Yıldızlararası cisim gizemi: Dünya’ya yaklaştıkça renk ve şekil değiştiriyor
Güneş Sistemimizden geçen gizemli yıldızlararası cisim 3I/ATLAS’ın son görüntüleri, cismin hem şekil hem de renk değiştirdiğini ortaya koydu.
Avusturyalı astronomların yakaladığı görüntüler, daha önce kırmızımsı bir parıltıya sahip olan cismin artık yeşile döndüğünü gösterdi. Bilim insanları bu değişimlerin olağan dışı olduğunu ve mevcut kuyruklu yıldız modelleriyle tam olarak açıklanamadığını belirtiyor.
AY TUTULMASI SIRASINDA YAKALANDI
Astronom Michael Jager, “Tam Ay tutulması sırasında, Namibya’nın karanlık gökyüzünden 3I/ATLAS’ın detaylı bir görüntüsünü yakaladık. Mavi, yeşil ve kırmızı ışıkta alınan çoklu pozları birleştirerek kuyruklu yıldızın gaz açısından zengin komasını net şekilde görebildik” dedi.
Ekibin bu hafta yayımladığı veriler, cismin etrafındaki ışık bulutunun (koma) güneşten uzaklaştığında daha hızlı büyüdüğünü, yaklaşırken ise yavaşladığını ortaya koydu. Araştırmacılar bu değişimin, cismin yüzeyinde parlak buz parçacıklarının salınmasından kaynaklandığını öne sürdü.
3I/ATLAS, 19 Aralık 2025’te Dünya’ya en yakın konumuna ulaşacak. Bu mesafe yaklaşık 270 milyon kilometre olacak. Yani Dünya ile Mars arasındaki mesafe kadar.
UZAY ARACI İDDİALARI
Harvard fizikçisi Avi Loeb, cismin devasa boyutu, aşırı parlaklığı ve belirgin kuyruğunun olmayışı gibi nedenlerle 3I/ATLAS’ın “yapay bir sonda” olabileceğini savunuyor. Ancak Avusturyalı astronomlar, görüntülerinde komanın açıkça görüldüğünü vurgulayarak bu iddiayı reddetti.
Jager, “Hubble’ın belgelediği kuyruk çok büyümedi, yalnızca biraz daha parlaklaştı. Eylül başında gaz bakımından zengin kuyruklu yıldızların aktif hale geldiği eşik aşıldı. 28 Ağustos’ta kuyruğun parladığını, birkaç gün sonra ise mavi filtreyle alınan görüntülerde gaz komasının oluşmaya başladığını gördük” dedi.
Bilim insanına göre bu, milyarlarca yıl boyunca uzay radyasyonuna maruz kalan cismin yüzeyinde oluşan kalın kabuğun artık çatlamasıyla açıklanabilir.
ESKİ KEŞİFLERDEN FARKLI ÖZELLİKLER
3I/ATLAS, ilk yıldızlararası cisim Oumuamua’dan (gaz ya da toz izi göstermemişti) ve ikinci cisim Borisov’dan (tipik bir kuyruklu yıldız gibi davranmıştı) farklı özellikler sergiliyor. Anti-kuyruk, aşırı renk değişimleri ve dev koma bunların başında geliyor.
Buna rağmen Loeb, mevcut verilerden yola çıkarak farklı bir tablo çiziyor. Ağustos sonunda Şilili astrofizikçilerin yayımladığı çalışmaya atıf yapan Loeb, cismin yalnızca nikel salması ve bunun yanında demir bulunmamasının “doğal olmayan” bir durum olduğunu belirtiyor.
Doğal kuyruklu yıldızlar nikel ve demiri birlikte yayarken, 3I/ATLAS’ın yalnızca nikel saçması Loeb’e göre “endüstriyel nikel alaşımı üretiminin imzası” olabilir.
Araştırmacılar, cismin saniyede yaklaşık 5 gram nikel ve 20 gram siyanür saldığını, Güneş’e yaklaştıkça bu miktarların keskin şekilde arttığını saptadı. Ancak bu sürecin bilinen doğal kuyruklu yıldız mekanizmalarıyla açıklanamadığını da kaydetti.
