Ankara’da 12 yaşındaki Egemen Büyükçolak, şeker komasına girerek, uykusunda hayatını kaybetti. 6 yıldır şeker hastalığı ile mücadele eden Büyükçolak’ın daha önce de 2 kez şeker komasına girdiği öğrenildi. Peki ama şeker hastalığı çocuklarda yaygın mı? Şeker komasını tetikleyen durumlar nedir? Ülkemizde kaç çocuk şeker hastalığının pençesinde? İşte tüm bu soruları Medipol Sağlık Grubu’ndan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yakup Çağ’a sordum. Bakın, Doç. Dr. Çağ neler anlattı, hangi uyarılarda bulundu…
İNSÜLİN EKSİKLİĞİ
Doç. Dr. Çağ, “Tip 1 diyabet ve Tip 2 diyabet var. Çocuklarda daha çok Tip 1 diyabet görülüyor. Tip 1 diyabet, insülin eksikliği nedeniyle oluşuyor. Pankreasta antikor gelişiyor ve insülin yapamaz hale geliyor. Çocukların yüzde 95’inde Tip 1 diyabet görüyoruz. Vücut kendi hücresiyle savaşıyor. Pankreasın insülin salgılayan hücrelerine karşı antikor geliştirerek, yıkımına sebep oluyor. Bu da insülin eksikliğine neden oluyor. İnsülin, pankreas tarafından üretilen, vücuda enerji sağlamak için glikozun kullanılmasını sağlayan ve kan şekerinin düzenlenmesinde rol alan önemli bir hormondur. Pankreasın yeterli oranda insülin üretememesi, vücudun insülini düzgün kullanamaması nedeniyle kişilerde yüksek kan şekeri meydana gelir” dedi.
21 BİN ÇOCUK DİYABETLİ
Tip 1 diyabetin her yaşta görülebileceğini ama 4-6 yaş ve 10-14 yaş aralığında pik yaptığını söyleyen Doç. Dr. Çağ, “Otoimmün mekanizmalar, viral enfeksiyonlar da zemin hazırlıyor. Ülkemizde yaklaşık olarak, 21 bin çocuğun şeker hastası olduğu tahmin ediliyor. Yani 10 bin çocuğun 7’sinde Tip 1 diyabet görülüyor ” dedi.
OBEZ ÇOCUKLAR DİKKAT!
Tip 2 diyabetin ise insülin salımınından çok insülin direnci ile ilgisi olduğunu belirten Doç. Dr. Çağ, “Tip 2 diyabet daha çok yetişkinlerde görülüyor. Çocuklarda obezite, ülkemizde ve dünyada çok arttı. Çocukluklarında obez olanların yetişkinlikte şeker hastası olma olasılığı çok yüksek” dedi.
AÇLIK KAN ŞEKERLERİ YÜKSEK
Doç. Dr. Çağ, çocuklarda açlık kan şekerinin yüksek olmasıyla, şeker hastalığının teşhisinin konulduğunu söyleyerek, hastalığın belirtilerini şöyle sıraladı: “Çok su içme, çok tuvalete gitme, kilo kaybı, karın ağrısı, halsizlik, yorgunluk, cilt kuruluğu gibi çeşitli semptomlarla kendini gösteriyor.”
ŞEKER KOMASINDA ŞUUR KAYBI OLUŞUYOR
Şeker komasını tetikleyen durumları ise Doç. Dr. Çağ, şöyle sıraladı: “Maalesef ki şeker komasının temel sebebi kan şekerinin çok yükselmesidir. Bunun da esas nedeni, tedavinin aksaması, çocuğun yeterli miktarda insülin tedavisini almıyor olmasıdır. Bir diğer neden ise çocukların diyetlerine dikkat etmiyor olmasıdır. Beslenme ile ilgili bir takım problemlerden de kaynaklanabilir. Araya bir de enfeksiyon girerse şeker koması oluşabiliyor. Şeker komasında halsizlik, yorgunluk, aşırı bir karın ağrısı, şuur bulanıklığı, şuur kaybı, ağızda bizim aseton kokusu dediğimiz değişik bir kokunun duyulması ve baygınlık oluşur.”
EBEVEYNLERE DİYABET EĞİTİMİ
Doç. Dr. Çağ, şeker hastası olan çocukların düzenli hekim kontrollerine götürülmesi, hekimin verdiği insülin ilaçlarının doğru zamanda yapılması, hekimin önerdiği diyete sıkı sıkaya uyulması gerektiğini söyleyerek, şöyle dedi: “Tüm bunlara dikkat edilirse şeker komasının görülmesi çok çok nadir bir durum haline gelir. Ebeveynlere bu konularda diyabet eğitimi veriliyor.”
DENGELİ BESLENMEK ÇOK ÖNEMLİ
Doç. Dr. Çağ, bu çocukların beslenmesinin çok önemli olduğunun altını çizerek, “Karbonhidrat, protein ve yağın dengeli tüketilmesi gerekiyor. Diyetisyen ile koordineli ilerlenmeli. Beslenmesinden insülin kullanımına kadar tüm hayatları yakından takip edilmeli. Onlar, ömür boyu insüline bağımlılar. Şeker ve çikolatayı bile diyetisyen kontrolünde tüketebiliyorlar” dedi.
