Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB), bankaların 2025 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile dördüncü çeyreğe ilişkin beklentilerini içeren “Banka Kredileri Eğilim Anketi” yayımlandı.
Buna göre, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bankaların kullandırdıkları işletme kredilerinde uyguladıkları standartlarda belirgin bir değişim olmadı.
Uzun vadeli kredilerde uygulanan standartlarda ciddi değişim gözlenmezken, kısa vadeli kredilerde uygulanan standartlarda ve para cinsi bakımından TL kredilerde uygulanan standartlarda gevşeme görüldü.
Yabancı para (YP) cinsinden kredilerde uygulanan standartlar sıkılaşırken, ölçek bakımından KOBİ’lere ve büyük işletmelere verilen kredilerde uygulanan standartlar gevşedi.
Öte yandan, bankalar, 2025 yılının dördüncü çeyreği için işletmelere verilen kredilerde uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere kullandırılan krediler dışında gevşeyeceğini öngörüyor.
Ankete göre, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde, konut ve taşıt dahil tüm bireysel kredilerde uygulanan standartlarda belirgin bir değişim olmadı.
Bu yılın dördüncü çeyreği için bankalar, tüm bireysel kredi türlerinde uygulanan standartlarda aynı seyrin devam edeceği ve belirgin bir değişim olmayacağı kanaatinde.
Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, işletmelere verilen kredilere yönelik talepte genel olarak azalış görüldü.
Kısa ve uzun vadeli kredi talepleri azalırken, TL kredi talebinde belirgin bir değişim olmadı, YP kredi talebi ise arttı.
Ölçek bakımından KOBİ’lere verilen kredilerde talep artarken, büyük işletmelere verilen kredilerde talep azaldı.
Öte yandan, 2025 yılının dördüncü çeyreğinde işletmelere verilen tüm kredilerde belirgin talep artışı bekleniyor.
Bu yılın üçüncü çeyreğinde, konut ve diğer bireysel kredilere talepte artış, taşıt kredi talebinde ise azalış görüldü. Bankalar, 2025 yılının dördüncü çeyreğinde tüm bireysel kredi türlerinde talebin belirgin şekilde artacağını öngörüyor.
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde yurt içi ve dışı fonlama koşullarında belirgin bir gevşeme dikkati çekti.
Bu gevşemede, yurt dışı fonlama maliyeti ile diğer koşul ve kurallar etkili oldu. 2025 yılının dördüncü çeyreğinde de yurt içi ve dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam etmesi bekleniyor.
KREDİ KOŞUL VE KURALLARI
Ankete göre, işletmelere kullandırılan kredilerde uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler üzerindeki kar marjında azalış, daha riskli krediler üzerindeki kar marjında artış görüldü.
Kredi ya da kredi limitinin büyüklüğüne ilişkin koşul ve kurallar gevşerken, kredi sözleşmesi özel koşulları ile vadeye ilişkin koşul ve kurallar sıkılaştı.
Bireysel kredilerde uygulanan koşul ve kurallar incelendiğinde, konut kredilerinde, ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjı temelde aynı kaldı.
Taşıt ve diğer bireysel kredilerde ise ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjları bir miktar azaldı.
