İDİL ÇİMRİN / Bergama Tulum Peyniri’nin hikayesi

Bergama Tulum Peyniri, Türkiye‘nin en özel ve lezzetli peynirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Adını, İzmir‘in tarihi ilçesi Bergama’dan alan bu peynir, yüzyıllardır süregelen geleneksel yöntemlerle üretilmektedir. Kendine özgü yapısı ve zengin tarihi ile Bergama tulum peyniri, sofraların vazgeçilmezlerinden biri haline gelmiştir. Bergama Tulum Peyniri’nin tarihi, antik döneme kadar uzanmaktadır. Bölgede yapılan kazılarda, peynir yapımına dair izler bulunmuştur. Bergama’nın bereketli toprakları ve otlakları, yüzyıllardır kaliteli süt üretimini sağlamış ve bu da tulum peynirinin eşsiz lezzetinin oluşmasına katkıda bulunmuştur. Tulum peyniri, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Göçebe yaşam tarzında, uzun süre dayanabilen ve besleyici olan tulum peyniri, yolculuklarda ve savaşlarda önemli bir gıda kaynağı olmuştur. Bergama Tulum Peyniri de bu geleneği sürdürmüş ve günümüze kadar ulaşmıştır Bergama Tulum Peyniri, geleneksel yöntemlerle üretilmektedir. Peynirin yapımında, genellikle koyun sütü kullanılmaktadır. Ancak bazı bölgelerde keçi ve inek sütü de karıştırılabilmektedir. Sütün kalitesi, peynirin lezzetini doğrudan etkilemektedir. Peynir yapımında kullanılan süt, mayalandıktan sonra taze peynir haline getirilir. Peynir, tulum adı verilen özel deri torbalara doldurulur ve burada olgunlaşmaya bırakılır. Fakat günümüzde genellikle tenekelere doldurularak “Bergama Teneke Tulum” adı ile de anılmaktadır.
ORTA ASYA’DAN ANADOLU’YA
Kaybolmaya yüz tutmuş yerel tariflerin geleneksel ve çağdaş yorumlarıyla mutfaklarda yer bulması ve yerel ürünlerin bilinirliğinin artması hedefiyle Metro Türkiye’nin hayata geçirdiği ‘Yerelin İzinde’ projesinin sekizinci durağı İzmir’in en büyük ilçesi Bergama’daydı. Geçmişten günümüze kendine has üretim tarzı ve Kozak Yaylası’ndaki bitkilerin aromaları ile lezzetlenen coğrafi işaret tescilli Bergama Tulum Peyniri’ni mercek altına almama vesile oldukları için Metro Türkiye Yerelin İzinde projesine çok teşekkür ediyorum. Yöreye özgü Kozak Çam Balı‘nı, Bergama Loru‘nu ve coğrafi işaretli Bergama Çığırtması‘nı da tatma fırsatı yakaladım. Şef Murat Deniz Temel’in Bergama Tulum Peyniri’ni odağına aldığı lezzet deneyimi unutulmazdı. Bergama Tulum Peyniri geçmişi Orta Asya’dan Anadolu’ya göç edip Bergama civarına yerleşen Yörüklere dayanan, önceden deriye basılarak üretildiği için tulum peyniri olarak anılmaktadır. Bergama tulum peyniri, özelliğini, tenekede olgunlaştığı salamuradan alan bir peynir türü olarak karşımıza çıkıyor. Sanayileşmenin getirdiği yaygınlaşmayla adını İzmir tulumu olarak duyursa da özelliği, tadı ve aroması ile meraklıların peşinde olduğu bir peynir. Geleneksel deri tulumları az da olsa Bergama köylerinde hala varlığını korumakta.
BİR ÇOK ÖZELLİĞE SAHİP TEK PEYNİR
LEZZET: Bergama tulum peyniri, yoğun ve keskin bir tada sahiptir. Tadı, sütün kalitesine, olgunlaşma süresine ve kullanılan mayanın türüne göre değişebilir.
YAPI: Bergama tulum peyniri, genellikle orta sertlikte ve kırılgan bir yapıya sahiptir.
RENK: Peynirin rengi, beyazdan krem rengine kadar değişebilir.
KOKU: Bergama tulum peyniri, kendine özgü bir kokuya sahiptir.
Bu koku, peynirin olgunlaşma sürecinde oluşan aromalardan kaynaklanır.