Dev teknoloji şirketlerinin yetenek savaşı, eğitimli insan gücüne olan ihtiyacın çarpıcı göstergesi haline geldi. Önümüzdeki dönemde eğitimli insan açığı artacak. 2030 yılına kadar 85 milyon kişilik küresel bir insan yetenek açığının olacağı belirtiliyor
Meta CTO’su Andrew Bosworth‘un OpenAI CEO’su Sam Altman‘ı “dürüst olmamakla” suçladığı açıklama, teknoloji dünyasında yaşanan yetenek kavgasının sadece bir yansıması. Bosworth, Altman’ın “100 milyon dolarlık imza bonusları” iddiasının abartılı olduğunu belirtirken, “Sam’in abartma eğilimi var ve neden bunu yaptığını kesinlikle biliyorum, çünkü biz OpenAI’dan yetenek kazanmada başarılı oluyoruz” demişti. Dünya devi şirketler Türkiye‘de özellikle savunma sanayi tarafında yatırım yapılan yetenekleri çekmek için önemli teklifler sunuyor. Özellikle Aselsan ve TUSAŞ gibi Ankara merkezli savunma sanayi şirketleri yapay zeka yeteneklerine yatırım yapoyor. Bu teknoloji devleri arasındaki sert rekabet, küresel ölçekte yaşanan yapay zeka yetenek kıtlığının dramatik bir göstergesi. Peki bu durum, eğitimli insan gücüne olan ihtiyaçla ilgili bize ne söylüyor?
HARCAMALAR 550 MİLYAR DOLARI AŞACAK
Güncel veriler, teknoloji sektöründeki yetenek açığının boyutlarını gözler önüne seriyor. 2024’te AI harcamalarının 550 milyar doları aşacağı ve Reuters’ın yeni araştırmasına göre yüzde 50’lik bir AI yetenek açığının olacağı bekleniyor. Amerika Birleşik Devletleri‘nde üretken yapay zeka becerileri gerektiren iş ilanları yüzde bin 800’den fazla arttı. Bu rakam, sektördeki talep patlamasının ne denli dramatik olduğunu gösteriyor. Daha da çarpıcı olan ise, 2022’de yapılan Deloitte anketine göre küresel olarak sadece 22,000 AI uzmanının bulunması ve bu sayının acil AI profesyoneli talebini karşılamakta yetersiz kalması.
KÜRESEL YETENEK KRİZİ KAPIDA
Teknoloji sektöründeki yetenek açığı, küresel ekonomik bir krize dönüşme potansiyeli taşıyor. 2030 yılına kadar 85 milyon kişilik küresel bir insan yetenek açığının olacağı ve bu durumun yıllık 8.5 trilyon dolarlık gerçekleşmeyen gelirle sonuçlanabileceği öngörülüyor. AI yetenek açığının 2027’ye kadar sürebileceği ve milyonlarca çalışan için acil yeniden beceri kazandırma ihtiyacı bulunduğu belirtiliyor. Demografik Adaletsizlik ve Eğitim Açığı Mevcut yetenek dağılımında ciddi adaletsizlikler bulunuyor. Şirketlerin yüzde 75’i AI’yı benimserken, yeteneklerin sadece yüzde 35’i geçen yıl AI eğitimi aldı. AI becerisine sahip çalışanların yüzde 71’i erkek oluyor. Bu durum, eğitim sistemlerinin AI çağına uyum sağlamakta gecikmesi ve birçok teknik becerinin yarı ömrünün kısalması, şirket ihtiyaçları ile çalışan yetenekleri arasında açık yaratması ile doğrudan ilişkili.
YAPAY ZEKA DENEYİMİ ÖNCELİKLİ
İşverenler artık AI deneyimini kritik bir faktör olarak görüyor. İşe alma planı yapan liderlerin yüzde 87’si, iş arayıcıları için AI deneyimini değerli olarak listelediği bir araştırma bulgusu mevcut. Liderlerin yüzde 46’sı, işgücündeki beceri açıklarını AI benimsenmesinin önündeki önemli bir engel olarak tanımlıyor. Bu durum, AI/ML mühendisleri, veri bilimcileri ve AI entegrasyon uzmanları dahil üst düzey yetenekleri çekme ve işe alma ihtiyacını doğuruyor.
YETENEK AVCILARI DA YAPAY ZEKA KULLANIYOR
Meta ve OpenAI arasındaki yetenek savaşı, küresel bir gerçeğin yalnızca buzdağının görünen kısmını oluşturuyor. Teknoloji devlerinin milyonlarca dolar harcayarak birbirlerinden yetenek çekme mücadelesi, eğitimli insan gücünün ne denli kritik hale geldiğinin en net göstergesi. Bu durum, eğitim kurumları, politika yapıcılar ve bireyler için önemli mesajlar içeriyor. Eğitim kurumları müfredatlarını AI ve teknoloji odaklı becerilere göre yeniden şekillendirmesi gerekiyor. Politika yapıcılar yetenek geliştirme programlarına yatırım yapmalı. Bireyler sürekli öğrenme ve beceri geliştirme yaklaşımını benimsiyor. Şirketler mevcut çalışanlarını yeniden yetiştirme stratejilerine odaklanmalı.
PATOLOJİDE YAPAY ZEKA SAĞLIKTA DİJİTAL ASİSTAN
Türk Telekom’un girişim sermayesi iştiraki TT Ventures, GSYF (Girişim Sermayesi Yatırım Fonu) ile birlikte sağlık teknolojileri alanında önemli yatırımlar gerçekleştiriyor. Bu kapsamda öne çıkan iki girişim olan Virasoft ve Albert Health, yapay zeka destekli çözümleriyle Türkiye’nin dijital sağlık ekosisteminde öncü rol oynuyor. 2005 yılında kurulan Virasoft, dijital patoloji çözümleri sunan bir teknoloji şirketi olarak dikkat çekiyor. Şirket, patoloji iş akışı, yapay zeka, telepatoloji ve patoloji eğitimi alanlarına odaklanarak kapsamlı dijital çözümler sunuyor. Virasoft’un en önemli başarılarından biri, yaygın kanser türlerinin teşhisi için geliştirdiği yapay zeka algoritmaları. Bu teknoloji sayesinde, normalde uzun süren vaka raporlama süreçleri birkaç günde tamamlanabiliyor. Yapay zeka tabanlı karar destek algoritmaları, patologların tanı doğruluğunu artırmasına ve daha hızlı kararlar almasına önemli katkı sağlıyor. TT Ventures’ın liderliğinde, DCP’nin de katıldığı yatırım turunda Virasoft toplam 1.9 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırım, şirketin teknolojik altyapısını güçlendirmesi ve uluslararası pazarlara açılması açısından kritik önem taşıyor.
KRONİK HASTALIKLARA DİJİTAL ASİSTAN
2018 yılında kurulan Albert Health, hastaların kronik hastalıklarını yönetmelerini sağlayan, sesli komut tabanlı ve yapay zeka destekli bir dijital sağlık platformu olarak faaliyet gösteriyor. Albert Health’in geliştirdiği platform, yapay zeka kullanan kanıta dayalı çoklu kronik hastalık yönetimi çözümleri sunuyor. Kişiselleştirilmiş rehberlik, öngörüler ve destek sağlayarak hastaların kronik durumlarını etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı oluyor. Şirket, çok uluslu ilaç şirketleriyle hastalık yönetimi ve telesağlık programları geliştirerek 100 binden fazla kullanıcıya hizmet veriyor. Bu geniş kullanıcı tabanı, platformun etkinliğini ve kabul görme düzeyini gösteriyor. Albert Health’in yatırım hikayesi oldukça başarılı bir seyir izliyor. 2022 yılında Sabancı Ventures’ın liderliğinde, Akportföy, Teknoloji Yatırım (TTGV1 Fonu) ve EGİAD Melekleri’nin katılımıyla 1 milyon dolar tohum yatırımı aldı. 2025 Şubat ayında 1.5 milyon dolar ek yatırım Her iki şirket de yapay zeka destekli çözümleriyle sağlık alanında erken teşhis, kronik hastalık takibi ve önleyici sağlık yaklaşımı konularında öncü çalışmalar yürütüyor. Bu yaklaşım, Türkiye’nin dijital sağlık dönüşümüne önemli katkı sağlıyor. TT Ventures’ın Virasoft ve Albert Health’e yaptığı yatırımlar, Türkiye’nin sağlık teknolojileri ekosisteminin güçlenmesi açısından stratejik önem taşıyor. Her iki şirket de kendi alanlarında yapay zeka ve dijital çözümlerle önemli değişimler yaratıyor ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilir teknolojiler geliştiriyor.Bu yatırımlar, sadece şirketlerin büyümesine değil, aynı zamanda Türkiye’nin sağlık teknolojileri alanında küresel bir oyuncu haline gelmesine de katkı sağlıyor. Gelecekte bu girişimlerin daha da büyüyerek sağlık sektörünün dijital dönüşümünde lider konumda yer almaları bekleniyor.
