Türkiye’nin en önde gelen eğitim ve araştırma hastanelerinin acil servisinde bir hastayı kurtarabilmek için canhıraş çalışan, beyaz önlüklü kahramanlar, Türkiye Acil Tıp Vakfı’nın ev sahipliğinde düzenlenen ‘5. Uluslararası Acil Tıp Kongresi’nde, Antalya’da buluştu. Ben de Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi’nden, Sancaktepe’ye, Sultangazi Haseki’den Gaziosmanpaşa’ya, Hamidiye Şişli Etfal’den, Numune Hastenesi’ne kadar ülkemizin önde gelen hastanelerinin acillerinin başında en kritik vakalara müdahale eden kahramanlarla bir araya geldim.
6 BİN ACİL TIP UZMANI GÖREVDE
Türkiye’de yaklaşık 3 bin 983 acil tıp uzmanı, bin 800 acil tıp asistanı, 131 profesör, 196 doçent görev yapıyor. Acil tıp uzmanlarından 195’i özel hastanelerde, 350’si üniversite kadrolarında ve 3 bin 438’i Sağlık Bakanlığı kadrolarında görev alıyor.
Türkiye Acil Tıp Vakfı Başkanı, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servis Sorumlusu Prof. Dr. Şahin Çolak, ülke genelinde yıllık acil servis başvuru sayısının yaklaşık 200 milyon kişi olduğuna dikkat çekerek, “Neredeyse Türkiye nüfusunun iki katı hasta, yıl boyunca acillerin içinden geçiyor. Bu başvuruların yaklaşık yüzde 70’i eğitim ve araştırma hastanelerine oluyor. Bu rakamlar, Türkiye’nin acil sağlık hizmetlerinde yüksek erişim oranına sahip olduğunu ve acil tıp kliniklerinin sağlık sisteminin en yoğun çalışan birimleri arasında yer aldığını gösteriyor. Avrupa ve Amerika’dan bile daha fazla hastaya bakıyoruz. Bize en yakın Amerika ama onun bile 4 katı hastaya bakıyoruz” dedi.
KALP VE TRAVMA HASTALARI YOĞUN
Prof. Dr. Çolak, “Bir hasta kendini acil hissediyorsa, acildir” diyerek şöyle dedi: “Bizim için acile gelen her hasta özeldir.” Prof. Dr. Çolak, en çok kalp ve travma hastalarının acillere başvurduğunu söyleyerek, “Son dönemde kanser hastalarında da ciddi bir artış var. Toksikoloji gibi zehirlenme vakaları çok fazla. Solunum sıkıntısı çeken hastaların başvurusu da yoğun olarak gözlemleniyor” dedi.
YAPAY ZEKA DESTEKLİ MÜDAHALE
Türkiye Acil Tıp Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi, Hamidiye Şişli Etfal Acil Sorumlusu Doç. Dr. Ertuğrul Altınbilek ise acil tıp hizmetlerinde yapay zekâ destekli müdahale döneminin başlayacağını söyleyerek, şöyle dedi: “Bu kapsamda hasta triyajında risk skorlaması yapabilen akıllı algoritmalar, bilgisayarlı tomografi (BT) ve röntgen gibi görüntüleme verilerini otomatik analiz eden yapay zekâ tabanlı otomasyon sistemleri geliştiriyoruz. Önümüzdeki birkaç yıl içinde bu sistemlerin pilot uygulamaları eğitim ve araştırma hastanelerinde başlayacak.”
KIZILAY İLE İŞBİRLİĞİ
Kızılay Afet Yönetimi ve İklim Değişikliği Genel Müdürü Doç. Dr. Kurtuluş Açıksarı da “Acil Tıp Vakfı ile iş birliği protokolü imzaladık. Söz konusu iş birliği afet ve kriz durumlarında koordinasyonun güçlendirilmesi, acil müdahale kapasitesinin artırılması ve eğitim faaliyetlerinin yaygınlaştırılması amacıyla hayata geçirildi. Bu iş birliği kapsamında; afet hazırlığı, saha eğitimi, ilk yardım ve gönüllü yönetimi alanlarında ortak projelerin yürütülmesi planlanıyor” dedi.
KAHRAMANLAR ANLATIYOR
Gaziosmanpaşa Hastanesi Başhekimi ve Acil Tıp Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Çalık: Ülkemiz, vaka çeşitliliği, hasta yoğunluğu ve saha erişimi bakımından birçok ülkenin önünde yer alıyor. Bu durum, Türkiye’nin acil tıp pratiğinde hem klinik deneyim hem de eğitim kapasitesi açısından güçlü bir konuma sahip olduğunu gösteriyor. Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Acil Sorumlusu Doç. Dr. Nihat Müjdat Hökenek: Acilde günde yaklaşık 2 bin hastaya bakıyoruz. Kahramanmaraş depremlerinde gönüllü olarak sahadaydık. Pandemi de acillerde her gün kriz yönettik. Sancaktepe Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Hastanesi Acil Sorumlusu Doç. Dr. İsmail Tayfur: İş yoğunluğundan dolayı acil tıp TUS’ta alt sıralarda. Ama seçen arkadaşlarımız tam bir gönüllü. Biz bu işin gönüllüleriyiz. Acil tıp, bir hastayı saçlarından tırnağına değerlendiren bir branştır. Sultangazi Haseki Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Servis Sorumlusu Prof. Dr. Özgür Söğüt: Günlük bin 600 kişiye bakıyoruz ama grip mevsimi başladığında bu rakamlar ikiye katlanıyor.
DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK
Acillerde, triyaj sistemi var. Hastalar acil servise başvurduklarında; rahatsızlık ile ilgili şikayetleri, belirtiler, bunların şiddeti ve tıbbi aciliyeti göz önüne alınarak, triaj uygulaması için yeşil alan, sarı alan ve kırmızı alanlara alınıyor. Kongre Başkanı, İstanbul Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Eğitim Görevlisi Prof. Dr. Mücahit Kapçı da acillere başvuran hastaların yüzde 70’inin yeşil alana başvurduğunu belirterek, “Ülkemizin acil servis modelinin örneği dünyada yok. Bu kadar hastasına hızlı bakabilen bir sistem yok” dedi.
10 DAKİKAYI AŞAMAZ
Acil servislerde yeşil alanın en yoğun alanlardan biri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kapçı, “En yoğun dönemde bile bekleme süresi 30 dakikayı geçmez. Bizim ülkemizde ABD ve Avrupa’daki gibi acillerde uzun bekleme süreleri yok. Kırmızı alan en acil hastalar içindir. Ve bir doktorun hastasına bakması 10 dakikayı aşamaz. Bu muazzam bir süre” diye konuştu.
