Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanmış en büyük insanlık trajedisi olarak kabul edilen ve en az 8 bin 372 Boşnak sivilin hunharca katledildiği Srebrenitsa soykırımı, aradan 30 yıl geçmesine rağmen hâlâ kanayan bir yara olmaya devam ediyor. Bosna Hersek’in doğusundaki Srebrenitsa şehrinin 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp askerleri tarafından ele geçirilmesinin akabinde başlayan kanlı soykırım, sadece kurban yakınlarının değil, tüm Boşnak milletinin de en derin yarası olarak kabul ediliyor. Soykırım, Hollanda başta olmak üzere Batılı devletlerin gözlem gücü olarak yerleştirildiği bölgede, Avrupalı askerlerin gözü önünde işlenmesiyle, insanlık tarihine kara bir leke olarak geçti.
HOLLANDA TESLİM ETTİ
İnsanlık tarihinin gördüğü en büyük vahşetlerden biri, savaş suçlusu Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerinin, 11 Temmuz 1995 günü Srebrenitsa’yı ele geçirmesiyle başladı. Şehirde yaşayan siviller, BM bünyesinde bölgede görev yapan Hollandalı askerlere sığınarak hayatta kalmayı umsa da Hollandalı askerler onları Sırp güçlerine teslim etti. Sırp bayramı arifesinde şehri Sırp milletine armağan ettiklerini söyleyen Mladic, “Nihayet bu topraklarda Türklerden (bölge Müslümanları için kullanılan ifade) intikam alma zamanı gelmiştir” ifadelerini kullandı.
ÖLÜM YOLU
Srebrenitsa’nın işgal edilmesinin ardından şehirde yaşayan Müslümanların bir bölümü, bugünkü şehitliğin tam karşısında bulunan eski akümülatör fabrikasında konuşlanan Hollanda askerlerine sığınırken bir kısmı da orman yolundan Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmayı seçti. Orman yolunu seçenlerin de Hollandalı askerlere sığınanların da kaderi aynı oldu. Yaşanan büyük katliamlar nedeniyle halk arasında “ölüm yolu” olarak da anılan orman yolunu seçen binlerce Boşnak, Sırp askerlerin kurduğu pusularda öldürüldü. Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı, 2007 yılındaki kararında, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (ICTY) gelen kanıtlar doğrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaşananları “soykırım” olarak nitelendirdi. Hollanda devleti ise Srebrenitsa’daki katliamdan “kısmen” suçlu bulundu.
TARİHİN KARA LEKELERİ
Gazze’den dün gelen görüntüler yine tarihe utanç lekesi olarak geçti. İsrail’in soykırımında Filistinli çocuklar can verdi. Katledilen üç evladının başında ağlayan baba, at arabasında akranlarının cansız bedenlerine sarılan çocuk, kanlı kefenleriyle ölen bebeklerini taşıyan anneler… Bugün İsrail’in katliamlarını izleyen Batı, 30 yıl önce de Srebrenitsa’da Sırpların soykırımına seyirci kalmıştı. 3 yıl boyunca kuşatılan Saraybosna’da bir parça ekmek için sokağa çıkan Bosnalıları, Sırp keskin nişancılar öldürüyordu. Bugün de Gazze’de aynısını İsrailli işgalci askerler yapıyor.
