Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de gerçekleştirilen Türk Devletleri Teşkilatı Gayriresmi Zirvesi’nde konuştu:
Zirve vesilesiyle derin dostluk ilişkilerine sahip olduğumuz Macaristan’ı ziyaret etmekten memnuniyet duyuyorum. Macaristan Başbakanı Viktor Orban’a nazik ev sahipliğinden dolayı teşekkür ediyorum. TDT’nin dönem başkanlığını üstlenen Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’a başarılarının devamını diliyorum. TDT ilk defa bir zirvede gözlemci ülkede tertipleniyor. Bu durum Macaristan’a verilen önemin en açık göstergesi. İdare, personel ve bütçe başlıklarında sekretaryanın ilave imkânlarla donatılması teşkilatı çok daha etkin hale getirecek. İlk aşamada sekretaryanın bütçesinin iki katına çıkarılmasının faydalı ve gerekli olduğu kanaatini taşıyoruz. Aile meclisimizin Türk dünyasının ayrılmaz parçası olan Kıbrıs Türk halkıyla dayanışmayı artırması çok önemli. Türk dünyasının doğru bildiği yoldan şaşmadan, gönülden bağlı olduğu Kıbrıs Türklerinin hak, özgürlük ve adalet mücadelesine çok daha fazla omuz vermesini bekliyoruz. Bu minvalde Aksakallar Konseyi’mizin mayıs ayı başında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde gerçekleştirdiği toplantıyı çok anlamlı bulduğumu ifade etmek istiyorum. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) bulunmadığı bir Türk dünyası aile fotoğrafı her zaman eksik kalır. Bu nedenle zirvemizde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Türk Akademisi’ne gözlemci üyeliğine ilişkin aldığımız kararı çok önemli bir ilave adım olarak görüyoruz. İnşallah uzak olmayan bir gelecekte Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni teşkilatımıza tam üye olarak kabul edeceğimiz günleri hep birlikte görmeyi ümit ediyorum.
KAFKASLAR’A TAKİP Türk dünyası için stratejik önemi haiz Kafkaslar’daki gelişmeleri yakından takip ettik. Can Azerbaycan’ın Ermenistan ile barış anlaşması üzerinde mutabık kalmasından memnunuz. İki ülke arasında kalıcı barış tesis edilebildiği takdirde bu durum Türk dünyamız için birçok fırsatı da beraberinde getirecek. Aziz kardeşim Aliyev’in bölgeye barışı getirecek lider olarak tarihe geçeceğinden eminim.
GAZZE’DE, İSRAİL YAYILMACILIĞI DURDURULMALI Modern zamanların en şiddetli insani felaketinin yaşandığı Gazze’de sivil halk adeta cehennemi yaşıyor. Birleşmiş Milletler’in “yardım ulaşmazsa 14 bin bebeğin ölebileceğine dair” vahim bir uyarısı var. Türk dünyası olarak ateşkesin tesisi, insani yardımların kesintisiz sevkiyatı, Gazze’nin yeniden imarı ile adil ve kalıcı bir barış sürecinin başlatılması yönündeki çabalara katkılarımız önemlidir. Bölgemizdeki istikrar ve sükûnet arayışları çerçevesinde İsrail’in sınır tanımayan yayılmacılığına karşı durulması ve Filistin’in yanı sıra Lübnan ve Suriye’nin toprak bütünlüğünün desteklenmesi gerekiyor.
HEDEF SURİYE’DE İSTİKRAR UKRAYNA’DA ATEŞKES Güvenliğe yönelik sınamaların en önemlilerinden biri olan Rusya- Ukrayna Savaşı’nın küresel etkileri derinden hissedildi. Taraflar 2022 yılından bu yana ilk kez geçtiğimiz günlerde yeniden İstanbul’da bir araya geldi. Kapsamlı ateşkese ve adil bir barışa ulaşılması yönünde her iki ülkeyle yoğun temaslarımızı sürdüreceğiz. Keza 14 yıl süren ihtilafın ardından Suriye’nin istikrara kavuşmasına yönelik yoğun çabalarımız devam ediyor. Bu fırsatın etkin ve doğru şekilde kullanılması sadece Suriye’de değil, bölge ve ötesinde istikrarın sağlanması açısından önemlidir.
PARMAKLA GÖSTERİLECEK SEVİYEDEYİZ Türk devletleri olarak tarihin ve medeniyetin kesişim noktasında Doğu’nun bilgeliği ile Batı’nın dinamizmini birleştiren köklü bir mirasın taşıyıcılarıyız. Teşkilatımız Doğu ile Batı’yı buluşturan bu stratejik bağlantının asli mimarlarından biri. Teşkilat olarak engellerin üstesinden geldik. Geriye doğru baktığımızda bugün parmakla gösterilen bir seviyedeyiz. Elbette önümüzde daha gidilecek çok mesafe var ama siz kardeşlerimle hedefe varacağımızdan hiçbir şüphe duymuyorum.
SINIRLARIMIZIN ÖTESİNDE DÜŞÜNMELİYİZ Doğu ile Batı arasında güvenli ve kesintisiz ulaşım hakkını teşkil eden Orta Koridor stratejik bir güzergâh olarak öne çıkıyor. Orta Koridor’un başarısı için teşkilat bünyesinde işbirliğine büyük önem veriyor, üye devletlerin desteğini bekliyoruz. Geçmişte Kıbrıs’ta, Karabağ’da, Bosna’da ve bugün de Gazze’de yaşanan trajediler bizlere sınırlarımızın ötesini de düşünmemiz gerektiğini hatırlatıyor.
21 MART NEVRUZ BAYRAMI TALİMATI
Başkan Erdoğan zirvedeki konuşmasında Nevruz Bayramı’nın bin yılı aşan ortak kültür ve tarihin, kader ve gönül birliğinin en önemli kültürel mirası olduğunu dile getirerek “21 Mart’ın bundan böyle Türk Devletleri Teşkilatı Nevruz Anma ve Kutlama Günü olarak ilan edilmesinden memnuniyet duyacağız. Keza Semerkant’ta bu yıl düzenlenecek olan UNESCO 43. Genel Konferansı’nda 15 Aralık Günü’nün Dünya Türk Dili Günü olarak ilan edilmesinin çok anlamlı olacağını düşünüyoruz” dedi. Zirvenin sonuç bildirisinde Başkan Erdoğan tarafından yapılan çağrı doğrultusunda, Türk dünyasının ortak bayramı olan Nevruz’a ilişkin TDT bünyesinde anma ve kutlama etkinliklerinin işbirliği içinde düzenlenmesi yönünde TDT Sekretaryası’nın talimatlandırıldığı bildirildi.
AZİZ SANCAR’A ULUSLARARASI ÖDÜL
Zirve kapsamında, Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. Aziz Sancar’a Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov tarafından “Ali Şir Nevai Uluslararası Ödülü” takdim edildi. Prof. Dr. Sancar, “Bu benim için bir onur” dedi.
