Popüler sağlık tavsiyeleri ne kadar bilimsel?

Yıllardır içimizde bir adım sayacı taşıyor gibiyiz. Akıllı saatlerimiz, uygulamalarımız ve bilinçaltımıza yerleşmiş hedefimiz; günde 10 bin adım. Peki bu rakam ne kadar gerçek, yoksa bir pazarlama efsanesi mi? Bu hafta yayımlanan bir araştırma, 10 bin adım kuralını sorgulayanlara ilaç gibi geldi: 7 bin adım da gayet yeterli. Peki diğer popüler sağlık önerileri ne kadar gerçek?
‘SUSUYORSAN İÇ’
BBC Türkçe’de yayınlanan habere göre; su tüketimi belki de en tartışmalı konulardan biri. Günde 2 litre su içmemiz gerektiği söylenir hep. Fakat Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Neil Turner’a göre bu kadar zorlamaya gerek yok. “Susuyorsan iç” diyor Turner ve ekliyor: “Binlerce yıl ölçü birimi olmadan yaşadık. Bedenin ne zaman suya ihtiyaç duyduğunu bilir.” Elbette böbrek rahatsızlığı gibi özel durumlar hariç. Ancak bu görüşe karşı çıkanlar da var. Performans beslenme uzmanı Dr. Linia Patel, özellikle kadınlarda susuzlukla ilişkili birçok semptom gözlemlediğini söylüyor: Yorgunluk, kabızlık, beyin sisi, aşerme… Patel’e göre su tüketimi, özellikle kadın sağlığı açısından göz ardı edilmemesi gereken bir konu. Tavsiyesi net: Günde 1,5-2 litre arası su.
EGZERSİZ SÜRESİ NE OLMALI?
ULUSAL Sağlık Servisi NHS haftada en az 150 dakika egzersiz ve 2 kuvvet antrenmanı yapılmasını öneriyor. Gerçek hayatta bu hedef ne kadar uygulanabilir? Spor beslenme uzmanı Dr. Sinead Roberts bu konuda daha esnek: “Haftada bir kuvvet antrenmanı bile iyi bir başlangıçtır. Kurallar, bilge insanlara rehberlik eder.” Roberts, sağlık alışkanlıklarını bir otoyola benzetiyor: “Ne kadar çok şey yaparsak yol o kadar genişler. Rotadan hafif sapmalar tolere edilebilir.” Yani her hafta dört dörtlük bir performans sergileyemesek bile, istikrarlı olmak uzun vadede kazandırır.
10 DAKİKALIK FARKINDALIK ÇALIŞMASI YETERLİ Mİ?
ZIHNİ iyileştirmek için önerilen pratik; bilinçli farkındalık. NHS, günde 10 dakikalık bir farkındalık egzersizi öneriyor. Geçmişe ya da geleceğe takılmadan, ‘şimdi’de kalmaya odaklanan bu uygulamanın stresi azalttığı, beynin yapısal bazı bölgelerinde değişim yarattığına dair araştırmalar mevcut. Ancak burada da ‘hedefi tutturamamak’ stres kaynağı olmamalı. 5 dakikalık pratik bile hiç yapmamaktan iyidir.
GÜNDE 8 SAAT UYKU ŞART MI?
UYKU bozuklukları uzmanı Prof. Dr. Ama Johal, uykunun sadece dinlenmekle kalmayıp, yaşam süresini uzattığını savunuyor. 10 bin İngiliz üzerinde yapılan bir çalışmada, beş saatten az uyuyanlarda erken ölüm riskinin arttığı gözlemlenmiş. Uyku, diyabetten depresyona birçok kronik hastalığın riskini azaltıyor. Peki ya uykusuzluğun telafisi var mı? Şekerlemeyle mümkün mü? Kısa uyuklamaların bazı durumlarda fayda sağlayabileceğini belirten Johal, bunun sistematik bir alışkanlığa dönmemesi gerektiğini vurguluyor. Kısacası kaliteli uyku hâlâ sağlık reçetesinin altın maddesi.