Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün (WIPO) yayımladığı Dünya Fikri Mülkiyet Göstergeleri 2025 Raporuna göre, Türkiye’de Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) kapsamında başvuru yapan kadın buluşçu oranı yüzde 26,1 ile dünya lideri konumuna yükseldi. Türkiye, 10 bin 4 yerli patent başvurusuyla dünya sıralamasında da 10’uncu basamağa yükseldi.
“YERLİ PATENT BAŞVURULARINDA DÜNYADA 10’UNCU ÜLKEYİZ”
Bakan Kacır, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Türkiye, fikri mülkiyette küresel ligde yeni bir başarıya imza attı. WIPO’nun 2025 Dünya Fikri Mülkiyet Göstergeleri Raporu; patentten tasarıma, markadan kadın buluşçulara kadar pek çok alanda ülkemizin yükselişini açıkça ortaya koyuyor. Yerli patent başvurularında dünyada 10’uncu ülkeyiz. Yerli patent artış hızında dünyanın en hızlı yükselen ilk üç ülkesi arasındayız. Uluslararası patent başvurularında, kadın buluşçu oranında yüzde 26,1 ile dünya lideriyiz” açıklamasında bulundu.
Türkiye’nin yerli marka başvurularında dünya 6’ncısı olduğunu kaydeden Kacır, şu ifadeleri kullandı:
“Yerli tasarım başvurularında dünya 3’üncüsüyüz. Bu tablo; araştırmacılarımızın, mühendislerimizin, girişimcilerimizin ve özellikle kadınlarımızın teknoloji ve inovasyon alanında ortaya koyduğu büyük emeğin güçlü bir yansımasıdır. Türkiye, fikri mülkiyette de küresel rekabette yoluna kararlılıkla devam ediyor.”
Dünya Fikri Mülkiyet Raporu; inovasyon ve endüstriyel politikalarla ülkelerin mevcut kapasitelerinden yararlanılmasında olumlu etkiyi vurgulanması bakımından büyük önem taşıyor.
PATENT, MARKA VE TASARINDA GÜÇLÜ PERFORMANS
Raporda; Türkiye geçen yıl patent, marka ve tasarım alanlarında küresel ölçekte güçlü bir performans sergiledi. Türkiye, 2024’te bir önceki yıla göre patent başvurularında yüzde 18,4, tescillerde ise yüzde 38,9 artış kaydederek dünya ortalamasının üzerinde büyüme gösterdi. Uluslararası arenada kadınların yaptığı patent başvurularında önemli bir sıçrama gerçekleştirdiği görüldü. Bu kapsamda Türkiye’de PCT kapsamında başvuru yapan kadın buluşçu oranında yüzde 26,1 ile dünya lideri konumuna geldi.
2014-2024 döneminde kişi başına düşen patent başvurusu artışında Türkiye dünya 2’ncisi, yerli faydalı model başvurularında ise dünya 7’ncisi oldu. Patent uzmanı sayısının 181’e ulaşmasıyla Türkiye, bu alanda da dünya da 10’uncu sırada yer aldı. Türkiye, patent ofisleri sıralamasında ise 23’üncülükten 18’inciliğe çıkarak tarihimizde ilk kez ilk 20’de yer aldı.
MARKA BAŞVURULARINDA AVRUPA’NIN ZİRVESİNDE
Türkiye 2024’te 366 bin 543 sınıf ile yerli marka başvurularında dünyada 6’ncı, Avrupa’da ise 2’nci oldu. Yerli marka tescillerinde ise 284 bin 781 sınıf ile Türkiye, Avrupa’da birinci, dünyada 4’üncü sıraya yerleşti.
TÜRKİYE TASARIMDA DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ
Türkiye, geçen yıl 41 bin 875 yerli tasarım başvurusu ile dünya 3’üncüsü oldu. Tasarım başvurularının sektörlere göre dağılımına bakıldığında mobilya ve ev eşyalarını yüzde 25,8, reklamcılığın yüzde 19,2, tekstil ve aksesuarın yüzde 13,4 olduğu görüldü. Yerli tasarım yoğunluğunda Türkiye, gayrisafi yurt içi hasılaya oranla dünya 4’üncüsü, nüfusa göre ise 5’incisi olarak konumlandı.
TÜRKİYE’NİN KÜRESEL SIRALAMASI
Raporda yer alan 2024 verilerine göre, Türkiye 10 bin 4 yerli patent başvurusu ile Çin 1 milyon 672 bin 1, ABD 270 bin 295, Japonya 237 bin 169, Güney Kore 195 bin 786, Hindistan 63 bin 217, Almanya 40 bin 85, Rusya 21 bin 502, Fransa 12 bin 751, İngiltere’den 11 bin 105, sonra 10. sırada yer aldı.
Türkiye’yi, İtalya 9 bin 120, İran 8 bin 314, Kuzey Kore 6 bin 936, Brezilya 5 bin 752 ve Kanada 4 bin 304 ile takip etti.
Dünyada yerli marka başvurularında Türkiye’nin duruma bakıldığında, Çin’in 6 milyon 786 bin 172, Rusya’nın 523 bin 570, Hindistan’ın 512 bin 597, ABD’nin 493 bin 415 ve Brezilya’nın 425 bin 953 sınıf sayısından sonra 366 bin 543 sınıf ile 6. sırada yer aldığı görüldü.
Bu alanda Türkiye’yi 302 bin 9 sınıf ile İran, 265 bin 457 sınıf ile Güney Kore, 240 bin 417 sınıf ile Japonya, 239 bin 28 sınıf ile Fransa, 207 bin 784 sınıf ile Almanya, 200 bin 303 sınıf ile İngiltere, 159 bin 140 sınıf ile Meksika, 127 bin 832 sınıf ile Endonezya izledi.
Türkiye 41 bin 875 yerli tasarım alanındaki başvurularıyla dünyada 803 bin 234 ile Çin ve 51 bin 765 başvuruyla Güney Kore’den sonra 3’üncü sırada yer aldı.
Yerli tasarım alanındaki başvurularda Türkiye’yi 36 bin 754 başvuruyla İtalya, 36 bin 118 başvuruyla Hindistan, 30 bin 985 başvuruyla İngiltere, 28 bin 202 başvuruyla Almanya, 26 bin 821 başvuruyla Fransa, 20 bin 675 başvuruyla Japonya, 20 bin 670 başvuruyla ABD, 13 bin 916 başvuruyla İspanya, 7 bin 723 başvuruyla Rusya, 7 bin 545 başvuruyla İran, 5 bin 892 başvuruyla Brezilya ve 5 bin 776 başvuruyla Endonezya takip etti.
