Önceki gün ABD’li ajans Bloomberg bir haber servis etti. Görenleriniz oldu mu, bilmiyorum. Köprü ve otoyolların satışıyla ilgili hazırlık yapıldığını iddia etti. 13 yıl sonra yeniden gündeme gelen haber bir anda tartışılmaya başlandı.
Hatırlayın, o dönemde Ekonomi ve Mali İşlerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı da Mehmet Şimşek‘ti. 2012’nin aralık ayında ihaleye çıkılmıştı. Toplam uzunluğu 1975 kilometre olan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile sekiz otoyolu kapsayan özelleştirme ihalesinin 25 yıllığına özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 5 milyar 720 milyon dolarla Koç-Ülker- UEM ortaklığı vermişti. Ancak Türk Telekom‘un 6.5 milyar dolarlık özelleştirmesinin ardından Türkiye tarihinin en yüksek özelleştirmesi olan köprü ve otoyolların özelleştirme ihalesi Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından iptal edilmişti.
Peki bu kez Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ne yapacak?
Edindiğim bilgilere göre, henüz satış yöntemi ve zamanlama konusunda bir karar yok. O nedenle de danışmanlık süreci başlatıldı. Yatırım bankalarına ihale daveti gitti. Danışmanlık ihalesi için teklifler ekimde toplanacak. Strateji de bundan sonra netlik kazanacak. Yani belirli bir süreliğine işletme hakkı devri olarak mı özelleştirme yapılabilir, yoksa halka arz yönetimi mi gündeme gelir, bunlar şekillenecek. Elbette, satış kararı verilirse, uluslararası konjenktüre de bakılacak. Ona göre zamanlama netleşecek.
Uzmanlar, özelleştirme kararı alınırsa, halka arzın daha iyi bir seçenek olacağını belirtiyor. İki köprü ve otoyolların işletme hakkı devri ihalesinin Türkiye’nin en büyük özelleştirmesi olacağını, bu büyüklükteki bir varlığın satış finansmanının kolay olmayacağını, ya bölünerek satılması ya da halka arz seçeneğinin değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyorlar.
Halka arz yolu açık mı, derseniz.
2012’de yapılan ihaleden sonra Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunu bu minvalde değiştirildi. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile bazı otoyolların, özelleştirme yönteminin halka arz olarak belirlenmesi halinde, yönetimi ÖİB başkanlığında bir şirket kurulacağına dair yasal altyapı hazırlandı. Yani halka arz seçeneği gündeme gelirse köprü ve otoyollar şirketleştirilecek, o şirket borsaya açılacak.
Tabii, özelleştirme yöntemi ne olursa olsun, geçiş tarife kurallarının formüle bağlanması, yıllık artış oranlarının neye endeksleneceğinin belirlenmesi, devletin uhdesinde kalacak ‘altın hisse’ tanımının yapılması, altyapı, bakım-onarım yatırımlarının nasıl olacağının baştan ortaya konulması gerekiyor. Aksi takdirde özelleştirme gerçekleşir arkasından sorunlar yaşanmaya başlarsa çok baş ağrır!
