Türk Hematoloji Derneği tarafından düzenlenen 51. Ulusal Hematoloji Kongresi Antalya’da yapıldı. Ben de kongrede hematoloji uzmanları ile bir araya geldim. Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Muhlis Cem Ar, “Hematolojide akıllı ilaçlar ve hücresel tedaviler ile atılan adımlar, artık kan kanserlerini tedavi edilebilir, hatta kronik bir hastalık gibi yönetilebilir kılma hedefimize bizi çok yaklaştırdı. Tanısal testlerin yaygınlaşması ve yapay zeka destekli analizlerle, her hastaya özel, en doğru ilacı ve dozu belirlemek, tedavinin etkinliğini maksimize ediyor” dedi.
BİR HAPLA TEDAVİ
Eskiden nakil olması gereken bir hastalığı basitçe evinizde akıllı bir ilaç alarak, kontrol altına almanın mümkün olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ar, “Ama bu sefer o rahatlık, bir süre sonra unutkanlığı, uyumsuzluğu beraberinde getiriyor. Doktorların en çok şikayet ettiği ise hastalarının ilaçlarını unutmaları oluyor” dedi.
BAKANLIK DEVREDE
Prof. Dr. Ar, Türkiye’de olmayan bir ilacın temininde ise Sağlık Bakanlığı’nın devreye girdiğini belirterek, “Ülkemizde o ilaç yok ise dünyada ruhsatlı bir ilaca erişmek için Sağlık Bakanlığı’na başvurulduğunda, ilacın temin süreci başlıyor. Böyle bir imkanımız da var” dedi.
KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ TEDAVİLER UMUTLARI ARTIRIYOR
TÜRK Hematoloji Derneği Araştırma Sekreteri Prof. Dr. Selami Koçak Toprak, tüm dünyada lösemi gibi hematolojik kanser vakalarının sayısında artış olmasına karşın bu hastalıklardan ölüm oranlarının belirgin olarak azaldığını ve sağ kalım şansının artığına dikkat çekerek, şöyle dedi: “Özellikle hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapiler olarak adlandırılabilen ve kamuoyunda ‘akıllı ilaç’ ya da ‘canlı ilaç’ olarak bilinen tedavi seçeneklerinin keşfedilmesi çok önemlidir. Son 20 yılda, FDA ile Avrupa İlaç Ajansı (EMA)’nın onay verdiği hematolojik kanser ilaçlarının büyük çoğunluğu artık hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapilerdir. Hedefe yönelik ilaçların etkisi, kanserin hücre içindeki hastalık yolaklarındaki önemli mekanizmaların keşfedilmesi ile bu yoldaki ara basamakların tabiri caizse ‘vurulması’ dır.”
TÜMÖRÜ YOK EDİYOR
Bir diğer ilaç seçeneği olan immünoterapiler hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Toprak, “Kişinin bağışıklık sisteminden kaçmayı becerebilen tümör hücrelerini yeniden hastanın bağışıklık hücrelerinin tanımasını sağlayan ilaçlardır. Bu ilaçlar sayesinde hastanın bağışıklık sistemi hücreleri, tümör hücrelerini ne olursa olsun tanımakta ve yok edebilmektedir” dedi.
CAR-T HÜCRE TEDAVİSİ
Hematolojik kanserlerin tedavisinde bir diğer devrimsel gelişmenin ise CAR T-hücre tedavisi olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Toprak, “Bu tedavi yöntemi; hastanın kendi bağışıklık hücreleri olan T hücrelerinin, laboratuvar ortamında kanser hücrelerini tanıyacak şekilde yeniden programlanıp, hastaya geri verilmesi temeline dayanır. Özellikle dirençli lenf kanserleri ve akut lösemi türlerinde başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir” dedi. Bu sayılanlar haricinde tüm dünyada hematolojik kanserlere yönelik yeni ilaçların geliştirilmesinin büyük bir hızla sürdüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Toprak, “Hemen her yıl neredeyse birden fazla yeni tedavi seçeneğinin onaylandığını ve klinik kullanıma girdiğini görmek biz hekimleri hastalarımızın iyileşmesi adına daha fazla umutlandırmaktadır” dedi.
86 MİLYON NÜFUSA 870 HEMATOLOG
TÜRK Hematoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Özgür Mehtap ise uzman hekim sayısının yetersizliğinin hematolojide en acil çözüm bekleyen konu olduğunu söyleyerek, “Son 10-15 yıl içerisinde hakikaten hematolojide çok büyük gelişmeler oldu. Tedavilerde başarı oranları ve sağ kalımlar çok arttı. Ama bizim temel problemlerimizden bir tanesi hakikaten yetişmiş hekim eksiklerimiz. Ülkemizde 252 pediatrik hematolog, 618 erişkin hematolog bulunuyor, Türkiye’nin nüfusu 86 milyon. Bu orana baktığımız zaman hakikaten şu an da çok özveriyle bütün hastalarımıza yetişmeye çalışıyoruz. Ama oransal olarak baktığımız zaman oldukça düşük kalıyoruz” dedi.
