1998’de kirli planı Başkan Erdoğan engellemiş! İsrail’e verilmeyen Siloam tabletinde ne yazıyor?
Ekran görüntüsü / A Haber
YAZITIN ÖNEMİ NE?
Tarihçi-yazar Neslihan İpek Kobaner: Kral Hezekiel döneminde 725 ve 697 arasında kraliyeti, o zamana tarihleniyor. Oradaki varlıklarının tek kanıtı diyebilirim. Bugüne kadar bulunmuş tek kanıtı. O tarihlerde orada olduklarını gösteriyor. Oradaki yazıta baktığınız zaman eski İbranice, Fenike alfabesi kullanılmış. Eski İbranice yazıt, bir kitabe.
Bu tabletin tamamı çözüldü. Altı satırdan oluşuyor zaten. Uzunlu kısalı bu satırlar. Neyi anlatıyor? İşçiler nasıl karşılaştılar? Bunu anlatıyor. Yani bir taraftan başlamışlar, öbür taraftan da diğer grup başlamış ve hani bizim tünelciler vardır ya Osmanlı dönemindeki gibi buradan buradan seslenerek birbirlerini bulmuşlar. Tüneli oluşturmuşlar. 533 metrelik bir tünelden bahsediyoruz. Kayaya oymuşlar bunu. Ve bu tünelin Kudüs’ün yakınındaki sol tarafına bu kitabeyi yazmışlar. Ne diyorlar? İşte biz şöyle yaptık, işte işçilerimiz böyle çalıştı, burayı ben yaptım, diyor. Aslında Kral Hezekiel yaptığı işi anlatıyor.
Yani aslında dinsel olarak bir önemi yok. Parşömenler gibi değil ama orada bulunduklarını o tarihte anlatan bir delil ya da belge olarak görüyorlar. 3000’lerden itibaren Mısır’da çok yazı görüyoruz. 4000’lerden itibaren Sümer’de çok yazı görüyoruz. Çok tablet var.
