİZDE DE RAKAMLAR ARTIYOR
Türkiye’de de dünya ile benzer bir artış yaşandığını söyleyen Doç. Dr. Umman, “Ülkemizde Hepatit B taşıyıcılığı yaygınlığı nedeniyle vakalarının büyük kısmı bu enfeksiyona bağlı gelişiyor. Son yıllarda ise ‘karaciğer yağlanması’ ile ilgili artış yaşandığı gözlemleniyor. Türkiye’de de obeziteye ve diyabete bağlı karaciğer yağlanması vakalarında ciddi artış gözlemleniyor. Bu hastalık obezite, insülin direnci, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi metabolik bozukluklarla birlikte görülür. İlerlediğinde siroza ve ardından karaciğer kanserine dönüşebilir” dedi.
VİRAL HEPATİTLER ARTIŞIN ÖNEMLİ BİR NEDENİ
Karaciğer kanseri vakalarının hızla artmasının başlıca nedenlerini viral hepatitlerin (özellikle Hepatit B ve C) yaygınlığı, alkol kullanımı, obezite, karaciğer yağlanması ve diyabetin artması olarak sıralayan Doç. Dr. Umman, şöyle dedi: “Korunma adına son derece önemli olan aşılama konusunda özellikle gelişmekte olan ülkeler yetersiz kalıyor. Bunun yanında gelişmiş ülkeler de ise, beslenme alışkanlıklarındaki sağlıksız seçimler, hareketsiz yaşam tarzı gibi etkenler de yağlı karaciğer hastalığını önemli bir risk haline getiriyor. Uzun süreli ve yoğun alkol tüketimi de siroz ve ardından karaciğer kanserine neden oluyor. Bu 3 önemli faktörün birleşimi de karaciğer kanserine vakalarının yüzde 60’ından fazlasının nedenini ortaya koyuyor.”
6 AYDA BİR KARACİĞER ULTRASONU YAPTIRIN
Birçok kanserde olduğu gibi erken tanının son derece önemli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Umman, “Erken tanı konulan hastalara, cerrahi tedavi, ablasyon veya karaciğer nakli gibi şifa sağlayabilecek tedaviler uygulanabiliyor. Ancak tanı geciktikçe kanserin evresi de ilerliyor ve tedavi şansı düşüyor ve yaşam süresi kısalıyor. Bu nedenle riskli bireylerin 6 ayda bir karaciğer ultrasonu yaptırması çok önemli” diye konuştu.
