Oyunda Pac-Man’in hayaletlerinden bugünün öğrenen NPC’lerine, basit algoritmalardan derin öğrenme modellerine uzanan bu yolculuk, altmış yıllık büyüleyici bir evrim hikâyesi sunuyor. Her kuşak yeni şeyler öğrenirken belki de asıl oyun şimdi başlıyor
Oyun dünyasında yapay zeka artık sadece arka planda çalışan bir teknoloji değil, kullanıcı deneyimini temelden değiştiren bir güç haline geldi. NPU (Neural Processing Unit) donanımı ve yapay zeka destekli yazılımlar birleşerek oyuncuların karşılaştığı deneyimi her açıdan yeniden şekillendiriyor. Bugünün kodlarına gelmeden önce Atari ya da Pac-Man ile 50 yıl öncesini biliyorum. Ancak benden de öncesine 60 yıla uzanan hikayeye bakalım. Almanya‘da işçi olarak çalışmaya başlayan bir akrabasının bavulunda getirdiği atari ile tanışan bir kuşağın temsilcisi olarak oyunun tarihine bakalım.
Oyun yapay zekasının kökleri bilgisayarların fiziksel varlığından önceye uzanıyor. Alan Turing ve David Champernowne 1948’de ilk satranç algoritması Turochamp’i geliştirdiklerinde, kod o dönemin bilgisayarları için çok karmaşıktı. İkilinin algoritmayı kalem ve kağıt kullanarak çalıştırmaları gerekiyordu. Yapay zeka 1997’de IBM‘in Deep Blue’su dünya şampiyonu Garry Kasparov‘u yenene kadar satrançta insanlara karşı kaybetmeye devam etti. 1970’lerde erken arkad oyunları ortaya çıktı. Atari’nin Pong’u iki insan oyuncu gerektiriyordu, ancak 1978’de Taito Space Invaders ile ölçeklenen zorluk seviyelerini oyuna getirdi. Düşman saldırganlar zaman geçtikçe daha hızlı hareket ediyor ve daha çabuk ateş ediyordu.Her şeyi değiştiren oyun 1980’de geldi: Pac-Man. Dört hayalet düşman farklı şekillerde Pac- Man’i kovalıyordu. Blinky doğrudan en kısa yoldan gidiyordu. Pinky, Pac-Man’in birkaç saniye sonra olacağı yere yöneliyordu. Inky hem Pac-Man’e hem Blinky’ye bakıyor ve Pac-Man’in Blinky’ye göre tam karşı tarafında olmayı hedefliyordu. Clyde ise mesafesini koruyor ve avını uzaktan köşeye sıkıştırmayı umuyordu.
BİLGİSAYAR DÖNEMİ BAŞLADI
1980’ler oyun yapay zekasında önemli teknik ilerlemeler getirdi. Super Mario Bros ve Sonic‘teki düşmanlar “yolbulucular” kullanılarak hareket ediyordu. Bu, düşmanın üzerine atlamak için zamanlama meydan okuması yaratıyordu. Karar ağaçları, karakterinizi nasıl kontrol ettiğinize göre düşmanların davranışlarını yönlendiriyordu. Bir düşmana yeterince yaklaşırsanız yolunu değiştirip size doğru hücum edebiliyordu.Yapay zekanın bir diğer örneği “sonlu durum makineleri”ydi. Klasik Sonic sprite’larını düşünün: Sonic boşta durma halindeyken yere uzanırken, Tails esniyor. Sonlu durum makineleri bazı düşmanlarla da çalışıyordu, karakterler sahneye girdiğinde kötüler farklı durumlar arasında geçiş yapıyordu.
ÜÇ BOYUTLU DEVRİM
1990’lar üç boyutlu oyunların yükselişini gördü ve bununla birlikte daha sofistike yapay zekaya ihtiyaç doğdu. Doom (1993) ve Half-Life (1998) gibi oyunlar, 3D alanlarda gezinebilen ve insan taktiklerini taklit eden davranışlar sergileyebilen yapay zeka içeriyordu. A-star gibi algoritmalar, NPC’lerin seviyelerde gezinmeleri, oyuncuyu bulmaları ve engellerden kaçınarak hareket etmeleri için kritik hale geldi.
Gerçek zamanlı strateji oyunlarında yolbulma problemleri, gerçek zamanlı kararlar ve ekonomik planlama için yapay zeka kullanıldı. İlk oyunlar sorunlarıyla geldiler ama yapay zeka daha sofistike hale geldikçe bu problemler çözüldü.
1988’de First Queen, bilgisayarın yapay zekâsı tarafından kontrol edilebilen karakterleri içeren ilk RPG oldu. 1990’da Dragon Quest IV, oyuncunun dövüşler sırasında oynanmayan karakterlerin yapay zekâ rutinlerini ayarlayabildiği bir taktik sistemi getirdi.
Metal Gear Solid 5 (2015) gibi gizlilik oyunları, NPC’lerin oyuncuları işitsel ve fiziksel çevre rahatsızlıkları yoluyla avlayabildiği karmaşıklıklar sundu. Veri madenciliği, geliştiricilerin zorluk seviyelerini otomatikleştirmesine yardımcı oldu. Yapay zeka, oyuncunun davranışına uyum sağlayarak yetenekleriyle eşleşen deneyimler yaratmaya başladı.
NVIDIA’nın 2019’da açık kaynak olarak yayınladığı StyleGAN, fotogerçekçi yüzler oluşturulmasına olanak tanıyarak oyunlardaki sürüklenmeyi artırıyor. GPT-3 ile çalışan AI Dungeon gibi oyunlar, komut girerek oyunun anlatısını şekillendirmenize olanak tanıyor. Büyük Dil Modelleri artık Skyrim modlarında NPC’ler için kullanılıyor ve onlara tamamen yeni bir yaşam ve diyalog kazandırıyor.
BULUTA GÖNDERMEDEN ÇALIŞIYOR
NPU’lar sadece oyun sırasında değil, yayıncılar ve içerik üreticileri için de önemli avantajlar sunuyor. Arka plan kaldırma, gürültü engelleme ve gerçek zamanlı efektler oyun performansını etkilemeden NPU tarafından hızlandırılıyor. DaVinci Resolve, Blender, Audacity gibi yaygın uygulamalar NPU optimizasyonundan faydalanıyor. Veri gizliliği konusunda da NPU avantaj sağlıyor. Yapay zeka işlemlerinin cihaz üzerinde yerel olarak yapılabilmesi, kullanıcı verilerinin buluta gönderilmesine gerek kalmadan özel kalmasını sağlıyor.
OYUN SEKTÖRÜNDE YAPAY ZEKA PAZARI 37 MİLYAR DOLARA KOŞUYOR
Küresel oyun yapay zeka pazarı önümüzdeki on yılda altı kat büyüyerek 37.89 milyar dolara ulaşacak. NPU teknolojisi oyun deneyimini köklü şekilde dönüştürüyor. Oyun endüstrisi yapay zeka ile hızlı bir dönüşüm yaşıyor. 2024’te 5.85 milyar dolar değerindeki küresel oyun yapay zeka pazarının 2034’te 37.89 milyar dolara yükselmesi bekleniyor. Başka araştırmalar ise pazarın 2029’a kadar 27.47 milyar dolarlık bir büyüme fırsatı sunduğunu ve yüzde 42,3’lük bileşik yıllık büyüme oranıyla genişlediğini gösteriyor.
Oyun cihazlarına entegre edilen NPU’lar (Neural Processing Units) bu dönüşümün merkezinde yer alıyor. Küresel AI PC pazarı 2024’te 41 milyar dolardan 2025’te 61 milyar dolara yükselecek ve 2035’te 992 milyar dolara ulaşacak. AI PC sevkiyatları da 2024’te 44-54 milyon birimken 2025’te 100-114 milyon birime çıkması öngörülüyor.
Pazar liderliğinde bölgesel bir rekabet yaşanıyor. Kuzey Amerika 2024’te yüzde 39’luk pazar payıyla öne çıkarken, Asya- Pasifik bölgesi 2023’te yüzde 45,1 pazar payıyla dominant pozisyondaydı. Oyun türleri arasında ise aksiyon ve macera oyunları 2024’te yüzde 64’lük pazar payıyla en büyük segmenti oluşturuyor.
NPU teknolojisinde 40-60 TOPS kapasiteli segmentin önümüzdeki on yılda yüzde 45 pazar payıyla baskın konuma gelmesi bekleniyor. Bu gelişmeler, yapay zekanın oyun endüstrisinde geçici bir trend olmaktan çıkıp, NPC davranışlarından kişiselleştirilmiş oyun içeriklerine kadar her alanda sektörü kökten dönüştüren bir güce dönüştüğünü gösteriyor.
MOBİL ÖDEMEYLE OYUN MAĞAZALARINA ADIM ATIN
Türk Telekom’un dijital oyun alışveriş platformu Playstore.com, oyunseverlerin ihtiyaçlarına yönelik sunduğu avantajlarla öne çıkmaya devam ediyor
Türk Telekom, dijital oyun alışveriş platformu Playstore.com’da hayata geçirdiği yeniliklerle oyun ekosistemine fayda sağlamaya devam ediyor. Türk Telekom Mobil Ödeme kullanarak indirimli alışveriş imkânı sunan, 2 ay geçerli olacak kampanya Playstore.com’da gerçekleştiriliyor. Playstore.com’dan ilk kez ve tek seferde Türk Telekom Mobil Ödeme ile minimum 200 TL alışveriş yapan müşteriler 50 TL’lik indirim kazanıyor. Kampanya, faturalı müşterilerin fatura tutarlarına indirim olarak, faturasız müşterilerin ise TL bakiyelerine geri yükleme olarak yansıtılıyor. Üstelik Türk Telekom Mobil Ödeme müşterileri faturalarına yansıtarak ya da TL bakiyelerini kullanarak harcama yapabiliyor. Playstore.com kullanıcıları, tüm satın alımlarında, kredi kartı, mobil ödeme ve Türk Telekom evde internet faturalarına ek 12 aya varan taksit imkânı gibi geniş ödeme seçeneklerinden yararlanmaya devam ediyor.
